Presidenti amerikan Donald Trump sugjeroi që injektimi i tyre me dezinfektues shtëpiak mund të kurojë njerëzit me koronavirus. Presidenti Filipinas Rodrigo Duterte urdhëroi policinë dhe ushtrinë të qëllonin me vdekje këdo që krijon telashe gjatë periudhës së qëndrimit në shtëpi. Dhe në Meksikë, Presidenti Andrés Manuel López Obrador mohoi me javë të tëra që virusi ishte një kërcënim dhe vazhdoi të përqafohej dhe të shtrëngonte duart me mbështetësit.
Për shkak se liderët populistë si nga e djathta ashtu edhe nga e majta kryesojnë radhët e liderëve të paaftë gjatë pandemisë, mund të pretendohet që ata së shpejti mund të bëhen viktima të saj politike.
Virusi është vdekjeprurës dhe i pamëshirshëm, por vetëm ai nuk do ta rrafshojë dot kurbën e infeksionit populist.
E gjithë situate ka sjellë disa ndryshime. Si Trump ashtu edhe kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Boris Johnson janë detyruar të mbajnë konferenca shtypi me këshilltarët e tyre shkencorë, të cilët i kanë kundërshtuar haptazi shefat e tyre kur ka qenë e nevojshme. Edhe më keq, Trumpit i është dashur të durojë indinjatën e një sondazhi që tregon se Anthony Fauci, eksperti më i lartë i qeverisë për sëmundjet infektive të qeverisë, gëzon një vlerësim aprovimi gati dy herë më të lartë se ai i tij.
Kjo është një grevë kundër anti-elitizmit që ka shtyrë populistët në pushtet. Por faktorë të tjerë veprojnë ende në favor të tyre.
Kryeministri Spanjoll Pedro Sánchez dhe Kryeministri italian Giuseppe Conte, jo vetë populistë, kanë partnerë të rinj populistë në qeveritë e tyre të koalicionit, kryesojnë listën e vendeve me më shumë vdekje nga koronavirusi.
Trump fajësoi Kinën për virusin dhe mbylli SHBA për migrantët. Presidenti i Brazilit Jair Bolsonaro ndoqi të njëjtin skenar, duke pretenduar se kriza e koronavirusit është një mashtrim mediatik. Siç tha një epidemiolog nga Universiteti i São Paulo: “Është sikur të gjithë janë në të njëjtin tren që shkon drejt një skaji shkëmbor dhe dikush thotë:‘ Kujdes! Ka një shkëmb! “Dhe pasagjerët bërtasin:” Oh jo nuk ka! “Dhe shoferi i trenit thotë:” Po, nuk ka asgjë atje! “”
Nëse populistët fitojnë ose humbasin politikisht nga pandemia, varet nëse kriza forcon apo dobëson më tej besimin në institucionet demokratike.
Unë mund të imagjinoj dy përgjigje shumë të ndryshme për këtë pyetje të dytë. E para është përgjigjja e vitit 2010: Siç e panë shumë votues, pas krizës financiare globale Wall Street mori një ndihmë financiare, ndërsa Main Street pati vetëm papunësi.
Në disa vende, rimëkëmbja ekonomike ishte e ngadaltë; në të tjerët, si Greqia, kriza u zvarrit për gati një dekadë.
Përgjigja alternative daton në 1945. Nga rrënojat dhe shkatërrimi i luftës, lindi besimi i qëndrueshëm shoqëror. Në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA., fëmija i pasur nga Oksfordi ose Yale kishte luftuar krah për krah me djalin e minatorit të qymyrit nga Jork Yorkshire ose Hazard, Kentucky.
Bizneset private, të mëdha dhe të vogla, ishin mobilizuar për një qëllim publik: përpjekjen e luftës.
Vuajtjet dhe humbja e jetës gjatë Luftës së Dytë Botërore kishin qenë të tmerrshme. Por në shumë vende, qytetarët mund të konkludojnë me siguri se ne jemi në këtë bashkë, dhe së bashku do të ndërtojmë një të ardhme më të mirë.
Pra, si do të jetë situata këtë herë, si në 2010 apo 1945?
Është shumë herët për ta thënë.
Besimi në një institucion publik është i keq për populizmin, dhe politikanët populist e dinë atë. Kjo është arsyeja pse Santiago Abascal, drejtuesi i lëvizjes së ekstremit të djathtë Vox të Spanjës, po kërkon fundin e duartrokitjeve dhe këngës entuziaste që e shoqëron atë. Në vend të kësaj, ai dëshiron që Spanjollët të dalin në protestë kundër qeverisë.
Por përpara se demokratët liberalë të shpresojnë, ata duhet të kujtojnë se kriza do të sjellë gjithashtu shumë ndarje: midis profesionistëve që mund të punojnë nga shtëpia dhe punëtorët e fabrikës që nuk munden; midis të moshuarve që nuk mund të dalin jashtë dhe të rinjve që mbahen brenda me dekret të qeverisë; dhe ndërmjet punonjësve zyrtarë që marrin subvencione pagash dhe të vetëpunësuarve që kanë humbur të gjitha të ardhurat.
Kurba e koronavirusit mund të jetë duke u rënë, papunësia dhe falimentimi i biznesit mbeten në rritje.
Nëse kriza e shëndetit publik pasohet nga një krizë e zgjatur ekonomike, besimi tek qeveria dhe institucionet do të vuajë.
Do të jetë viti 2010 përsëri, ose më keq. Të bashkuar qëndrojmë, të ndarë rrëzohemi. Nëse rrëzohemi, nuk do të jenë demokratët liberalë ata që i bashkojnë pjesët.
Andrés Velasco, një ish-kandidat për president dhe ministër i financave i Kilit, është Dekan i Shkollës së Politikës Publike në Shkollën e Ekonomisë dhe Shkencave Politike në Londër. Ai është autori i librave dhe punimeve të shumta mbi ekonominë dhe zhvillimin ndërkombëtar, dhe ka shërbyer në fakultetin në Universitetet e Harvardit, Kolumbisë dhe New York.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Evropa heq dorë nga “Marrëveshja e Shengenit”?
Në kohë koronavirusi, Viktor Orbani po tallet me BE-në!
Makthi ‘Koronavirus’, fundi i ëndrrës së Evropës!
