The Guardian ka botuar sot një shkrim lidhur me bisedimet serbo kosovare që do të mbahen në 27 qershor në Shtëpinë e Bardhë. Aty gjenden dy mesazhe shqetësuese. I pari se europianët i tremben një marëveshjeje me shkëmbim kufijsh.
I dyti se marëveshja mund të jetë e leverdisshme për Serbinë aq sa edhe Moska po shqetësohet se kjo gjë mund ta afrojë Beogradin me SHBA. Prandaj Putin e ka thirrur Vuçiçin në Rusi.
Presidentët e Kosovës dhe Serbisë do të takohen në Shtëpinë e Bardhë këtë muaj, pasi Donald Trump synon të bëjë një përparim në mosmarrëveshjen e gjatë midis dy kombeve.
Takimi, i paralajmëruar këtë javë nga i dërguari kontrovers për Ballkanin, Richard Grenell, erdhi si surprizë për kryeqytetet evropiane dhe ngriti shqetësimet se një marrëveshje e nxituar mes Beogradit dhe Prishtinës mund të përfshijë një shkëmbim territoresh, që mund të ketë efekte të paparashikueshme,” shkruan gazeta.
“Nëse do jetë një PO e madhe, pra nëse kjo iniciativë do ketë sukses, ajo do të jetë një shuplakë në fytyrë për BE-në dhe përpjekjet e saj shumëvjeçare për të normalizuar marrëdhëniet mes Prishtinës dhe Beogradit” ka thënë Corina Stratulat nga Qendra për Politikat Europiane në Bruksel.
Gazeta bën një historik të shkurtër të konfliktit dhe thekson se theksi i takimit në Uashington do të jetë tek ekonomia.
Grenell, duke shpallur takimin e Shtëpisë së Bardhë, luajti idenë e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse. “Siç kemi thënë vazhdimisht, së pari duhet të bëjmë përparim në rritjen e ekonomive. Ky është fokusi”, shkroi ai në Twitter.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, gjithashtu tha të martën se bisedimet do të ishin kryesisht me natyrë ekonomike, dhe shtoi se Serbia dëshironte të angazhohej si me SHBA ashtu edhe me përpjekjet e BE për të gjetur një zgjidhje.
Roli i Grenell, një besnik i Trump, ka qenë i diskutueshëm. Në prill, kryeministri i rrëzuar i Kosovës Albin Kurti akuzoi të dërguarin amerikan se mbështeti një grusht shteti për ta hequr atë për shkak të skepticizmit të tij për një marrëveshje të mundshme. Kurti tha se Grenell nuk ishte i interesuar për përmbajtjen e një marrëveshje, por vetëm “nënshkrimin në fund të letrës”, e cila mund të paraqitet si një sukses për Trump në një vit zgjedhor.
Molly Montgomery, një ish këshilltar i Shtëpisë së Bardhë që ka punuar Joe Biden kur ishte zv president, tha se ishte e vështirë “të merrte 100% besim” insistimi i Grenell që bisedimet e Shtëpisë së Bardhë do të ishin thjesht për ekonominë. “Në kontekstin e Kosovës dhe Serbisë, çështjet ekonomike shpesh janë të lidhura me çështje politike siç kemi parë në të kaluarën,” tha ajo. Ajo gjithashtu vuri në dukje se BE-ja ishte “tërhequr tërësisht” nga bisedimet.
Pas njoftimit të bisedimeve, Grenell u sulmua në kritikët në Twitter, përfshirë Carl Bildt, ish-kryeministrin suedez dhe kryetarin e Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë, i cili kishte kritikuar vendimin për të anashkaluar BE-në. Bildt vuan nga “Sindroma e turbullimit prej Trump”, shkroi Grenell.
Ekziston edhe një shenjë tjetër të konsideratave delikate gjeopolitike që lidhen me ndonjë marrëveshje të mundshme. Vetëm disa orë nga njoftimi i Grenell të hënën, Vladimir Putin, presidenti i Rusisë, e thirri Vuçiqin për t’i kujtuar atij se çdo marrëveshje duhet të aprovohej nga këshilli i sigurisë i OKB. Vučić ka luajtur ekuilibristin vitet e fundit, duke iu vardisur BE-së e duke mbajtur marrëdhënie të mira me Rusinë.
Moska tregohet e kujdesshme ndaj një marrëveshje që mund të çojë Serbinë, një nga aleatët e saj të paktë në Evropë, drejt afrimit me NATO-n dhe në rritjen e ndikimit të SH.B.A.-së. Vuçiç do të udhëtojë në Moskë për të takuar Putinin vetëm disa ditë para se të udhëtojë për në Shtëpinë e Bardhë.