Presidenti Trump tha se ai kundërshtoi ndëshkimin e Kinës për internimin e saj masiv të ujgurëve vitin e kaluar nga frika e rrezikimit të bisedimeve tregtare me Pekinin, duke treguar se ai i jep përparësi të tjera të politikës amerikane për një marrëveshje të mundshme tregtare që ai e konsideron jetike për rizgjedhjen e tij.
Në një intervistë për Axios të botuar të Dielën, Trump u pyet pse nuk e kishte aprovuar një plan të Departamentit të Thesarit në fund të vitit 2018 për të vendosur sanksione ndaj zyrtarëve të qeverisë kineze të cilët ishin të lidhur me internimin e ujgurëve të Kinës dhe pakicave të tjera myslimane.
“Epo, ne ishim në mes të një marrëveshje të madhe tregtare,” tha Trump.
Trump ka ndërmarrë një qasje selektive ndaj të drejtave të njeriut si president, duke vendosur sanksione mbi abuzimet e të drejtave në vendet që ai synon të frikësojë, si Irani dhe Venezuela, por “e bën” një sy qorr kur bëhet fjalë për një aleat si Arabia Saudite, apo në rastin e Kinës, ku ai shpreson të bëjë një marrëveshje tregtare.
Pasi ai filloi një marrëveshje bërthamore me Korenë e Veriut, Trump tërhoqi papritmas kritikat e tij për abuzimet famëkeqe të të drejtave të këtij vendi.
Komenti i tij për Axios, pjesë e një interviste që ai dha të premten, dukej se mbështeste deklaratat e ish këshilltarit të tij të sigurisë kombëtare John R. Bolton, i cili shkruan në një libër të ri që Trump e pyeti atë në dhjetor 2018 pse zyrtarët e administratës po mendonin t’i vendosnin sanksione zyrtarëve kinezë.
Trump asnjëherë nuk e aprovoi idenë dhe çështja u mbajt jashtë bisedimeve tregtare tërësisht.
Dhe në një takim disa muaj më vonë me Presidentin Xi Jinping të Kinës, Bolton shkruan, “Trump tha që Xi duhet të vazhdonte me ndërtimin e kampeve, për të cilat Trump mendoi se ishte pikërisht gjëja e duhur”.
Zyrtarët amerikanë dhe grupet e të drejtave të njeriut thonë se Kina ka vendosur deri në një milion ujgurë në kampe indoktrinimi në rajonin veriperëndimor të Xinjiang të vendit.
Pekini ka pohuar se politikat e saj kanë për qëllim frenimin e ekstremizmit dhe se njerëzit në kampe, të cilat i quan qendra të formimit profesional, janë atje vullnetarisht.
Dëshmi të shumta, duke përfshirë dokumentet e qeverisë kineze, vërtetojnë ndryshe, dhe ish të arrestuarit kanë folur përdhunime, eksperimente mjekësore dhe tortura.
Human Rights Watch e ka dënuar abuzimin në kampe si “të tmerrshëm”.
Zyrtarët kinezë sfidojnë me zemërim kritikën e huaj për trajtimin e tyre ndaj ujgurëve si ndërhyrje të papranueshme në punët e brendshme të vendit.
Ata u përplasën në Shtetet e Bashkuara javën e kaluar pasi Trump, me pak fanatizëm, nënshkroi legjislacionin që i jep atij fuqi të reja për të vendosur sanksione për zyrtarët kinezë.
Kur situate po përkeqësohej në vitin 2018, zyrtarët në Shtëpinë e Bardhë Trump dhe Departamenti i Thesarit diskutuan vendosjen e sanksioneve ndaj zyrtarëve dhe kompanive kineze.
Por zyrtarët e SHBA-së thanë vitin e kaluar që u hoq dorë nga ideja, për të mos ndërhyrë në ato që Trump ka thënë se mund të ishte “marrëveshja më e madhe e bërë ndonjëherë”.
Në një marrëveshje tregtare “Faza 1” e nënshkruar në janar, Kina bëri premtime për të hapur sektorin e saj financiar, forcimin e mbrojtjes së saj të pronësisë intelektuale dhe blerjen e 200 miliardë dollarëve të mallrave shtesë amerikanë deri në fund të vitit të ardhshëm.
Por armëpushimi i krijuar nga ajo marrëveshje ka qenë jetëshkurtër.
Disa nga këshilltarët e Trump besojnë se ai ka pak për të përfituar politikisht nga heqja dorë e marrëveshjes së tij të tregtisë së nënshkrimit, pakënaqësia e presidentit me Kinën po rritet.
Në intervistën për Axios, zoti Trump tha gjithashtu se ai “ndoshta do të mendojë për” një takim me presidentin e Venezuelës, Nicolás Maduro, të cilin Trump ka shpenzuar vite me radhë duke u përpjekur të largojë nga detyra.
Michael Crowley është një korrespodent i Shtëpisë së Bardhë, që mbulon politikën e jashtme të Presidentit Trump. Ai iu bashkua The Times në 2019 nga Politico, ku ishte redaktori i sigurisë kombëtare, dhe një korrespodent i punëve të jashtme.
Përkthyer dhe përshtatur nga New York Times/ Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Brenda kampeve të internimit në Kinë…
Është koha që Perëndimi t’i bëjë presion Kinës…
