Ky test mund të parashikojë pllakat në arteriet e zemrës. Por është e dobishme vetëm në situate të caktuara.
Imagjinoni një burrë 57-vjeçar i cili është në gjendje shumë të mirë shëndetësore – një jo duhanpirës që ha mirë dhe ushtron rregullisht. Ai merr dy ilaçe për të trajtuar presionin e lartë të gjakut. Edhe pse kolesteroli i tij LDL (i keq) nuk është aq i lartë, mjeku sugjeron që të konsiderojë marrjen e një statine (ilac kolesteroli) për të ulur rrezikun nga një sulm në zemër.
Pacienti është pak hezitues për të shtuar një ilaç tjetër në regjimin e tij të përditshëm, kështu që mjeku i tregon për një test që mund të ndihmojë me vendimin: një skanim i kalciumit të arteries koronare. Ky test,i cili mund të zbulojë pllaka të rrezikshme në arteriet e zemrës, është në dispozicion për më shumë se një dekadë. Por skanimet e kalciumit (siç shpesh quhen ato) tani njihen në udhëzimet zyrtare dhe përdoren shumë më shpesh sesa në të kaluarën.
Një skanim i kalciumit është shumë i dobishëm nëse ekziston një pasiguri në lidhje me rrezikun e një personi nga sëmundjet e zemrës ose nevojën për statinë. Studimet e fundit tregojnë se gjetjet nga një skanim i kalciumit mund të ndihmojnë në rafinimin dhe nganjëherë riklasifikimin e rrezikut të një personi nga sëmundje kardiovaskulare. Por skanimet nuk janë të përshtatshme vetëm për këdo.
Ja çfarë duhet të dini në lidhje me provën dhe pse disa pacientë mund ta konsiderojnë të dobishëm.
Cfarë është skanimi I kalciumit?
Testi përdor një skanues të veçantë tomografik të llogaritur (CT), siç është një CT me rreze elektronike ose një makinë CT multidetektor. Skaneri merr fotografi të shumta të zemrës gjatë 10 minutave. Ekspozimi I rrezatimit është i ngjashëm me sasinë e marrë gjatë mamografisë. Kombinuar, skanimet prodhojnë një pamje që mund të zbulojë pjesë të kalciumit në muret e arterieve të zemrës. Sasia e kalcifikimit shënohet në një shkallë nga zero në 300 dhe më e lartë. Sa më i ulët të jetë rezultati, aq më pak kalcium dhe në përgjithësi, ka më pak gjasa për një sulm në zemër ose goditje në tru.
Kush mund ta konsiderojnë të dobishëm?
Së pari, kushdo që ka tashmë sëmundje të arterieve koronare nuk duhet ta bëjë këtë test, as dikush me një rrezik të ulët të sëmundjes së zemrës, e cila përfshin shumicën e personave nën moshën 40 vjeç. Për të dy këta grupe njerëzish, rezultatet e testit nuk kanë gjasa të ndryshojnë trajtimin e tyre.
Kushdo që ka pasur një sulm në zemër ose një ngjarje tjetër serioze kardiovaskulare dhe tashmë duhet të marrë një statinë, dhe njerëzit me rrezik të ulët nuk kanë nevojë për këtë.Por skanimet e kalciumit janë një mundësi për njerëzit që janë midis këtyre kushteve. Ky grup me rrezik të ndërmjetëm përfshin njerëz të moshës 40 deri në 75 vjeç, rreziku i të cilëve nga sëmundje të zemrës ose goditje në tru varion nga 7.5% në 20% (këtë llogaritje e bën mjeku).
“Por njerëzit duhet të kuptojnë se këto rezultate të rrezikut janë të pasakta. Për disa, mund të mbivlerësojnë rrezikun. Për të tjerët, veçanërisht njerëzit e rinj në vitet 40 dhe 50, mund të nënvlerësojnë rrezikun”.
Le të themi se rezultati i rrezikut të një pacienti është 10%, dhe ai vendos që të ketë një skanim të kalciumit. Nëse rezultati i tij i kalciumit është zero, që do të thotë se arteriet koronare janë të qarta, rezultati i tij i rrezikut është shkurtuar në gjysmë. Ai mund të shmangë statinat, të cilat nuk rekomandohen për njerëzit që kanë më pak se 7.5% rrezik gjatë 10 viteve të ardhshme. Për shkak se rreziku i sëmundjes së zemrës rritet me moshën, ai mund të konsiderojë një skanim të përsëritur në pesë deri në 10 vjet.
Po sikur rezultati I kalciumit të jetë 350? Kur njerëzit definitivisht kanë pllakë, nënkupton që ata kanë një rrezik shumë më të lartë të një sulmi në zemër të ardhshëm ose goditje në tru. Përveç ruajtjes së ekuilibrit ndaj trajtimit të statinës, identifikimi i pllakës në arterie ,mund t’i motivojë pacientët të ndryshojnë zakonet e tyre. Ata duhet të mbajnë në një dietë të shëndetshme dhe regjim stërvitje.
(Kujdes: nëse rezultati juaj i kalciumit është më i lartë se zero, nuk ka kuptim që të bëni një test të përsëritur në të ardhmen.)
Sidoqoftë, disa njerëz në rrezik të ndërmjetëm mund të preferojnë të kalojnë skanimin dhe thjesht të shkojnë përpara dhe të marrin një statin, i cili është gjithashtu një qasje e arsyeshme.
Statinat janë të lira dhe të sigurta, dhe shumica e njerëzve i tolerojnë mirë.
