Opozita e Bjellorusisë, Bashkimi Evropian dhe Shtetet e Bashkuara nuk kanë dyshime se rezultatet e zgjedhjeve ishin të manipuluara dhe se zgjedhjet nuk ishin as të drejta dhe as të lira.
Por kritikat e tyre nuk janë përputhur me masat e marra kundër regjimit në Minsk.
Lukashenko, ka reaguar ndaj demonstratave duke goditur, me dhunë protestuesit.
Anëtarët kryesorë të Këshillit të Koordinimit prej 600 trupash të Bjellorusisë – krijuar nga opozita pas zgjedhjeve të 9 gushtit për të mbajtur zgjedhje të reja dhe për të siguruar transferimin e pushtetit – ose janë rrëmbyer, zhdukur ose dëbuar nga vendi. Më 7 shtator, një nga udhëheqësit e saj, Maria Kolesnikova, u rrëmbye nga njerëz të maskuar.
“Rrëmbimi i M. Kalesnikava në qendër të qytetit… Minsk është një turp. Metodat staliniste të NKVD po zbatohen në Evropën e shekullit 21-të. Ajo duhet të lirohet menjëherë, ”tha Ministri i Jashtëm Lituanez Linas Linkevicius në Twitter.
Lituania, së bashku me Poloninë, ka mbështetur hapur opozitën.
“Ne mësuam nga historia jonë për luftën për liri, por edhe për zhgënjimin nga reagimi perëndimor,” tha Žygimantas Pavilionis, një anëtar konservator lituanez i parlamentit dhe ish ambasador në Shtetet e Bashkuara.
“Shtetet e mëdha anëtare duhet të thonë qartë se Lukashenko vodhi zgjedhjet dhe po vret njerëzit dhe se duhet të organizohen zgjedhje të reja,” tha ai.
“Por as Franca dhe as Gjermania nuk po flasin aq qartë sa duhet. Është sikur ta shohin Bjellorusinë nga prizmi i Rusisë.”
Gjermania, e cila aktualisht mban presidencën e rradhës gjashtëmujore të BE-së, nuk është e gatshme të vendosë sanksione ndaj Lukashenkos. Berlini ende beson se dialogu është i mundur.
“Sanksionet e BE ndaj disa njerëzve në krye nuk do të thonë asgjë”, tha Romaszewska-Guzy.
Lituania dhe Polonia, të mbështetura nga shtetet e tjera baltike, e dinë që koha po mbaron. Lukashenko po planifikon ceremoninë e tij të inaugurimit dhe një udhëtim në Moskë shumë shpejt, tha Pavilionis dhe Romaszewska-Guzy.
Ata besojnë se Lukashenko do të kërkojë mbështetje nga Presidenti rus Vladimir Putin. Kjo do t’i jepte Rusisë më shumë kontroll politik mbi fqinjin e saj perëndimor.
Megjithëse vendet anëtare të BE-së Lindore dhe Perëndimore kanë pikëpamje të ndryshme për Bjellorusinë, të gjithë ata duhet të veprojnë së bashku.
Së pari, ata duhet të flasin dhe të kërkojnë zgjedhje të reja, të drejta dhe të lira. Kjo do të thotë të ndihmojnë Këshillin e Koordinimit të hapë rrugënm përmes ndryshimeve kushtetuese, për një tranzicion paqësor.
Së dyti, udhëheqësit e BE-së duhet t’u shpjegojnë publikut të tyre pse ka rëndësi Bjellorusia. Bëhet fjalë për qytetarët që jetojnë përgjatë kufirit të BE-së të cilët demonstrojnë për liritë themelore dhe fundin e dhunës dhe torturës.
Së treti, BE, por veçanërisht Gjermania, duhet të sigurojë ndihmë për ata bjellorusë të ndaluar, torturuar ose dëbuar nga vendi i tyre, diçka që Lituania tashmë po e ofron.
Së katërti, Evropa duhet të sigurojë mbështetje financiare për mediat e pavarura të Bjellorusisë.
Së pesti, Evropa ka nevojë për Shtetet e Bashkuara për t’i bërë presion Lukashenkos, dhe Putinit. Deri më tani, mbështetja e Uashingtonit ka qenë e vakët.
Frika është se Lukashenko dhe Putin do të përdorin shpërqendrimin e fushatës presidenciale amerikane për të vazhduar shtypjen dhe përçarjen evropiane dhe përpjekjen për ta çuar Bjellorusinë politikisht dhe ekonomikisht nën kontrollin e Rusisë.
Dempsey është pjesë e Carnegie Europe dhe kryeredaktore e Stretgic Europe.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Diktatori i fundit” kundërshtoi Putinin dhe tani…
A do të ketë dhe Putini fatin e Lukashenkos?
“Diktatura e fundit në Evropë” nuk mund të lihet më në hije!
