MENU
klinika

As konflikti Greqi-Turqi, as Bjellorusia...

Kjo “bombë me sahat” mund të shpërthejë nga momenti në moment në Evropë!

18.10.2020 - 10:40

Në një javë kur u publikuan disa raporte për zbulime të mëdha të naftës dhe gazit, një konflikt rajonal tani është gati të dalë jashtë kontrollit.

Kombinimi toksik i një konfrontimi ushtarak midis Azerbajxhanit dhe Armenisë, mbështetur përkatësisht nga Turqia dhe Rusia, dhe qëndrimi konfrontues që Ankaraja po merr në konfliktin e Lindjes së Mesme po kërcënojnë furnizimet e energjisë Evropiane.

Pas një qetësie që zgjati shumë pak, të Turqisë në Lindjen e Mesme, pjesërisht për shkak të përpjekjeve evropiane dhe amerikane për të përshkallëzuar situatën, konflikti Armeni-Azerbajxhan ka rindezur tensionet në të gjithë Evropën.

Në të njëjtën javë që projekti Trans Anatolia Pipeline (TAP) nisi  të furnizonte me gaz Azerbajxhanin në Evropën Jugore, Azerbajxhani akuzoi Armeninë për shënjestrimin e infrastrukturës së naftës dhe gazit të Azerbajxhanit me raketa. Përgjigja e Azerbajxhanit ka qenë një operacion ushtarak kundër forcave armene, i cili mund të çojë në ndërhyrje ruse në ditët në vijim.

Në të njëjtën kohë, mbështetja e Turqisë për Azerbajxhanin mund të çojë në një konflikt të mirëfilltë ushtarak.

Agresioni rajonal i Turqisë, megjithatë, nuk është i kufizuar në Kaukaz.

Në ditët e fundit, pasi tregoi një “butësi” në konfrontimin e saj rajonal me Greqinë, Qipron, Egjiptin dhe Izraelin, duke tërhequr disa prej anijeve të saj nga Lindja e Mesme, Ankara është kthyer në zonë.

Vendimi i Ankarasë për të rifilluar operacionet sizmike në det të hapur në ujërat e diskutueshme të Mesdheut lindor jo vetëm që ka shkaktuar reagime të ashpra nga Athina, Brukseli dhe Uashingtoni.

Erdogan gjithmonë është përpjekur më të mirën e tij për të mos kërcënuar hapur Greqinë, Qipron dhe të tjerët, por kjo duket se po ndryshon.

Anija sizmike turke Oruc Reis, e shoqëruar nga fregata turke, ka filluar operacionet e saj pranë ishullit grek Kastellorizo, i cili është dy milje larg bregdetit turk.

Masa e Erdogan është një shuplakë e qartë për BE, NATO dhe Uashington.

Si reagim ndaj kritikave në rritje, veçanërisht nga vendet evropiane, si Franca, Gjermania dhe Greqia, të mbështetur nga Uashingtoni, Erdogan deklaroi se Greqia dhe Qiproja janë arsyeja kryesore për lëvizjet e tij agresive. Erdogan ka akuzuar Athinën se nuk kanë respektuar zotimet e bëra gjatë negociatave të mëparshme.

Ndryshimi i politikës nga Erdogan jo vetëm që ka  “ngrirë” negociatat e mundshme në akull por tani mund të çojë në një konfrontim të padëshiruar në Lindjen e Mesme.

Greqia, tashmë e mbështetur nga vendet evropiane, ka deklaruar haptazi se Ankaraja po minon çdo përpjekje për të krijuar dhe vazhduar dialogun.

Qëndrimi i Gjermanisë gjithashtu duket se ka ndryshuar në mënyrë dramatike. Ministri gjermanHeiko Maas dënoi haptas dhe ashpër vendimin e Ankarasë. Qëdrimi i Gjermanisë është thelbësor në strategjinë e BE ndaj Turqisë.

Ankara ka luajtur kohët e fundit me zjarrin dhe Erdogan ka kthyer kombe të shumta kundër tij me veprimet e tij të njëanshme në kufi.

Duke sfiduar haptazi BE-në dhe indirekt NATO-në, Erdogan po luan një lojë të rrezikshme.

Strategjia Turke e Atdheut Blu, e cila aktualisht është duke u përdorur, po i shtyn ish-armiqtë të punojnë së bashku, të gjitha në një lëvizje për të shuar kërcënimet Turke.

Aventurat aktuale ushtarake të Erdoganit mund të kuptohen vetëm në dritën e presionit të brendshëm, paqëndrueshmërisë politike dhe një krize ekonomike turke.

Disa e shohin agresivitetin e Turqisë si një deklaratë të guximshme nga Erdogan se ai nuk ka frikë nga sanksionet e BE-së ose ai madje as nuk mendon se ato janë një mundësi.

Sidoqoftë, në ditët në vijim, kjo situatë mund të ndryshojë.

Ditët në vijim do të jenë vendimtare për Turqinë dhe rajonin.

Një konflikt në Kaukaz mund të mbyllë rrugët kryesore të naftës dhe gazit që sjellin burimet energjetike të Azerbajxhanit dhe Azisë Qendrore në Evropë.

Në të njëjtën kohë, një përballje turko-greke do të vinte në rrezik projektet ekzistuese të naftës dhe gazit të Evropës Jugore.

Një burim i ri konflikti mund të jetë Bosfori, pasi forcat detare ruse dhe egjiptiane po planifikojnë të mbajnë një stërvitje të madhe ushtarake në zonën e Detit të Zi në javët e ardhshme. Kur kjo të ndodhë, forcat detare egjiptiane do të duhet të kalojnë përmes ujërave turke të Bosforit të Stambollit.

Në dritën e kërcënimeve të vazhdueshme, kjo ka potencialin të shkaktojë një konflikt serioz në rajon.

Dr. Cyril Widdershoven është një vëzhgues për një kohë të gjatë i tregut global të energjisë. Aktualisht, ai mban disa poste këshilluese në qendrat e mendimit ndërkombëtare në Lindjen e Mesme dhe sektorë të energjisë në Hollandë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara.