Me zgjedhjet presidenciale të SHBA-së që po afrohen, parashikimet për atë që do të vijnë më pas po dominojnë diskutimet përtej Shteteve të Bashkuara. Kur bëhet fjalë për marrëdhëniet, parashikimet variojnë nga apokaliptike te optimistët. Por ajo që nevojitet është një parashikim, i mbështetur në realizëm.
Me realizëm, nuk dua të them qasjen “realiste” ndaj marrëdhënieve ndërkombëtare. Sipas këtij standardi, disa kanë argumentuar se ndërsa Presidenti i SHBA Donald Trump KAdështuar, ai gjithashtu ka arritur të frenojë një institucion të jashtë kontrollit të politikës së jashtme që vazhdimisht ka dështuar të përparojë interesat e Amerikës.
Të tjerë të ashtuquajtur realistë kanë pranuar dështimin e plotë të Trump në arenën e politikës së jashtme, por këmbëngulin se kjo ka krijuar një mundësi për një rivendosje shumë të nevojshme. Ata, gjithashtu, mbështesin një strategji më të përmbajtur, në të cilën SHBA merr një qasje të drejtpërdrejtë kudo që është e mundur.
Kjo politikë e re e jashtme do të varet nga lidhjet dypalëshe midis SHBA-së dhe aleatëve të saj të ndryshëm rajonalë, sesa institucioneve shumëpalëshe, të cilat realistët i perceptojnë si dobësimin e ndikimit të Amerikës.
Me konkurrencën e një fuqie të madhe në rritje, aleatët do të distancohen nga SHBA për pikat e forta dhe aftësitë e tyre. Kështu, udhëheqësit e Amerikës nuk kanë nevojë të marrin kohë për të ndërtuar marrëdhënie të ngushta, të dobishme reciprokisht, përmes strukturave zyrtare rajonale ose globale.
Për një vend që është i paralizuar nga polarizimi, i rrethuar nga një lloj rraskapitjeje politike dhe i zhgënjyer me dekada të politikës së jashtme të tejzgjatur, këto propozime krijojnë përshtypjen se interesat e SHBA mund të arrihen.
Për më tepër, përkundër gjithë bisedave për një luftë të re të ftohtë, realiteti është se bota e sotme është krejtësisht e ndryshme nga ajo e 30 viteve më parë.
Po, elementët e konkurrencës së fuqisë së madhe janë kthyer. Por globalizimi nuk është kthyer, dhe nuk mund të kthehet.
Ajo që mund të ndihmojë në zgjidhjen e sfidave të tanishme janë strukturat që nxisin dhe lehtësojnë koordinimin. Për të qenë të sigurt, instrumentet dhe institucionet aktuale janë me të meta dhe të vjetra; në shumë raste. Por, në vend që t’i braktisim ato, ne duhet t’i reformojmë ato.
Kjo do të kërkojë përparim në një imperativ edhe më themelor: udhëheqje dhe vizion të mirëfilltë. Dhe duhet të jetë SHBA që e siguron atë.
SHBA nuk është më hegjemoni i vetëm global, por ajo mbetet aktori i vetëm me fuqi thirrëse.
Në vitet e ardhshme, ne nuk mund të presim në mënyrë të arsyeshme një rindërtim të sistemit ndërkombëtar, siç ndodhi pas Luftës së Dytë Botërore, apo edhe krijimin e rrëmbyeshëm institucional që pasoi Luftën e Parë Botërore. As nuk mund të parashikojmë një kthim në rendin e fuqishëm liberal ndërkombëtar të së kaluarës.
Por ne mund të shpresojmë realisht të shmangim një refuzim shkatërrues, të multilateralizmit.
Pyetja është se si të bindim SHBA të marrë përsëri mantelin e lidershipit, qoftë në janar 2021, kur të nisë punën Joe Biden, apo pas katër vjetësh, pas mbarimit të mandatit të dytë të Trump.
Përgjigja fillon me aktorë të tjerë, duke filluar me Bashkimin Evropian, duke demonstruar aftësinë dhe gatishmërinë e tyre për të ndarë barrat duke forcuar aftësitë e tyre ushtarake, diplomatike dhe të tjera strategjike.
BE dhe të tjerët duhet të riafirmojnë vlerat thelbësore që dikur i lidhnin ato në mënyrë të pazgjidhshme me SHBA. Vetëm duke rikonfirmuar këto vlera mund të ringjallim ato lidhje dhe të sigurojmë që çdo ndërtim i ardhshëm i institucioneve të zhvillohet mbi baza të forta, me SHBA të sigurojë drejtim por jo të diktojë rregullat e lojës.
Sado konsekuente të jenë zgjedhjet e ardhshme në SHBA, zhurma e pamëshirshme ka nxitur pritshmëritë se ato duhet të pasohen nga ndonjë transformim madhështor ose revolucionar. Një shpresë shumë më e besueshme është që, sapo pluhuri të zhduket, marrëdhëniet ndërkombëtare të kthehen aty ku ishin.
Ana Palacio, një ish-ministre e punëve të jashtme të Spanjës dhe ish-nënkryetare dhe këshilltare e përgjithshme e Grupit të Bankës Botërore, është lektore në Universitetin Georgetown.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Demokratët amerikanë nuk janë aspak të pafat…
Kina po e fiton luftën ideologjike me SHBA-në
Perëndimi ende nuk është i humbur
