Pavarësisht nga të njëjtat simptoma, burrat dhe gratë nuk marrin gjithnjë të njëjtën diagnozë për mikro-goditje.
Një sulm ishemik kalimtar, shpesh i quajtur mini-goditje TIA, zakonisht nuk zgjat shumë ose shkakton dëme të përhershme. Por ende ka nevojë për kujdes mjekësor, sepse mund të paralajmërojë një goditje në të ardhmen që mund të ketë pasoja të tmerrshme.
Hulumtimet kanë treguar që gratë kanë më pak të ngjarë se burrat të diagnostikohen me TIA, dhe një studim i botuar të Mërkurën në revistën Amerikane të Shoqatës së Zemrës Stroke kishte për qëllim të zbulonte pse.
“Ndryshe nga një sulm në zemër, diagnoza e TIA nuk varet nga një biomarker ose një test diagnostik ku mund të thuash patjetër se kjo ka ndodhur,” tha autori kryesor Sophia Gocan, një specialiste e infermierisë për parandalimin e goditjeve në Spitalin Ottaëa në Kanada.
“Pra, me të vërtetë mbështetet në ekspertizën e specialistit të goditjes në tru për të thënë nëse kjo ishte një ngjarje shqetësuese. Kjo është e rëndësishme sepse vendimi i specialistit përcakton nëse ai pacient do të vazhdojë të bëjë teste të ndryshme diagnostike ose të përshkruhen terapi për të parandaluar një goditje në tru”.
Studiuesit ekzaminuan shënimet e 1,770 pacientëve të referuar në Klinikën e Parandalimit të Goditjes në Spitalin Ottaëa në 2015 për të parë nëse burrat dhe gratë që raportonin simptoma të zakonshme ishin diagnostikuar ndryshe.
Goditja në tru është shkaku i pestë kryesor i vdekjeve dhe është një shkak kryesor i aftësisë së kufizuar për ata që mbijetojnë. Ndodh kur furnizimi me gjak i trurit ndërpritet, ose nga një arterie që bllokohet ose çahet. Në një TIA, bllokimi është vetëm i përkohshëm, kështu që disa njerëz mund të mos e vërejnë atë ose të injorojnë rreziqet.
Por simptomat janë të njëjta, duke përfshirë mpirjen, dhimbjen e fortë të kokës, konfuzionin, fjalimin e paqartë dhe marramendjen.
Ndërsa shumë nga simptomat çuan në të njëjtën diagnozë si tek burrat ashtu edhe tek gratë, studimi i Otavës zbuloi disa ndryshime specifike gjinore.
Gratë mbi moshën 60 vjeç që raportuan një shfaqje të papritur të simptomave ose një ngjarje që zgjati më shumë se një minutë kishin më shumë gjasa sesa burrat të diagnostikoheshin me TIA ose goditje në tru. Por burrat që raportuan dhimbje ose humbje shqisore, të tilla si probleme në shikim, kishin më shumë të ngjarë të merrnin diagnozën sesa gratë.
“Ne e dimë se kjo në të vërtetë thjesht po del në sipërfaqe,” tha Gocan. “Ndoshta ky është një tregues që gratë duhet të përdorin fjalë kyçe të caktuara kur flasin për diagnozën e tyre që të merret aq seriozisht, ose ndoshta gratë dhe burrat përshkruajnë simptomat e tyre ndryshe. Kjo mund të jetë një gjë e rëndësishme për t’u parë në të ardhmen.”
Një faktor në pabarazi, tha Gocan, mund të jenë dhimbjet e kokës nga migrena që janë më të zakonshme tel gratë. Kjo mund të bëjë që gratë të kenë më pak të ngjarë të dyshojnë për një dhimbje koke po sinjalizon një TIA ose goditje në tru – ose mjekët kanë më shumë gjasa të heqin dorë nga dhimbja ekokës së një gruaje si një migrenë.
“Ne kemi trajtuar (mjeksisht) burra dhe gra njësoj për kaq shumë vite,” tha ajo. “Ne duhet të sigurohemi që nuk po i lyejmë të gjithë me të njëjtën furçë kur mund të kenë nevojë për një qasje tjetër.”
Dr. Karen Furie, kryetar i neurologjisë në Shkollën Mjekësore Alpert të Universitetit Broën në Providence, Rhode Island, tha se studimi kishte përfitimin e një baze të dhënash të madhe, të ndarë në mënyrë të barabartë midis burrave dhe grave.
“Ata ishin në gjendje ta ngacmonin këtë pak më mirë se disa nga studimet e mëparshme,” tha Furie, i cili nuk ishte i përfshirë në kërkim. “Ai sjell një mesazh të rëndësishëm, që çdo simptomë neurologjike duhet të konsiderohet si TIA e mundshme ose goditje në tru, pavarësisht nëse pacienti është burrë apo grua.”
Kjo përgjegjësi u mbetet si mjekëve, ashtu edhe pacientëve, tha ai.
“Nëse keni fillimin e papritur të simptomave që nuk mund të shpjegohet me diçka tjetër, pacientët duhet të pyesin nëse kjo mund të ketë qenë një TIA ose goditje në tru, dhe të mos jenë të qetë derisa mjekët të jenë në gjendje ta përjashtojnë atë,” tha Furie. “Nëse nuk mendoni për TIA, mund të largoni një pacient pa terapi anti-trombotike (për të parandaluar mpiksjen e gjakut), që do të thotë se rreziku i tyre për t’u rikthyer me një goditje në tru është dukshëm më i lartë.”
Kjo është edhe më e rrezikshme për gratë. Sipas AHA-së, gratë përbënin 58% të vdekjeve nga goditja në tru në vitin 2017.
“Fakte të tjera si boshllëqet në diagnozë mund të kenë një ndikim të rëndësishëm,” tha Gocan. “Na duhet më shumë hulumtim për ta kuptuar më mirë.”
