MENU
klinika

Ndoshta jo!

A mbijetoi demokracia e SHBA-së në këto zgjedhje?!

26.11.2020 - 10:11

Ky fllad që keni ndjerë së fundmi ishte një psherëtimë lehtësimi kombëtar që zgjedhjet e vitit 2020 mund të kenë përfunduar dhe rezultati ështe mëse i qartë. Georgia, Michigani, Pennsylvania dhe shtetet e tjera kanë vërtetuar, rezultatet. Gjyqtarët kanë shfaqur pretendime ligjore se mijëra, ose qindra mijëra ose miliona vota duhet të mos pranohen. Udhëheqësit e huaj dhe manjatët e biznesit po i drejtohen Presidentit të zgjedhur Joe Biden dhe drejtuesi i Administratës së Shërbimeve të Përgjithshme me miratimin ngurrues të Presidentit Donald Trump po lejon përfundimisht mekanizmat e tranzicionit të fillojë.

Megjithëse duket se fituesi i ligjshëm po shkon në Shtëpinë e Bardhë në janar, ky sezon pas zgjedhjeve ka treguar se ato janë rrezikshëm të dobëta, dhe të lëkundura.

Nuk duhet ndonjë hap i madh për të treguar që Trump u ka dhënë pasardhësve të tij të ardhshëm mësime shumë të fuqishme “se si të vjedhin zgjedhjet”. Në të vërtetë, ai ka treguar se tashmë ekziston një strukturë politike dhe gjyqësore që do ta bëjë më të lehtë zgjedhjen në zgjedhjet e ardhshme, të paktën për republikanët, të cilët mbajnë shumicën e frenave në legjislaturat e shtetit. Ashtu si ushtria gjermane që e pa Luftën Civile Spanjolle si një terren testimi për luftë, GOP mund të shohë vitin 2020 si zgjedhjet që ndriçuan rrugën për të marrë pushtetin pa vullnetin e votuesve amerikanë.

Si do dukej kjo rrugë? Fillon me atë që Trump u përpoq të ndiqte dhe pastaj kërkon vetëm disa kthesa shtesë, të gjitha këto mund të projektohen nga GOP në vitet e ardhshme.

  1. Bindni votuesit se votat e tyre u vodhën.

Misioni u realizua. Diku midis shumicës së republikanëve besojnë se Trump iu grabit një mandat i dytë. Si mos besonin duke qenë se presidenti ka thënë fjalë për fjalë për vite me radhë se ai mund të humbasë vetëm nëse konkursi ishte i manipuluar?

  1. Sigurohuni që zyrtarët lokalë dhe shtetërorë janë besnikë

Amerikanët kanë pasur prej kohësh luksin që të mos vënë në dyshim mekanizmin e demokracisë në vendin e tyre.  Por papritmas e dimë shumë mirë se votat numërohen dhe vërtetohen nga individë të veçantë, me emra dhe numra telefoni dhe, në disa raste, me besnikëri të fortë politike. Imagjinoni bordin shtetëror në Michigan nëse të dy anëtarët republikanë do të ishin Trumpistë. Imagjinoni, një sekretar i shtetit dhe guvernator i Xhorxhias që ia detyrojnë karrierën e tyre politike Donald Trump që kërkon në mënyrë aktive emërimin e GOP 2024, ose një kandidati me mbështetjen e plotë të ndjekësve të tij. Imagjinoni të njëjtët zyrtarë në Arizona ose Uisconsin, ku Biden fitoi me marzhe shumë më të dobëta. Kapaciteti për të ngritur makinerinë e numërimit dhe vlerësimit të votave, mbase edhe duke e shtyrë atë në drejtim tjetër, do të rritet në mënyrë dramatike.

  1. Hapni dyert për legjislaturat shtetërore që kapin votën.

Kushtetuta e bën të qartë se legjislaturat shtetërore kanë fuqinë (subjekt i mbikëqyrjes nga Kongresi) për të vendosur se si zgjidhen kandidatët. Ata teknikisht nuk kanë pse t’i lënë njerëzit të votojnë; ata mund të zgjedhin vetë kandidatët.

Në fakt, çdo legjislaturë ka miratuar ligje që i japin atë pushtet njerëzve. Por, vetëm sa pushtet do të kishin legjislaturat për të marrë përsëri votën, nëse ata tani vendosin të bëjnë, është një çështje e një mosmarrëveshjeje të konsiderueshme.

Një frazë e Aktit të Numërimit Zgjedhor të vitit 1887, ligji federal që supozohej të sqaronte procesin pas zgjedhjeve kaotike të vitit 1876, tregon se sa dëm mund të shkaktojë një përpjekje e përbashkët. Sipas këtij ligji, një legjislaturë e shtetit mund të caktojë kandidatë nëse një shtet ka “dështuar” të prodhojë një rezultat përfundimtar deri në kohën kur kandidatët takohen në kryeqytetet e tyre përkatëse për të hedhur votat e tyre rreth gjashtë javë pas ditës së zgjedhjeve. (Kjo është ajo që Ligjvënësi i Floridës po përgatitej të bënte në 2000 pas rinumërimit dhe betejave gjyqësore pasuese të zvarritura, derisa Gjykata e Lartë e SH.B.A. të përfundonte garën.)

  1. Kthehuni në Gjykatën e Lartë.

Një nga elementët më qetësues të betejave pas zgjedhjeve ka qenë refuzimi i vazhdueshëm i gjykatave shtetërore për të argëtuar fantazitë e ekipit ligjor të Trump.

Tani merrni parasysh atë që dimë se si janë sjellë legjislaturat e shtetit, pothuajse të gjitha nën kontrollin e GOP në shtetet e fushës së betejës. Në Florida, votuesit në vitin 2018 me shumicë dërrmuese miratuan një iniciativë votimi duke u dhënë të drejtën e votës personave që kanë përfunduar dënimet e tyre. Kjo potencialisht do të kishte përfituar më shumë se 700,000 votues. Ajo që bëri Legjislatura ishte të ndalonte një të drejtë të tillë përjashtimi nëse nuk paguheshin të gjitha gjobat, kostot gjyqësore, një dispozitë që u hoqi votën të gjithë, përveç një numri të vogël të atyre qytetarëve.

  1. Dhe së fundmi, Kongresi Amerikan

Nëse një legjislaturë pretendon të ketë fuqinë për të zgjedhur kandidatë, ai vendim do të rezistohet në shtetet me një guvernator Demokrat tani për tani, këto shtete përfshijnë Michigan, Wisconsin, Pennsylvani dhe Carolina e Veriut. Rezultati i mundshëm i një rrëmbimi të tillë të pushtetit legjislativ është që guvernatori, duke iu përmbajtur rezultateve të votave popullore dhe vendimit të zyrtarëve të zgjedhjeve shtetërore, do të caktojë listën e tij ose të saj të zgjedhësve, duke ia lënë Kongresit për të zgjidhur mosmarrëveshjen.

Ajo që Republikanët kanë mësuar nga këto zgjedhje  përveç gatishmërisë së tyre për të hedhur poshtë si plotësisht të parëndësishme faktin që kandidati i tyre humbi me 7 milion vota popullore është se makineria e vjetër e zgjedhjeve është e ndryshkur, e dobët dhe shumë e prekshme. Ata kanë parë saktësisht se ku janë pikat e dobëta të sistemit, dhe si të ushtrohet presion ndaj tyre dhe si është presioni i papërpunuar politik jo proceset gjyqësore, apo njohuritë teknike procedurale që u ofron atyre më së shumti mundësi. Ata tashmë kanë treguar gatishmërinë e tyre, madje edhe padurimin, për të diskredituar të gjithë procesin demokratik me shpresën e mbajtjes së pushtetit. Ekzistojnë të gjitha arsyet për të besuar se ata do të kërkojnë ta shembin atë sistem sapo t’ju vijë rasti tjetër.

Përkthyer dhe përshtatur nga politico/ F.H, konica.al

 

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN