Publikohet raporti i vlerësimit të zgjedhjeve në SHBA, nga OSBE, e cila këtë vit kryesohet nga kryeministri i Shqipërisë Edi Rama.
Në hyrje të raportit thuhet se zgjedhjet u zhvilluan në një mjedis politik të polarizuar, me debate të ashpra që nxitën tensione.
Media edhe pse polarizuar gjithashtu, siguroi një mbulim të gjerë dhe gjithëpërfshirës, ndërsa thihet se pretendimet e pabazuara për mangësi sistematike, veçanërisht nga presidenti në detyrë, përfshirë natën e zgjedhjeve, dëmtojnë besimin e publikut në institucionet demokratike.
Pjesa e parë e raportit (Raporti i plotë)
Zgjedhjet e përgjithshme të 3 nëntorit ishin konkurruese dhe të menaxhuara mirë përkundër pasigurive ligjore dhe sfidave logjistike. Në një mjedis politik shumë të polarizuar, retorika e ashpër e fushatës nxiti tensionet. Masat e synuara për të siguruar zgjedhjet gjatë pandemisë shkaktuan procese gjyqësore të zgjatura të nxitura nga interesat partiake. Pasiguria e shkaktuar nga sfidat e vonshme ligjore dhe pretendimet me mungesë të provave në lidhje me mashtrimet zgjedhore krijuan konfuzion dhe shqetësim midis zyrtarëve të zgjedhjeve dhe votuesve.
Rregullat e regjistrimit dhe identifikimit të votuesve në disa shtete janë tepër kufizuese për grupe të caktuara të qytetarëve. Media, megjithëse ishte e polarizuar ashpër, siguroi një mbulim gjithëpërfshirës të fushatës dhe bëri përpjekje për të siguruar informacion të saktë mbi organizimin e zgjedhjeve.
Marrëveshjet e vendosura nga administratorët e zgjedhjeve, përfshirë votimin e hershëm dhe atë postar, së bashku me angazhimin e përkushtuar qytetar, lejuan pjesëmarrje të lartë të votuesve pavarësisht sfidave të paraqitura nga pandemia e COVID-19. Numërimi dhe tabelat janë duke vazhduar dhe duhet të vazhdojnë në përputhje me ligjin dhe angazhimet e OSBE-së. Pretendimet e pabazuara për mangësi sistematike, veçanërisht nga presidenti në detyrë, përfshirë natën e zgjedhjeve, dëmtojnë besimin e publikut në institucionet demokratike.
Më 3 nëntor, u mbajtën zgjedhjet federale për presidentin dhe nënkryetarin, 35 nga 100 senatorë dhe të 435 përfaqësuesit. Kushtetuta e SHBA dhe ndryshimet e saj krijojnë një kornizë për zgjedhje federale, me ligje shtesë federale që mbështesin mbrojtjen e të drejtave të votimit dhe sigurimin e standardeve minimale për regjistrimin e votuesve, teknologjitë zgjedhore dhe rregullimin e financave të fushatës.
Në niveli federal, nuk ka pasur asnjë ndryshim legjislativ në lidhje me zgjedhjet që nga zgjedhjet e fundit, pavarësisht rekomandimeve të mëparshme. Pandemia COVID-19 çoi në një bollëk ndryshimesh në nivelin shtetëror për të mbrojtur shëndetin e votuesve dhe zyrtarëve të administratës zgjedhore. Sidoqoftë, pothuajse të gjitha këto ndryshime u sfiduan në gjykata dhe disa vendime emergjente që u lëshuan gjatë javëve para ditës së zgjedhjeve çuan në ndryshime të fundit procedurale.
Zyrtarët e zgjedhjeve punuan në rrethana të vështira për shkak të pandemisë dhe në një mjedis tepër të politizuar. Për këto zgjedhje, 400 milion USD në fonde emergjente u shpërndanë në shtete në mënyrë që të adresonin çështjet e lidhura me zgjedhjet që burojnë nga pandemia.
Regjistrimi online i votuesve dhe votimi postar, dhe zyrtarët e të gjitha niveleve pranuan që infrastruktura zgjedhore zakonisht është e nënfinancuar. Numri i qendrave të votimit për këto zgjedhje u zvogëlua me 21,000 në të gjithë vendin ose rreth 20 përqind. Përkundër këtyre sfidave të shumta dhe të ndërlikuara, puna e administratës zgjedhore në të gjitha nivelet gëzonte besim të përgjithshëm.
Legjislacioni dhe praktikat u privojnë disa kategorive të qytetarëve të drejtën e tyre për të votuar. Më shumë se 4.5 milion qytetarë që banojnë në Distriktin e Columbia-s dhe territoret e SHBA, 90 përqind e të cilëve janë pakica etnike dhe racore, nuk kanë përfaqësim të plotë në Kongres.
Regjistrimi i votuesve është aktiv, kryhet më shpesh në nivelin e qarkut, me kushtet minimale të përcaktuara nga ligji federal. Gjashtëmbëdhjetë shtete zbatuan regjistrimin automatik të votuesve, pesë më shumë se në vitin 2018. Identifikimi i votuesve mbeti një çështje përçarëse politikisht, duke krahasuar një theks të veçantë në mbrojtjen e integritetit zgjedhor me shqetësimet se dokumentet e identifikimit të fotografive nuk janë në dispozicion për të gjithë kategoritë e votuesve.
Votuesve iu kërkua të tregonin një lloj dokumenti identifikimi në 34 shtete, 18 prej të cilave kërkojnë ID fotografike. Në 16 shtetet e mbetura dhe Distriktin e Kolumbisë, verifikimi bëhet përmes metodave të tjera, duke përfshirë kontrollimin e nënshkrimeve ose kërkimin e informacionit personal. Përpjekjet për të siguruar integritetin e votës janë të rëndësishme, por nuk duhet të çojnë në heqjen e të drejtës së votës nga votuesit me të drejtë vote.
Katër kandidatë presidencialë u regjistruan në një numër të mjaftueshëm shtetesh për t’u zgjedhur në mënyrë të mundshme, duke përfshirë Presidentin e tanishëm Donald Trump, të emëruar nga Republikanët dhe ish Zëvendës Presidenti Joe Biden, i emëruar nga Demokratët.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Rusia kërkon zgjidhje përmes OSBE të kryesuar nga Edi Rama
