MENU
klinika

Nga Project Syndicate

Si mund të rikthehet NATO “në binarë”?

08.12.2020 - 16:41

Emërimi i Presidentit të zgjedhur amerikan Joe Biden i Lloyd Austin, gjeneral, si Sekretar i Mbrojtjes është një shenjë e mirëpritur edhe më tej se Amerika ka ardhur në vete dhe pas 20 janarit të vitit të ardhshëm nuk do të kërkojë më të ndëshkojë miqtë dhe të shparmiqtë e saj.

Për të demonstruar këtë zhvendosje në botë, Biden duhet, menjëherë pas marrjes së detyrës, të shfuqizojë urdhrin e Presidentit Donald Trump korrikun e kaluar për të tërhequr 12,000 trupa amerikane nga Gjermania.

Miqtë dhe aleatët e Amerikës nuk e besojnë më atë pas presidencës së Donald Trump. Joe Biden do të bëjë gjithçka që mundet për të riparuar dëmin, por problemi më i thellë është se shumë po pyesin nëse Trump ishte thjesht një simptomë e rënies së demokracisë amerikane.

Pa i kushtuar SHBA asnjë qindarkë, Biden do të kundërshtojë Presidentin rus Vladimir Putin në Evropë. Kthimi i tërheqjes së trupave do të forcojë gjithashtu NATO, Gjermaninë dhe Kancelarën Angela Merkel, pasardhësi i mundshëm i të cilës do të zgjidhet në mes të janarit nga Bashkimi i saj Demokristian (CDU).

Trump pretendon se ai donte që trupat amerikane të largoheshin sepse Gjermania po ndryshonte me shpejtësi aleancën e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes, duke e detyruar Amerikën të kompensonte mungesën. Por kjo është marrëzi. Dhe si një nga njerëzit që e kishin mbështetur më parë, unë duhet ta di.

Për dekada, presidentët republikanë dhe demokratë nuk u interesuan kurrë që Amerika po shpenzonte shumë më shumë për NATO sesa Gjermania. Për një kohë, unë isha i bindur se ata duhet të kujdeseshin, kështu që në vitin 1986 shkrova Si NATO dobëson Perëndimin, një libër rreth mbrojtjes gjermane. Unë isha kaq i lumtur në lidhje me këtë ide, saqë unë gjithashtu shkrova një koment për The Wall Street Journal me titull, “Është koha të ndryshojmë aleancën atlantike”.

Por kurrë nuk e imagjinoja që Trump do të përdorte argumentin tim strategjik si një top shkatërrues për të shkatërruar solidaritetin e NATO-s dhe për të fuqizuar Putinin.

E vërtetë, Gjermania mund të mos shpenzojë sa duhet në mbrojtje; francezët sigurisht që mendojnë kështu.

Por argumenti se Gjermania po bën një budalla në Shtetet e Bashkuara me shpenzimet e saj të pasura të mbrojtjes është thjesht një gjethe fiku për vendosmërinë e Trump për të shpërblyer Putin ndërsa qorton Merkel.

Putini ka dashur prej kohësh një prani të reduktuar të trupave amerikane në Evropë dhe në Trump, ai gjeti një president të SHBA i cili ishte i gatshëm të bashkëpunonte me të.

Mendimi im për NATO dhe kontributin e Gjermanisë në të filluan të evoluojnë jo shumë kohë pasi libri im u botua.

Ndërsa e promovoja atë, unë debatova për Lawrence Eagleburger, i cili më pas ishte Sekretari i Shtetit i SHBA nën Presidentin George H.W. Bush, dhe takoi shumë ushtarakë seriozë, të mirëinformuar.

Atëherë e kuptova që ajo që vlente më shumë për SHBA, dhe ende ka, është kontrolli mbi strukturën dhe qëllimin e mbrojtjes evropiane, jo koston e saj.

Mosmarrëveshjet transatlantike të asaj periudhe nuk kishin të bënin me para, por më tepër për çështje si ulja e raketave Pershing II në Gjermaninë Perëndimore për të kundërshtuar raketat balistike të Bashkimit Sovjetik. Gjermanët Perëndimorë, për shkak të historisë së tyre të harlisur dhe lëvizjes së fortë të paqes, po lëkundeshin për këtë çështje.

Megjithëse Trump nuk arriti t’i bëjë shpenzimet e mbrojtjes gjermane në një çështje kryesore politike në SHBA, ajo është bërë një temë e diskutueshme në Evropë.

Në një intervistë të fundit me revistën Le Grand Continent, Presidenti francez Emmanuel Macron, një mbrojtës i vendosur i sovranitetit më të madh evropian në çështjet e mbrojtjes,  kritikoi ashpër ministrin gjerman të mbrojtjes Annegret Kramp-Karrenbauer për botimin e një komenti në Politico me titull “Evropa ende ka nevojë për Amerikën”.

Evropa do të kishte më pak nevojë për Amerikën, nënkuptonte Macron, nëse Gjermania rriste shpenzimet e saj të mbrojtjes.

Është qartë se është e keqe për unitetin e NATO-s dhe BE-së kur dy anëtarët më të rëndësishëm të Bashkimit janë në kundërshtim me rolin e Amerikës në Evropë.

Aleanca perëndimore ka nevojë për një garanci sigurie të SHBA për Gjermaninë dhe vendet e tjera evropiane, por kjo nuk mund të vijë me koston e një ndarjeje franko-gjermane, e cila do të ishte një dhuratë tjetër për Putinin.

Franca dhe Gjermania duhet të shërojnë çarjen e tyre aktuale të mbrojtjes dhe Amerika duhet të ruajë garancinë e saj të sigurisë për Evropën. Kontinenti ka nevojë për çizme amerikane në tokë, jo vetëm në Gjermani, por edhe në të gjithë vendet baltike.

Një mënyrë për të dalë nga enigma do të ishte që Gjermania të kontribuonte më shumë në buxhetet evropiane të mbrojtjes, duke siguruar kështu një masë të pavarësisë që kërkon Franca, duke mbajtur trupat amerikane që dëshiron.

Biden mund të fillojë këtë proces të pajtimit midis Francës dhe Gjermanisë – dhe, më e rëndësishmja, midis SHBA dhe partnerëve të saj në NATO – duke anuluar tërheqjen e planifikuar të trupave të Trump.

Ai pastaj mund të përdorë levën që rezulton dhe kontaktet e tij personale për të bindur Gjermaninë të shpenzojë më shumë në mbrojtjen evropiane.

Qëllimi kryesor i një angazhimi të tillë nuk do të jetë zbutja e Amerikës, por përkundrazi rritja e Macron, një mik i mirëfilltë i Gjermanisë.

Melvyn Krauss është anëtar në Institutin Hoover të Universitetit Stanford.

Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al

VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN


Ç'po ndodh me aleancën

Macron ka të drejtë për NATO-n?

Project Syndicate

Analiza/ NATO po vdes