Një nga teknikat verbale të ish-Presidentit Barack Obama ishte të deklaronte se instinktet themelore që fshiheshin në cepat e errët të jetës amerikane nuk përfaqësonin “kush jemi ne”. Por katër vjet presidencë e Donald Trump, e cila po përfundon me një zbavitje të paparë të gjykimeve federale, bëjnë që miliona amerikanë të mos ndihen krenarë.
Pse një president i SHBA në javët e fundit të administratës së tij do të donte të fillonte gjykimin e të burgosurve federalë me një hap të furishëm, edhe pse ai fal katër mercenarë amerikanë që vranë 14 civilë irakianë me gjak të ftohtë?
Qeveria federale ka vrarë dhjetë burra tashmë këtë vit më shumë vrasje gjyqësore sesa në të gjitha shtetet e Amerikës së bashku. Tre ekzekutime të tjera kanë mbetur të kryhen para se Donald Trump të largohet nga zyra muajin tjetër.
Zbavitja me vrasjet e administratës Trump bie ndesh me të gjitha normat dhe tendencat e fundit, të cilat kanë ulur ekzekutimet në pothuajse zero.
Dhe aktiviteti frenetik i vdekjeve po vazhdon edhe kur administrata po bën shumë pak, përveç kontestimit të zemëruar të rezultateve të zgjedhjeve. Është Presidenti i zgjedhur Joe Biden ai që po përpiqet të flasë me mend për krizën COVID-19 në Amerikë, jo Donald Trump.
A janë këto vrasje nga Trump për shkak të dëshpërimit sepse ai humbi zgjedhjet? Apo është thjesht një çështje e ligësisë personale? Apo është simbolik, një gjest brutal drejt “ligjit dhe rendit”, që e shfaq Biden si shumë të butë nëse ai mban premtimin e tij për të hequr dënimin me vdekje?
Duke menduar për një shpjegim të mundshëm, m’u kujtua një anekdotë e treguar nga sinologu dhe eseisti i madh belg Simon Leys. Ai po i përgjigjej gazetarit britanik Christopher Hitchens, i cili kishte shkruar një libër të ashpër për Nënë Terezën, të titulluar, në një provokim tipik të Hitchenëve, Pozicioni Misionar. Leys, një katolik i devotshëm, besonte se Hitchens ishte aq i mbingarkuar nga epërsia shpirtërore e Nënë Terezës sa që ai donte ta ulte sa më shumë figurën e saj.
Pavarësisht nëse Leys kishte të drejtë për Hitchens, anekdota mbetet e përsëritur. Një ditë, Leys po punonte në një kafene të zhurmshme diku në Australi. Radio po luante një muzikë pop. Pastaj, sikur nga një mrekulli, programi ndryshoi dhe Leys dëgjoi tingullin e lavdishëm të Mozart. Pas një çasti heshtjeje në dhomë, një burrë u ngrit papritur në këmbë dhe, si i zemëruar, e ktheu radion përsëri. Lehtësimi në kafene ishte i dukshëm.
Leys reflektoi në këtë gjest përçmues.
A e urrente njeriu muzikën klasike? A kishte ai një neveri të veçantë për Mozartin? Apo ndoshta mungesa e tij e kultivimit e bëri të pamundur që ai të vlerësonte bukurinë e kësaj muzike. Leys arriti në përfundimin se nuk ishte asnjë nga ato gjëra. Përkundrazi, pikërisht sepse njeriu e ndjeu cilësinë e muzikës duhej ta anulonte atë. Mozart e kishte bërë atë të ndihej i vogël, i parëndësishëm, i pahijshëm. Ai duhej ta vendoste muzikën në nivelin e tij. Një lloj i ngjashëm i agresionit ka shënuar katër vitet e presidencës së Trump.
Barack Obama kishte të metat e tij si president, por ai gjithnjë shfaqte një ajër dinjitet dhe përsosjeje. Pak presidentë në histori kanë dhuntinë e tij për prozën angleze. Obama nuk është vetëm një shkrimtar elegant, por edhe një lexues i zgjuar. Sjellja e tij në detyrë ishte gjithmonë e patëmetë dhe ai dhe gruaja e tij, Michelle, janë modeli i një çifti tepër të civilizuar.
Dhe kjo është pikërisht ajo që disa nga kundërshtarët e tij nuk mund të pranojnë kurrë. Racistët e urrenin vetë idenë për t’u qeverisur nga një njeri i zi. Por fakti që ai ishte një njeri i zi aq i arsimuar dhe i kultivuar e bëri edhe më të patolerueshme ngjitjen e tij në zyrën më të lartë.
Shumë komentatorë në katër vitet e fundit kanë theksuar se Trump ishte nxitur nga një dëshirë e fiksuar për të shkatërruar gjithçka që kishte ndërtuar paraardhësi i tij. Janë dhënë arsye të ndryshme: pasiguria e thellë e Trump; duke luajtur në bazën e tij; ose paragjykimet e tij racore. Unë mendoj se rrëfimi i Leys për kafenenë Australiane ofron shpjegimin më të mirë. Trump duhej të fshinte imazhin e civilizimit të lartë që përfaqësonte Obama. Ai duhej ta tërhiqte atë në nivelin e tij.
Një nga mashtrimet verbale të Obamës ishte të deklaronte se instiktet themelore që fshiheshin në cepat e errët të jetës amerikane nuk ishin “ata që jemi” si amerikanë. Tortura e të burgosurve në “zona të zeza” në të gjithë botën nuk ishte “kush jemi ne”. Vrasjet raciste në kishat e zeza “nuk ishin ata që jemi”. Dhe kështu me radhë.
Obama nuk ishte asgjë nëse jo një udhëheqës aspirator. Ai shprehu në librat dhe fjalimet e tij një ideal të lartë të Shteteve të Bashkuara. Në këtë drejtim, ai ndoqi shembullin e Martin Luther King, Jr. Të dy burrat ishin plotësisht të vetëdijshëm për anën e ashpër, të dhunshme, raciste të Amerikës.
Të dy u përpoqën shumë për t’iu drejtuar natyrës më të mirë të njerëzve. Ata shpresuan se vendi i tyre do të jetonte një ditë në përputhje me vizionin e tyre për të. Kjo është pikërisht ajo që provokoi agresionin e Trump dhe mbështetësve të tij të përkushtuar. Të qenit i vrazhdë, paragjykuar dhe lartësuar dhunën ishte çelësi i suksesit të Trump. Sa më e trashë të jetë gjuha e tij, aq më e ashpër është sjellja e tij, aq më shumë e brohorisnin mbështetësit e tij. Ishte hakmarrja e tyre ndaj Obamës dhe gjithçkaje për të cilën ai qëndroi.
Popullariteti i Biden është bazuar në të kundërtën. Ai është anti-Trump që premton të rikthejë dinjitetin në politikën amerikane. Ashtu si Obama, ai shpreh besim tek arsyeja dhe dypartiak patriotik dhe premton se administrata e tij do t’i japë fund një epoke të vandalizmit social dhe politik.
Ne nuk e dimë nëse ai do të ketë sukses. Është shumë më e lehtë të shkatërrosh sesa të rindërtosh, siç demonstroi presidenca e Trump herë pas here. Dhe pa marrë parasysh se sa Biden dëshiron të ndjekë aspiratën e Obamës për një shoqëri më të civilizuar, ka miliona amerikanë që ende mendojnë se çfarë Amerika përfaqëson sot nuk është aspak “kush jemi”.
Përkthyer dhe përshtatur nga project syndicate/ konica.al
