Putini po krijon një bazë detare në Sudan për të vendosur ushtrinë ruse. Por a do të bëhet kjo gamë gjeopolitike një tjetër investim i kushtueshëm?
Presidenti rus Vladimir Putin ka në plan të zgjerojë ndikimin global të Rusisë dhe vendi tjetër në radarin e tij është në Detin e Kuq.
Në nëntor, Putini miratoi krijimin e një baze detare ruse në Sudan të aftë të ankorojë të paktën katër anije me energji bërthamore.
Një marrëveshje midis dy vendeve vendosi bazat për një prani ruse në Port Sudan, një qytet në Detin e Kuq, për të paktën 25 vjet, me mundësinë e një zgjatje për dhjetë vjet të tjera nëse të dy palët bien dakord.
Analistët ndërkombëtarë e interpretuan masën si një përpjekje tjetër e Rusisë për të forcuar gjurmët e Kremlinit në Afrikë. Por përtej kësaj, ekspertët thonë se qëllimi i vërtetë i projektit është të rivalizojë praninë ushtarake të SHBA në Detin e Kuq, një hyrje të Oqeanit Indian.
“Federata Ruse nuk ka transportues të aftë të avionëve dhe për të pasur ndonjë shpresë për të konkurruar kundër SH.B.A.-së dhe aleatëve të saj, Organizata e Traktatit të Atlantikut të Veriut në Mesdhe, i duhet një bazë në rajon që mbulohet nga një shtresa të sistemit modern të mbrojtjes ajrore,” shkroi Pavel Felgenhauer, një opinionist për gazetën ruse Novaya Gazeta. Baza do të sigurojë pikërisht këtë gjë.
Rusia do të furnizojë Sudanin me armë falas dhe pajisje të tjera ushtarake në këmbim të pranisë së saj në vend.
Akoma, Kremlini rrezikon të bëjë të njëjtin gabim që bëri gjatë epokës Sovjetike: duke e zgjeruar veten ushtarakisht. “Është njësoj si zgjerimi strategjik dhe ri-armatosja e Bashkimit Sovjetik në vitet shtatëdhjetë dhe tetëdhjetë.
Përfshirja e Rusisë në Afrikë arriti kulmin gjatë Luftës së Ftohtë, në një kohë kur Bashkimi Sovjetik po konkurronte në mënyrë të ngjashme me Shtetet e Bashkuara për ndikim në të gjithë botën.
Por pas shembjes së Bashkimit Sovjetik, baza të shumta u lanë të ndryshkeshin. Sot Rusia ka një mori bazash të vjetra që nuk i shërbejnë shumë qëllimit. Në të vërtetë, kjo dëshirë për të konkurruar si një fuqi e madhe e ka detyruar Rusinë të krijojë baza që duket se nuk kanë një qëllim më të gjerë strategjik.
Duke investuar në Sudan, Rusia gjithashtu rrezikon të përsërisë disa nga gabimet që bëri kohët e fundit në Siri. Fushata e Rusisë për të ndihmuar Presidentin Sirian Bashar al-Assad, e cila filloi në 2015, filloi për të zgjeruar gjurmën gjeopolitike të Rusisë.
Ai lejoi Rusinë të ndërtonte bazën e saj ekzistuese detare në Tartus dhe të vendoste një bazë ajrore në Khmeimim në juglindje të qytetit sirian të Latakias.
“Në Siri, për të shpëtuar bazën në Tartus dhe për të marrë Khmeimimin, Rusia së pari duhej të shpëtonte regjimin që po shkonte drejt fundit të Bashar al-Assad, i cili tani ka nevojë për furnizime të pafundme dhe falas të gjithçkaje në botë,” shkroi Felgenhauer.
Baza detare në Sudan mund të bjerë pre e paqëndrueshmërisë së ngjashme politike. Qeveria aktuale e Sudanit është një qeveri kalimtare civilo-ushtarake, perspektivat e së ardhmes së së cilës është e paqartë. Qeveria mori pushtetin vetëm vitin e kaluar pasi një kryengritje popullore rrëzoi udhëheqësin e vjetër të vendit Omar al-Bashir. Është kjo qeveri që ka rënë dakord t’i japë Rusisë një bazë detare pa qira.
Për të qenë të sigurt, Rusia ka një histori të gjatë bashkëpunimi me Sudanin, duke përfshirë lidhjet ekonomike dhe gjeopolitike që datojnë që nga mesi i shekullit të 20-të. Këto lidhje u forcuan vetëm gjatë 20 viteve të fundit, megjithë paqëndrueshmërinë e përhapur të vendit.
Putini mbështeti regjimin ushtarak Sudanez gjatë gjenocidit në Darfur, kur qindra mijëra njerëz u vranë në Sudanin Perëndimor. Rusia shkeli embargon ndërkombëtare të armëve për të vazhduar furnizimin e vendit me armë. Në kthim, Sudani mbështeti pushtimin e Kremlinit në Ukrainë dhe ndërhyrjen e Rusisë në Siri.
Deri më tani, revolucioni i fundit pro-demokracisë në Sudan nuk i ka dëmtuar shumë këto marrëdhënie. Ushtria lokale, aleati më i afërt i Rusisë në vend, mbetet i ngarkuar me marrëveshjet e tregtisë së jashtme të Sudanit. Rusia gjithashtu vazhdoi të trajnonte ushtrinë e Sudanit kohët e fundit si vitin e kaluar, edhe pasi protestat anti-qeveritare tronditën vendin.
Kremlini e ka bërë të qartë se ushtria do të vazhdojë të dominojë, dhe prania e vazhdueshme ruse në vend nënkupton pjesërisht këtë gjë. Por si në Siri, ky mund të provojë të jetë një ushtrim i kushtueshëm me pak përmbysje në periudhën afatmesme.
Në të vërtetë, ka probleme tashmë në horizont. Sudani ka ftuar Turqinë, një tjetër nga rivalët ushtarakë të Rusisë, për të krijuar bazën e vet në vend.
“Si një fuqi rajonale, kjo është ajo që Rusia është kundër ndërsa përpiqet të orientojë të ardhmen e saj ushtarake”, shkruan Valery Shiryaev, një tjetër kolumnist i Novaya Gazeta. “Është presidenti turk Rexhep Taip Erdogan, një rival ushtarak i cili është më afër të qenit i barabartë i Putinit dhe jo presidenti i ardhshëm i SHBA Joe Biden ai që është konkurrenca.”
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
