Së pari erdhi marrëveshja tregtare Brexit. Tani vjen shiriti i kuq dhe i ashpër institucional.
Katër ditë pas nënshkrimit të një marrëveshje të tregtisë së lirë me Bashkimin Evropian, qeveria e Mbretërisë së Bashkuar paralajmëroi bizneset të bëhen gati për përçarje dhe “momente të vështira” kur rregullat e reja të hyjnë në fuqi të enjten në mbrëmje.
Bizneset po përplaseshin të hënën për të tretur detajet dhe pasojat e marrëveshjes me 1,240 faqe të nënshkruar nga BE dhe Britania e Madhe në prag të Krishtlindjes.
Ambasadorët e BE, ndërkohë, dhanë miratimin e tyre unanim të hënën në marrëveshjen e tregtisë së Brexit me Gjermaninë e MB, e cila mban presidencën e BE, vendimi erdhi gjatë një takimi për të vlerësuar marrëveshjen e prag të Krishtlindjeve.
“Dritë jeshile”, tha zëdhënësi i Gjermanisë Sebastian Fischer.
Miratimi pritej që kur të gjithë udhëheqësit e BE e mirëpritën atë me ngrohtësi. Ende ka nevojë për miratim nga legjislatura e BE-së, e cila pritet të vijë në shkurt. Dhoma e Komunave e Mbretërisë së Bashkuar pritet ta miratojë atë të Mërkurën.
Marrëveshja, e përgatitur pas nëntë muajsh negociatash të tensionuara, do të sigurojë që Britania dhe blloku prej 27 vendesh mund të vazhdojnë të tregtojnë mallra pa tarifa ose kuota. Kjo duhet të ndihmojë në mbrojtjen e 660 miliardë paundëve (894 miliardë dollarë) në tregtinë vjetore midis dy palëve dhe qindra mijëra vendeve të punës që mbështeten në të.
Por fundi i anëtarësimit të Britanisë në tregun e gjerë të vetëm të BE-së dhe unionin doganor do të sjellë akoma shqetësime dhe shpenzime të reja si për individët ashtu edhe për bizneset, nga nevoja që turistët të kenë sigurim udhëtimi tek miliona deklarata të reja doganore që firmat do të duhet të plotësojnë jashtë.
“Bizneset do të duhet të sigurohen që janë gati për procedura të reja doganore dhe ne si individ do të duhet të sigurohemi që pasaportat tona janë të azhurnuara sepse ato duhet të kenë të paktën gjashtë muaj para skadimit të tyre në mënyrë që të jenë në gjendje për të udhëtuar jashtë vendit,” tha Michael Gove, ministri i Kabinetit Britanik i ngarkuar me përgatitjet e Brexit.
“Unë jam i sigurt se do të ketë momente të vështira, por ne jemi atje në mënyrë që të përpiqemi të bëjmë gjithçka që mundemi për të zbutur shtegun,” i tha ai BBC.
Qeveria Konservatore e Kryeministrit Britanik Boris Johnson argumenton se çdo përçarje afatshkurtër nga Brexit do t’ia vlejë, sepse Britania e Madhe tani do të jetë e lirë të vendosë rregullat e veta dhe të arrijë marrëveshje të reja tregtare nëpër botë.
Megjithatë, një vështrim ogurzi i asaj që mund të ndodhë nëse tregtia e Mbretërisë së Bashkuar-BE përballet me kufizime të mëdha erdhi këtë muaj kur Franca mbylli për pak kohë kufirin e saj me Britaninë për shkak të një varianti të ri shumë të transmetueshëm të koronavirusit që përshkonte Londrën dhe Anglinë e Jugut.
Mijëra kamionë ishin mbërthyer në bllokime të trafikut ose të parkuar në një fushë ajrore të pashfrytëzuar pranë portit të Kanalit Anglez të Dover për ditë dhe supermarketet paralajmëruan se disa mallra, përfshirë produktet e freskëta do të mbaronin së shpejti.
Edhe pasi Franca u tërhoq dhe ra dakord të lejojë kamionët që dolën negativë për virusin, numri i madh i 15,000 shoferëve që tani kishin nevojë për teste duheshin ditë për t’u pastruar.
Ligjvënësit e linjës së ashpër pro-Brexit në Partinë Konservatore të Johnson po vlerësojnë marrëveshjen për të parë nëse ajo përmbush qëllimin e tyre për një shkëputje vendimtare nga blloku. Partia kryesore e opozitës së Punës thotë se marrëveshja do të dëmtojë ekonominë e Britanisë, por gjithsesi do ta mbështesë atë, sepse është më mirë sesa një ndarje kaotike pa marrëveshje më 1 janar.
Pavarësisht nga marrëveshja, pasiguria varet nga një pjesë e madhe e marrëdhënieve midis Britanisë dhe BE. Marrëveshja përfshin tregtinë e mallrave, por lë sektorin e madh financiar të Mbretërisë së Bashkuar në harresë, ende të pasigurt se sa lehtë mund të bëjë biznes me bllokun pas 1 Janarit. Territori britanik i Gjibraltarit, i cili sheh mijëra punëtorë të kalojnë çdo ditë nga Spanja, është gjithashtu në harresë pasi nuk ishte përfshirë në marrëveshje.
Dhe marrëveshja për Brexit ka zemëruar një nga sektorët që qeveria theksoi se do të mbrojë: peshkimin.
Çështja ekonomikisht e vogël, por jashtëzakonisht simbolike e të drejtave të peshkimit ishte një pikë qëndrimi në negociata, me kombet detare të BE që kërkonin të ruanin hyrjen në ujërat e Mbretërisë së Bashkuar dhe Britania këmbëngulte që ajo të kontrollojë detet e saj.
Sipas marrëveshjes, BE do të heqë dorë nga një e katërta e kuotës që kap në ujërat e Mbretërisë së Bashkuar, shumë më pak se 80% që kërkoi fillimisht Britania. Sistemi do të vendoset në faza për më shumë se 1-2 vjet, pas së cilës kuotat do të rivlerësohen.
“Unë jam i zemëruar, i zhgënjyer dhe i tradhtuar”, tha Andrew Locker, kryetari i Federatës Kombëtare të Organizatave të Peshkatarëve të Britanisë. “Boris Johnson na premtoi të drejtat për të gjithë peshqit që notojnë në zonën tonë ekskluzive ekonomike dhe ne kemi një pjesë të saj.”
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Al Jazeera
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Çfarë përfshin marrëveshja tregtare Brexit?
