Shumë pula erdhën në shtëpi për të fjetur këtë vit.
Pandemia COVID-19 nuk ishte ndonjë bubullimë e rastësishme, por përkundrazi një katastrofë “natyrore” e bërë nga njeriu.
Mbi të gjitha, transmetimi i koronavirusit nga lakuriqët e natës tek njerëzit ishte një produkt i urbanizimit masiv dhe shkeljes shkatërruese të habitateve natyrore dhe përhapja e shpejtë e tij ishte rezultat i mbi-industrializimit, tregtisë frenetike dhe zakoneve bashkëkohore të udhëtimit.
Po kështu, paaftësia e botës për t’u bashkuar për të përmbajtur krizën reflekton shkallën në të cilën kapaciteti i qeverisjes mbetet prapa hiper-globalizimit.
Shumë prej këtyre dështimeve ishin të dukshme para se të virusi, me njerëz në shumë vende që përqafonin liderë nacionalistë dhe populistë të cilët premtuan veprim vendimtar në një botë që dukej jashtë kontrollit.
Por megjithëse ky ka qenë një vit i vështirë, ka të paktën pesë arsye për të qenë të gëzuar për vitin 2021.
Arsyeja e parë dhe më e dukshme është humbja e Presidentit të SHBA Donald Trump. Është një lehtësim të jesh në gjendje të zgjohesh në mëngjes pa u shqetësuar për atë që personi më i fuqishëm i botës tha në Twitter ndëRkohë që ti ishe duke fjetur. Shtetet e Bashkuara së shpejti do të jenë në duar të afta. Përveç faktit që e bën Amerikën më të parashikueshme dhe të përgjegjshme, fitorja e Presidentit të zgjedhur Joe Biden ka implikime të rëndësishme për demokracitë në të gjithë botën.
Vetë Trumpianët e Evropës, Kryeministri hungarez Viktor Orbán dhe nënkryeministri i Polonisë dhe sundimtari de facto, Jarosław Kaczyński, tashmë kanë mbetur jetimë nga shkatërrimi politik i Trump.
Arsyeja e dytë për të qenë të gëzuar është se vaksinat COVID-19 janë në rrugë e sipër.
Kjo do të lejojë një kthim gradual të normalitetit, dhe mënyra se si ato janë zhvilluar duhet të riafirmojë mbështetjen tonë për bashkëpunimin ndërkombëtar. Ishte po ashtu frymëzuese se vaksina e parë vinte nga BioNTech, një kompani e financuar nga Bashkimi Evropian i udhëhequr nga dy shkencëtarë gjermanë me origjinë turke.
Kjo më çon në arsyen e tretë të optimizmit: lajme inkurajuese në frontin e klimës.
Siç kanë vërejtur shumë komentues, ndryshimi i klimës mund të çojë në një krizë edhe më të madhe se COVID-19. Por pas një rënie masive prej 7% të emisioneve të gazrave serë këtë vit, ne të paktën dimë se çfarë është e mundur.
Shkaku i katërt për gëzim është kthimi i besimit te qeveria.
COVID-19 i ka kujtuar të gjithëve se sa e vlefshme mund të jetë administrata publike kompetente. Ai gjithashtu ka sjellë vëmendje të re për nevojën e rishpërndarjes. Pas krizës financiare të vitit 2008, shumë shpresuan se ortodoksia mbizotëruese neoliberale do t’i hapte rrugë demokracisë sociale dhe kontrollit më të madh politik mbi ekonominë. Në vend të kësaj, ne morëm ndihma bankare dhe shembuj të tjerë të ndritshëm të “socializmit për të pasurit dhe kapitalizmit për të varfërit”.
Pas një dekade të kursimit të dhimbshëm dhe përmbysjeve politike që shkaktoi, qeveritë më në fund po marrin më shumë përgjegjësi për mirëqenien e publikut.
Kjo na sjell arsyen e fundit për të qenë të gëzuar. Pandemia ka shkaktuar një rishikim të sistemit global.
Në vend të hiper-globalizimit, shumë fuqi udhëheqëse kanë “oreks” për mallra të lirë, teknologji të përparuara dhe përfitime të tjera të tregtisë me një kontroll më të madh mbi punët e brendshme.
Pavarësisht nëse bëhet fjalë për “shkëputje” nga SH.B.A., “qarkullim të dyfishtë” në Kinë, apo “autonomi strategjike” në Evropë, debatet e politikave tani janë duke u zhvilluar kudo.
Sigurisht, është shumë herët për të deklaruar fitoren në ndonjë nga betejat tona aktuale.
Biden do të luftojë për të qeverisur një vend të polarizuar përballë rezistencës Republikane. Dorëzimi i vaksinave në të gjithë botën do të jetë një sfidë e madhe logjistike.
Fuqitë e mëdha konkurruese ende mund të prishin axhendën e klimës në fillim të samitit të klimës COP26 në Glasgow në nëntor. Kërcënimi i recesionit dhe krizave të reja të borxhit mund të përkeqësojnë pabarazinë, duke siguruar një kthim në politikat më toksike.
Ringjallja e ëndrrës evropiane do të varet nga rezultati i zgjedhjeve kombëtar.
Por ndërsa afrohet viti 2021, gjërat duken shumë më mirë sesa dukeshin vetëm disa muaj më parë.
Tani kemi të paktën pesë arsye për të festuar Vitin e Ri.
Mark Leonard është Drejtor i Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Nuk është krizë shëndetësore, por ekonomike”
“Inteligjenca virale” dhe të pathënat e vaksinave të Koronavirusit
“Jo më luftë të ftohtë, nuk mund të përballojmë…”
