Hulumtimi i ri mbi atë që ndodh ndërsa një i porsalindur vjen në jetë dhe merr frymën e tij të parë mund të hedhë dritë mbi një kontribues të mundshëm të sindromës së vdekjes së papritur të foshnjës (SIDS).
Një ekip i udhëhequr nga mjekë nga Shkolla e Mjekësisë në Universitetin e Virxhinias zbuloi një sistem sinjalizimi brenda trurit që aktivizohet pothuajse menjëherë në lindje për të mbështetur frymëmarrjen e hershme.
Përfundimet i ndihmojnë studiuesit të kuptojnë se si frymëmarrja kalon nga gjendja e tij e brishtë fillimisht në një sistem fiziologjik të qëndrueshëm dhe të fortë që furnizon trupin me oksigjen gjatë gjithë jetës. Para lindjes, frymëmarrja nuk është e nevojshme, kështu që kalimi në lindje është një kohë shumë e prekshme.
“Lindja është traumatike për të porsalindurin, pasi foshnja duhet të marrë në mënyrë të pavarur kontrollin mbi funksione të ndryshme të rëndësishme të trupit, duke përfshirë frymëmarrjen,” shpjegoi Douglas Bayliss, kryetari i departamentit të farmakologjisë së universitetit.
“Ne mendojmë se aktivizimi i këtij sistemi mbështetës gjatë lindjes siguron një faktor shtesë sigurie për këtë periudhë kritike”.
Në këtë sistem sinjalizimi tek kaviet, një gjen specifik ndizet menjëherë gjatë lindjes në një grup neuronesh që rregullojnë frymëmarrjen në mënyrë selektive, sipas studiuesve. Gjeni prodhon atë që quhet neurotransmetues peptidik, një zinxhir aminoacidesh që dërgon mesazhe midis neuroneve. Transmetuesi, i quajtur PACAP, fillon të lirohet nga neuronet që në momentin që foshnja lind.
Në studimin e kavieve, shtypja e peptidit çoi në probleme të frymëmarrjes dhe pauza të rrezikshme në frymëmarrje, gjë që sugjeron që sistemi neuropeptidik mund të kontribuojë në SIDS, thanë autorët e studimit. Por hulumtimi për kafshët nuk është gjithmonë i vërtetë tek njerëzit.
Shkaku kryesor i vdekshmërisë foshnjore në vendet perëndimore, SIDS është vdekja e papritur dhe e pashpjegueshme e një fëmije më pak se 1 vjeç. Ajo i atribuohet një kombinimi të faktorëve gjenetikë dhe mjedisorë, duke përfshirë temperaturën.
Studimi i ri, botuar më 2 dhjetor në revistën Nature, sugjeron që problemet me sistemin neuropeptidik mund të rrisin ndjeshmërinë e foshnjave ndaj SIDS dhe problemeve të tjera të frymëmarrjes.
PACAP është molekula e parë sinjalizuese që tregohet se ndizet masivisht dhe specifikisht gjatë lindjes nga rrjeti i frymëmarrjes dhe është lidhur gjenetikisht me SIDS tek foshnjat. Shkaqet e SIDS ka të ngjarë të jenë komplekse dhe mund të ketë faktorë të tjerë të rëndësishëm për të zbuluar, vunë në dukje studiuesit.
“Këto zbulime ngrenë mundësinë interesante që ndryshime shtesë të lidhura me lindjen mund të ndodhin në sistemet e kontrollit për frymëmarrjen dhe funksione të tjera kritike,” tha Bayliss në një njoftim për shtyp të universitetit.
“Ne pyesim veten nëse ky mund të jetë një parim i përgjithshëm i dizajnit në të cilin sistemet e mbështetjes të sigurta në dështim aktivizohen në këtë periudhë tranzicioni kyç dhe se të kuptuarit e tyre mund të na ndihmojë në trajtimin më të mirë të çrregullimeve të të porsalindurit.”
