Krizat sjellin më të mirën dhe më të keqen në shoqëri, si dhe individët.
Angazhimi, ekspertiza dhe përpjekjet e pareshtura të shkencëtarëve prodhuan jo vetëm një, por vaksina të shumta, me një shpejtësi mahnitëse.
Prodhimi dhe shpërndarja e dozave të mjaftueshme për të përmbushur kërkesën globale është një arritje po aq e kërkuar.
Një rezultat është grindja e shëmtuar dhe përshkallëzuese midis BE dhe AstraZeneca, e cila mund të shohë miliona doza të bllokuara për t’u dërguar në MB brenda disa ditësh.
Firma farmaceutike paralajmëroi javën e kaluar se do të dorëzonte vetëm 25% të furnizimeve të saj të pritshme në bllok në këtë tremujor, pas problemeve të prodhimit.
Toni agresiv i zyrtarëve të komisionit flet për presionin e brendshëm me të cilin përballen udhëheqësit evropianë.
BE deri më tani ka dhënë vetëm dy doza për 100 banorë, ndërsa MB ka dhënë 11.
Duke u përballur me reagimin e një programi disi të ngadaltë të prokurimit, ajo nuk mund të përballojë më shumë vonesa.
Legjitimiteti i bllokut dhe i qeverive individuale janë në rrezik, së bashku me rimëkëmbjen ekonomike.
Por në vend që të bëjë kërcënime, BE duhet të punojë me furnitorë dhe qeveri të tjera.
Në thelb, komisioni argumenton se AstraZeneca bëri një angazhim të vendosur për të dhënë dozat, ndërsa firma thotë se premtoi “përpjekjet e saj më të mira”.
Nuk është në interesin e askujt të kthejë një mosmarrëveshje kontraktuale në një grindje politike e cila mund të shfrytëzohet nga lëvizjet anti-BE.
Kur një e mirë për të shpëtuar jetën është në mungesë, gjithmonë do të ketë vendime të vështira për t’u marrë, brenda dhe midis vendeve.
Nëse kombet më të pasura duhet të racionojnë furnizimet, të varfrit deri më tani kanë pak ose asgjë për të racionuar.
Shtetet e Bashkuara tani janë bashkuar me numrin e vendeve që kanë nënshkruar Covax, skemën për të siguruar një shpërndarje më të drejtë të vaksinave.
Ai shpreson të japë 2 miliardë doza deri në fund të vitit, me dhjetëra miliona që duhen shpërndarë në tremujorin e parë.
Sipas shefit ekzekutiv të aleancës së vaksinave Gavi, vendet më të pasura kanë urdhëruar 800 milion doza të tepërta dhe kanë mundësi për 1.4 miliardë të tjerë. Vetëm Britania ka urdhëruar 367 milion doza (megjithëse përfshinë kandidatë ende të papërdorshëm) për popullsinë e saj.
Dëshira është e kuptueshme si në aspektin njerëzor ashtu edhe në atë politik.
Por të shfrytëzosh shanset e te tjerëve është çnjerëzore dhe dritëshkurtër.
Kreu i Organizatës Botërore të Shëndetësisë tha kohët e fundit se ne ishim në prag të një dështimi katastrofik moral, me të rriturit më të rinj, më të shëndetshëm në vendet më të pasura të vaksinuar para punonjësve shëndetësorë dhe njerëzve të moshuar në më të varfër.
Shfaqja dhe përhapja e shpejtë e varianteve të reja kanë demonstruar atë që ekspertët e shëndetit global paralajmëruan gjatë gjithë kohës: se askush prej nesh nuk është i sigurt derisa të gjithë të jenë të sigurt.
Bashkëpunimi i mirë ndërkombëtar mbi politikën e vaksinave do të nxisë gjithashtu ekonominë globale me 9 tn dollarë gjatë katër viteve të ardhshme, ka vlerësuar Fondi Monetar Ndërkombëtar.
Vendet më të pasura duhet të bien dakord të ndajnë tepricën e tyre – siç ka bërë Norvegjia – dhe të sigurojnë që vendet me të ardhura më të ulëta të kenë përparësi për furnizimet e Covax.
Zhvillimi i shpejtë i vaksinave ishte i mundur sepse shkencëtarët ndanë dijet e tyre. Ne të tjerët duhet të mësojmë të bashkohemi gjithashtu.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Guardian/ konica.al