Uashingtoni duhet të ketë kujdes nga rreziku i një rënieje në grackën e Kremlinit. Lideri rus i opozitës Alexei Navalny së shpejti do të paraqitet në gjykatë për një seancë që do të përcaktojë fatin e tij. Përpara këtij vendimi kryesor, kryeqytetet perëndimore janë përpjekur të tregojnë mbështetje për Navalny dhe për kauzën e tij anti-korrupsion, pro-demokracisë.
Por ata duhet të kenë kujdes nga një kurth që Kremlini ka të ngjarë të ngrejë. Ashtu si Kryeministri Sovjetik Leonid Brezhnev para tij, Presidenti rus Vladimir Putin do të përpiqet të mashtrojë Shtetet e Bashkuara dhe qeveritë Evropiane për ta ndihmuar atë të neutralizojë kritikun e tij më problematik. Putini është pa dyshim i vetëdijshëm për paralelet midis rrethanave të tij aktuale dhe atyre të Kremlinit në dekadën e parë nën drejtimin e Brezhnev.
Nga fundi i viteve 1960, rënia e standardeve të jetesës dhe rënia e rritjes ekonomike kishte dëmtuar pretendimet e regjimit sovjetik si një sistem i pagabueshëm. Pranvera e Pragës 1968 tregoi se Pakti i Varshavës varej për mbijetesën e tij nga shtypja e dhunshme.
Më irritues nga të gjithë, disidentë të shkëlqyeshëm dhe me famë botërore, siç janë shkrimtari Aleksandr Solzhenitsyn dhe shkencëtari bërthamor Andrei Sakharov, frymëzuan miliona me kundërshtimin e tyre parimor ndaj sundimit Sovjetik.
Fuqia e Brezhnjevit duket se po dobësohej, por ai kishte frikë se nëse ai moderonte pretendimet e regjimit për autoritet absolut ose nëse vendoste një reformë të brendshme ai do të rrezikonte ta humbte atë krejtësisht.
Për të forcuar kontrollin e tij mbi pushtetin, Brezhnev u kthye në skenën ndërkombëtare. Ai llogariti që nëse ai mund të bënte që Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e saj të pranonin publikisht legjitimitetin e qeverisë Sovjetike, ai mund të zvogëlojë ndikimin e disidentëve të saj elokuentë.
Brezhnev ishte i gatshëm të bënte lëshime të jashtëzakonshme për të siguruar këtë përforcim ndërkombëtar. Pas negociatave me Uashingtonin dhe vendet e tjera anëtare të NATO-s për disa vjet, Brezhnev pranoi qëndrueshmërinë e forcave ushtarake amerikane në Evropë, përfundoi dy marrëveshje për kontrollin e armëve dhe nënshkroi Marrëveshjet e Helsinkit të vitit 1975, duke njohur “domethënien universale të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore”.
Në këmbim të këtij lehtësimi të marrëdhënieve, të njohur si détente, blloku perëndimor lehtësoi kërkesat për llojin e transformimit të brendshëm të regjimit Sovjetik që kërkoheshin nga figura si, Solzhenitsyn dhe Sakharov.
Putini aktualisht mban shumë karta të njëjta me Brezhnev në fillim të viteve 1970 dhe tashmë ka shenja se ai do të ndjekë një strategji të ngjashme.
Për të zbehur mbështetjen e brendshme dhe pozitën ndërkombëtare të Navalny-t, Putini mund të hapë bisedime të zgjatura me qeveritë perëndimore për një numër problemesh të ashpra, duke nënvizuar pranimin e bashkëbiseduesve të Kremlinit aktual si burimin e vetëm të ligjshëm të autoritetit rus.
Ashtu si Presidentët e SHBA Richard Nixon, Gerald Ford dhe Jimmy Carter, Presidenti Joe Biden hyn në zyrë i etur për të zgjidhur disa përparësi të sigurisë me Moskën, dhe kështu administrata e tij mund të jetë e prekshme nga përpjekjet për bashkëpunim.
Ekziston Traktati për Qiejt e Hapur, i cili lejoi Shtetet e Bashkuara dhe Rusinë të dërgojnë fluturime ushtarake zbulimi mbi territorin e njëri-tjetrit derisa të dy vendet të tërhiqen kohët e fundit; Start i ri, një traktat i kontrollit të armëve bërthamore për të cilin Biden dhe Putin kanë rënë dakord tashmë për një zgjatje pesë-vjeçare; Konventa e Armëve Kimike, të cilën qeveria ruse e ka shkelur duke përdorur agjentë nervorë të shkallës ushtarake kundër kundërshtarëve politikë jashtë vendit; dhe, jo më pak e rëndësishmja, pirateria ruse e agjencive federale amerikane në fund të vitit 2020.
Një pamje më e gjerë e bashkëpunimit të mundshëm mund të përfshijë gjithashtu bisedimet P5 + 1 me Iranin, bisedime gjashtë palëshe për programin bërthamor të Koresë së Veriut, dhe madje bisedime shumëpalëshe për mjedisin, të cilat cari i klimës John Kerry, i cili është anëtar i Këshillit të Sigurimit Kombëtar, mund të mirëpresë me entuziazëm.
Me zgjedhje vendimtare afatmesme, vetëm dy vjet larg, Putini mund të pyesë se sa fitore të politikës së jashtme Shtëpia e Bardhë dhe Kongresi i ri do të jenë të gatshëm të sakrifikojnë në altarin e kauzës së Navalny-t.
Përpjekjet e Putinit ka të ngjarë të hasin edhe më pak rezistencë në Evropë. Presidenti francez Emmanuel Macron dhe institucioni diplomatik francez duken të paepur në dëshirën e tyre për afrim me Moskën dhe me krijimin e shumë planeve të politikës së jashtme të Macron, Putini mund t’i hidhte atij një litar shpëtimi.
Kancelarja gjermane Angela Merkel e cila ka punuar pa u lodhur për të shpëtuar Nord Stream 2, tubacioni i Gjermanisë me Gazprom nuk ka të ngjarë të kalojë tetë muajt e saj të fundit në zyrë duke krijuar probleme të reja me Kremlin.
Armin Laschet, kreu i zgjedhur së fundmi i partisë së Merkel dhe kancelari i mundshëm i ardhshëm, ka edhe më shumë dobësi për Rusinë sesa Merkel.
Josep Borrell, diplomati i lartë i BE-së, është i vendosur për të mos lejuar ndikimin e stuhisë Navalny në udhëtimin e tij të ardhshëm në Moskë.
Nëse Putini hyn në bisedime konstruktive për ndonjë gjë, nga furnizimi me energji në Libi në Nago-Karabak, atëherë Parisi, Berlini dhe Brukseli do të jenë të detyruar të mbështesin njëkohësisht njeriun që dëshiron ta rrëzojë atë.
Në publik, të dy Shtetet e Bashkuara dhe Evropa pothuajse me siguri do të refuzojnë të pranojnë një “zgjedhje” midis qëndrimit për Navalny dhe punës konstruktive me Putin.
Por në praktikë, Kremlini nuk do t’i lejojë ata me vullnetin e tyre për të përkrahur të dyja palët. Heqja e mbështetjes ndaj lirisë së Navalny ndërsa disiplinon sjelljen ruse në arenën ndërkombëtare do të ishte një veprim gati i pakonceptueshëm i diplomacisë perëndimore.
Për shumë nga Luftëtarët e Ftohtë dhe “restauruesit” e para-Trump që do të dominojnë politikëbërjen e huaj në Uashington për një të ardhme të parashikueshme, ai realitet mund të dalë shumë i ashpër për t’u pranuar.
Disa prej tyre morën mësimin nga Lufta e Ftohtë se Shtetet e Bashkuara mund t’i kenë të dyja mënyrat që ulja e kërcënimit të konfliktit me një regjim autoritar, përkrahja e kauzës së disidentëve të saj demokratikë dhe kërkimi i llojeve të caktuara të reformës së brendshme, ishte se duke ndarë moralin nga siguria, Shtetet e Bashkuara i dhanë legjitimitetin e padrejtë regjimit Sovjetik dhe ndihmuan në vonimin e shembjes së tij të pashmangshme.
Por Lufta e Ftohtë kurrë nuk do të kishte përfunduar ashtu si bëri nëse Brezhnev nuk do të ishte pasuar përfundimisht nga Mikhail Gorbaçov, vendosmëria e të cilit se Sovjetikët “nuk mund të vazhdojnë të jetojnë kështu” lejoi Uashingtonin të rindërtonte strategjinë e tij të sigurisë me parimet e tij morale. Dhe ndërsa Navalny me siguri duket si versioni i gjeneratës së tij të Solzhenitsyn ose Sakharov, Gorbaçovi i këtij brezi nuk po shihet askund. Më parë ekzistonte Doktrina Brezhnev: më shumë se një dekadë intensifikimi i shtypjes dhe kontrollit.
Në kthimin e tij në Krakov në 1979, Papa Gjon Pali II u kërkoi miliona Polakëve që “të mos kishin frikë” nga mbrojtja e të drejtave të tyre si njerëz të lirë, madje edhe nën sundimin komunist. Kur Navalny bëri kthimin e tij të patrembur në Moskë më 17 janar, pesë muaj pasi autoritetet u përpoqën ta vrisnin, momenti kujtoi fjalimin portreti të papës.
“Unë nuk kam frikë nga asgjë”, u tha ai gazetarëve, disa minuta para se të arrestohej përsëri. “Dhe unë ju inkurajoj të gjithëve që të mos keni frikë nga asgjë”.
Ishte një moment historik dhe tërheqës dhe ata që pretenduan se zbuluan ankthet më të thella të Putinit janë me siguri të saktë.
Por regjimet e pasigurta janë shpesh më të pamëshirshmet dhe nëse Navalny bëhet një zëvendësues për kthimin e promovimit të demokracisë amerikane, Kremlini nuk ka të ngjarë të tregojë durim.
Për administratën e Biden, stabilizimi i marrëdhënieve me Moskën ndërsa mbështet kauzën e Navalny mund të duket si një strategji që nuk sakrifikon as interesat e sigurisë së Shteteve të Bashkuara dhe as vlerat e tyre thelbësore.
Por një mundësi e tillë mund të mos ekzistojë.
Kur amerikanët refuzojnë të pranojnë shkëmbime të dhimbshme midis interesave dhe vlerave të tyre, ata zakonisht përfundojnë duke sakrifikuar të dy.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
