“Dy SHBA po presin linja të ndryshme shpëtimi”. Për një pjesë të SHBA-së, është një e mirëfilltë në krah – vaksina. Për tjetrin është një ripërtëritje metaforike – paketa e re stimuluese që do t’i ndihmojë ata të vazhdojnë ndërsa ne jemi bllokuar në ekonominë Covid.
Pas procesit që u mbajt për fajësimin e Trump dhe që rezultatin të gjithë e dimë tani këto janë përparësitë kryesore të Biden.
Për vaksinat: CNN ka kontaktuar me të gjitha 50 shtetet rreth asaj që departamentet e tyre shëndetësore do të dëshironin të shihnin nga administrata e Biden. Sigurisht që planet e Biden për vaksinimin e popullatës kanë ndryshuar por që një pjesë e mirë e vendit dhe shteteve ende nuk janë plotësisht në dijeni si do procedohet ndërsa informohen si edhe janë shprehur më tepër përmes mediave.
Për stimulimin ekonomik: Dhoma e plotë mund të miratojë legjislacionin javën e ardhshme, por mund të përballet me pengesa në Senat, ku demokratët nuk mund të lejojnë të humbin një anëtar të vetëm të partisë së tyre falë ndarjes 50-50 në dhomë. Tashmë dy demokratë – Senatori Kyrsten Sinema i Arizonës dhe Joe Manchin i Virxhinias Perëndimore – kanë shprehur kundërshtim ndaj një elementi të planit, duke rritur pagën minimale federale në 15 dollarë në orë.
Ndërprerja e energjisë elektrike të Teksasit do të prekë të gjithë
Miliona njerëz në Teksas janë pa enegji elektrike. Natyra u hodhi njerëzve një pandemi globale që i ka detyruar fëmijët në vendin më të pasur në tokë të mos ndjekin shkollën. Tani ka nisur një klimë polare që ka ndërprerë energjinë elektrike në Teksas, qendra e energjisë e Shteteve të Bashkuara, e cila është më tej edhe qendra e krijimit të energjisë në botë.
Fuqia ka të bëjë shumë me fuqinë. Dhe ndryshimi i klimës.
Nuk është rastësi që personi aktual më i pasur në planet – Elon Musk – filloi një kompani të makinave elektrike. Dhe duhet të vërejmë këtu se Musk kohët e fundit njoftoi se do të zhvendosej në Teksas. (Taksa më të ulëta! Më pak humbje!)
Arsyeja e drejtpërdrejtë për ndërprerjet e energjisë në Teksas është se një gjendje e motit të ngrohtë u godit nga një stuhi dëbore dhe gjeti vendin të papërgatitur. Por energjia – dhe mënyra e ndërlikuar që ne të gjithë e marrim atë – është një çështje periodike interesante dhe gjithashtu një çështje gjithnjë e më e rëndësishme ndërsa përballemi me ndryshimin e klimës dhe përpiqemi të bëjmë që vendi të lëshojë më pak gazra serë.
Por unë do të pranoj se di shumë pak se si merret energjia elektrike nga kudo që fillon te çelësi i dritës në shtëpinë time.
Kam lexuar dhe pastaj rilexuar këtë histori nga Matt Egan i CNN mbi situatën me të cilën po përballet Texas tani.
Texas është shteti numër 1 i SHBA si në prodhim nafte bruto ashtu edhe në gaz natyror, sipas Administratës së Informacionit të Energjisë të SHBA.
Shteti përbënte 41% të prodhimit të naftës të Amerikës në 2019 dhe një të katërtën e prodhimit të tij të gazit natyror në treg.
Energjia e erës po lulëzon gjithashtu në Teksas, e cila prodhoi rreth 28% të të gjithë energjisë elektrike të SHBA-së me erë në 2019, tha EIA.
Çfarë ndodh kur një prodhues i energjisë elektrike në mot të ngrohtë ngrin nga një stuhi e papritur bore? Kjo do të thotë se infrastruktura e saj nuk është e përgatitur për klimën e ftohtë që aktualisht po bën kërdinë në pasoja. Dhe pasojat po ndjehen nga miliona njerëz.
Energjia e erës po dështon: Kritikët e energjisë së rinovueshme kanë theksuar se turbinat e erës janë ngrirë ose duhet të mbyllen për shkak të motit ekstrem.
Dhe kjo është domethënëse sepse gati një e katërta (23%) e energjisë në Teksas vitin e kaluar u gjenerua nga energjia e erës, sipas Këshillit të Besueshmërisë Elektrike të Teksasit (ERCOT).
Edhe pse vendet e tjera me mot të ftohtë (si Ioua dhe Danimarka) mbështeten në erë për pjesë akoma më të mëdha të energjisë, ekspertët thanë që turbinat në Teksas nuk ishin përgatitur për ngrirjen që ndodhi nga klima. Mbrojtja nga moti i ftohtë si antifriz dhe elementët ngrohës brenda briskave dhe përbërësve të turbinës nuk përdoren zakonisht në Teksas.
Energjia e gazit dhe qymyrit dështon: Termocentralet me gaz natyror dhe qymyr kanë nevojë për ujë për të qëndruar në punë. Megjithatë, ato pajisje uji ngrinë në temperaturat e ftohta dhe të tjerët humbën aksesin në energjinë elektrike që u nevojitet për të punuar.
“Aftësia e disa ndërmarrjeve që prodhojnë energji është ngrirë. Kjo përfshin gjeneratorët e gazit natyror dhe qymyrit,” shkroi guvernatori i Teksasit Greg Abbott në Tuitter.
Dhe kjo është një marrëveshje edhe më e madhe për Teksasin sesa turbinat e erës së ngrirë sepse gazi natyror i ciklit të kombinuar (40%) dhe qymyri (18%) gjeneruan më shumë se gjysmën e energjisë së shtetit në vitin 2020, sipas ERCOT.
Dështimi i energjisë bërthamore gjithashtu varet nga uji për të funksionuar dhe të paktën një njësi në Teksasin e Jugut mbyllet, sipas Komisionit Rregullativ. Teksasi merr rreth 11% të energjisë së tij nga bërthama.
“Edhe nëse Texas nuk do të kishte energji të erës, ju përsëri do të kishit çmime të energjisë që do shkonin në Hënë”, tha Mattheu Hoza, menaxher i analizës së energjisë në BTU Analytics.
Problemi, sipas Hozës, është se shumë kompani në Teksas nuk investuan në mbrojtjen nga ftohja për termocentralet dhe pajisjet e gazit natyror.
Ndryshimi i klimës do të vazhdojë të jetë një çështje shqetësyese. Do të ketë më shumë stuhi. Është e qartë se një gamë e gjerë e burimeve të energjisë – nga karburantet fosile te burimet e ripërtëritshme – nuk ishin të përgatitur për motin e pazakontë në Teksas.
“Rajonet duhet të rimendojnë kushtet ekstreme për të cilat ata po planifikojnë dhe të sigurohen që sistemet e tyre janë krijuar që të jenë elastike ndaj atyre”, tha Jesse Jenkins, një profesor asistent në Universitetin Princeton i cili studion sistemet dhe politikat e energjisë.
Rregullimi meriton një vëzhgim të plotë. Kriza e energjisë në Teksas ngre gjithashtu pikëpyetje në lidhje me natyrën e rrjetit elektrik të parregulluar dhe të decentralizuar të shtetit. Ndryshe nga shtetet e tjera, Texas ka marrë një vendim të ndërgjegjshëm për të izoluar rrjetin e tij nga pjesa tjetër e vendit.
Kjo do të thotë që kur gjërat po ecin normalisht, Teksasi nuk mund të eksportojë energji të tepërt në shtetet fqinje. Dhe në krizën aktuale, ajo nuk mund të importojë as energji.
Ndikojnë më shumë sesa Teksasi: Kjo situatë mund të ketë pasoja të gjera ndërsa industria e energjisë në SHBA përpiqet të ulë emetimet e karbonit në përgjigje të krizës klimatike.
Çmimet ngrihen në qiell: Ajo situatë makthi e kërkesë-ofertë ka dërguar çmimet e energjisë elektrike në Teksasin e pasur me energji në qiell më shumë se 10,000% krahasuar me para se të binin temperaturat. Texas është goditur nga ndërprerjet e rrezikshme për jetën. Më shumë se 4 milion njerëz në shtet ishin pa energji të martën herët.
Asnjë burim energjie nuk është fajtor: Megjithëse disa po përpiqen të hedhin fajin tek një burim i karburantit ose në një tjetër, realiteti është se temperaturat e Arktikut po pengojnë karburantet fosile dhe energjinë e rinovueshme njësoj. “I ftohti ekstrem po bën që i gjithë sistemi të ngrijë,” tha Jason Bordoff, një ish-zyrtar i energjisë në administratën e Obamës dhe drejtor i Qendrës së Universitetit Columbia për Politikën Globale të Energjisë. “Të gjitha burimet e energjisë janë nën performancë në të ftohtin ekstrem sepse ato nuk janë krijuar për të trajtuar këto kushte të pazakonta.”
Çmimet e gazit në mbarë vendin mund të rrisin 15 cent këtë javë. Rafineria e naftës në Port Arthur e shtrirë e Motiva, më e madhja në Shtetet e Bashkuara, u mbyll të hënën, duke përmendur “temperaturat e papara të ngrirjes”. Rreth 2.5 milion fuçi në ditë me kapacitet rafinues u mbyllën midis Hjustonit dhe Luizianës, sipas Rystad Energy.
Drillerë të panumërt dolën jashtë linje ndërsa temperaturat në Permian Pellgun, kryeqyteti i shkëputur i vendit, ranë nën zero. Mungesa e furnizimit ndihmoi në dërgimin e çmimeve të naftës në SHBA mbi 60 dollarë për fuçi për herë të parë që nga janari 2020.
Analizë nga: Zachary B. Wolf
Përkthyer dhe përshtatur nga CNN/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
