Mario Draghi, kryeministri i ri i Italisë, nuk është i huaj për punët me rrezik të lartë.
Në 2012, ish-shefi i Bankës Qendrore Evropiane fitoi brohoritje ndërkombëtare pasi u zotua të bënte “gjithçka që duhet” për të shpëtuar euro, një premtim që shërbeu si një pikë kthese në krizën e borxhit sovran të kontinentit.
Tani, Draghi përballet me një sfidë tjetër, po aq e frikshme: drejtimi i rimëkëmbjes së Italisë nga pandemia e koronavirusit.
Me mbështetjen nga një koalicion i gjerë politik dhe lejen për të shpenzuar rreth 200 miliardë euro (242 miliardë dollarë) në grante dhe hua të prokuruara nga Komisioni Evropian, Draghi hyn në rol në një pozitë të fortë.
Por transformimi i perspektivave ekonomike të Italisë pas viteve të sëmundjes nuk do të jetë detyrë e lehtë – madje edhe për një burrë me nofkën “Super Mario”.
Draghi merr frenat e një ekonomie që ishte ende duke luftuar për t’u rikuperuar nga kriza financiare globale e vitit 2008 kur u shfaq pandemia. Në vitin 2019, prodhimi ekonomik u rrit me vetëm 0.3% krahasuar me një vit më parë, krahasuar me 1.6% për Bashkimin Evropian në tërësi.
“Problemi më i rëndësishëm dhe themelor i Italisë është se ata nuk janë rritur sa duhet për kaq shumë vite,” tha Erik Nielsen, kryekonomist në bankën italiane UniCredit.
Covid-19 i ka bërë gjërat shumë më keq. Ekonomia e Italisë u tkurr me 8.8% vitin e kaluar.
Komisioni Evropian është i shqetësuar se Italia mund të vazhdojë të mbetet prapa për vite me rradhë.
Raporti i borxhit të Italisë ndaj PBB-së qëndron në 154%, i dyti në Evropë pas Greqisë dhe shërbimi i borxhit kushton një pjesë të madhe të buxhetit të vendit.
Por Banka Qendrore Evropiane e ka bërë borxhin jashtëzakonisht të lirë duke shtyrë normat e interesit në territorin negativ dhe duke nisur një program masiv për blerjen e obligacioneve, vuri në dukje Nielsen.
Kjo i jep Draghit liri të konsiderueshme liri veprimi.
“Ai nuk do të duhet të zbatojë programe shtrënguese drakoniane,” tha Federico Santi, një analist i vjetër në Eurasia Group, javën e kaluar.
“Përkundrazi, qeveria e re do të përfitojë nga kostot rekord të ulëta të huamarrjes dhe financimi në shkallë të gjerë të BE, ndërsa BE mbetet mbështetëse e stimulit fiskal për tani.”
Vetëm se si Draghi zgjedh të shpenzojë për rimëkëmbjen e Italisë mund të përcaktojë mandatin e tij dhe të ardhmen e vendit për vitet që vijnë.
Draghi gjithashtu duhet të finalizojë një plan për mënyrën e shpenzimit të qindra miliarda dollarëve nga Bashkimi Evropian për rimëkëmbjen e tij. Italia është ndër përfituesit më të mëdhenj të programit, i cili do të financojë investime në qëndrueshmëri dhe dixhitalizim.
“Ne kemi në dispozicionin tonë burimet e jashtëzakonshme të Bashkimit Evropian,” tha Draghi javën e kaluar. “Ne kemi mundësinë të bëjmë shumë për vendin tonë.”
Më shumë detaje priten në ditët në vijim përpara fjalës së parë të Draghi në parlamentin e Italisë.
Tashmë, megjithatë, ekziston frika se politika e butë mund të dëmtojë bazën fillestare të mbështetjes për ish-bankierin qendror.
Të gjitha partitë politike të Italisë, përveç Vëllezërve të krahut të djathtë të Italisë, kanë thënë se ata do të mbështesin qeverinë e re dhe vëzhguesit u shprehën të kënaqur që kabineti i Draghi përfshin një përzierje të teknokratëve dhe politikanëve.
Por puna vështirësohet, veçanërisht kur bëhet fjalë për shpenzimin e parave nga fondi i rimëkëmbjes së BE.
Mosmarrëveshja në këtë front kontribuoi në rrëzimin e paraardhësit të Draghi-t, Giuseppe Conte, në janar.
Paola Subacchi, profesoreshë e ekonomisë ndërkombëtare në Universitetin Queen Mary të Londrës, tha se gjëja më e mirë që Draghi mund të bëjë është të angazhohet për të shërbyer si kryeministër për dy vjet më së shumti, duke detyruar të tjerëttë hartojnë një politikë të qëndrueshme.
“Nuk ka asnjë recetë për rregullimin e krizës politike të Italisë dhe askush nuk duhet të presë që Draghi të sigurojë një të tillë,” shkroi ajo në një kolonë për Project Syndicate javën e kaluar.
“Një qeveri teknokratike duhet të jetë efektive dhe jetëshkurtër, duke lejuar që trashëgimia e saj të përcaktohet nga puna e pasardhësve të saj.”
Përkthyer dhe përshtatur nga CNN/ konica.al
