Përfshirja e Josep Borrell ishte vetëm përgjigjja e fundit pa rezultat e Evropës ndaj shtypjes së Kremlinit; kjo duhet të ndryshojë. “Një vizitë shumë e ndërlikuar”, ishte vendimi i shefit të politikës së jashtme të BE Josep Borrell në udhëtimin e tij në Moskë javën e kaluar për të protestuar për burgimin e liderit të opozitës ruse Alexei Navalny. Në një deklaratë të botuar të Dielën, ai shtoi: “Një konferencë shtypi e organizuar në mënyrë agresive dhe dëbimi i tre diplomatëve të BE gjatë vizitës sime tregojnë se autoritetet ruse nuk donin ta shfrytëzonin këtë mundësi për të pasur një dialog më konstruktiv me BE.”
Kjo do të duhej të ishte një mënyrë për ta vendosur atë. Borrell – zyrtari i parë i BE-së që udhëtoi në Moskë që nga viti 2017 – kishte kërkuar “lirimin e menjëhershëm dhe të pakushtëzuar” të Navalny. Ai gjithashtu u përpoq të përcaktojë fushat e bashkëpunimit të mundshëm, të tilla si pandemitë dhe ndryshimi i klimës. Por Borrell mori saktësisht zero koncesione nga Kremlini.
Në vend të kësaj, ai duhej të dëgjonte homologun e tij rus Sergei Lavrov duke e quajtur BE një “partner jo të besueshëm” dhe të akuzonte politikanët evropianë se kanë gënjyer për Navalny. Ai mori vesh për përjashtimet e diplomatëve gjatë takimit. Si përmbledhje: Borrell iu nënshtrua një poshtërimi publik brutal, të llogaritur.
Të them të drejtën, paraqitja katastrofike e Borrell ishte vetëm një në një seri përgjigjesh joadekuate dhe jo koherente evropiane ndaj shtypjes së demonstratave në të gjithë Rusinë e deri në 120.000 njerëz që arritën kulmin me arrestimet e të paktën 10.000 protestuesve. Udhëheqësit evropianë janë bashkuar në dënimin e ashpër të veprimeve të qeverisë së Vladimir Putinit. Por ata duket se nuk kanë ide se çfarë të bëjnë në lidhje me to, përveç kërcënimeve të paqarta të sanksioneve shtesë.
Më keq, në një paraqitje të përbashkët të mbledhur me ngut me kancelaren e Gjermanisë Angela Merkel të Premten, presidenti francez Emmanuel Macron kundërshtoi ministrin e tij të Evropës, Clément Beaune, i cili i kishte bërë thirrje Berlinit të linte tubacionin Nord Stream 2. Presidenti i Gjermanisë Frank-Ualter Steinmeier e përshkroi atë si një “urë” për në Rusi që nuk duhet të anulohet.
E vërtetë, Nord Stream 2 ka të ngjarë të hyjë në histori si një nga gabimet më të mëdha të politikës së Merkel. Shumica e vendeve të tjera anëtare të BE kundërshtojnë tubacionin. Minon sigurinë e Evropës Lindore dhe të Ukrainës. Dhe siguron mbështetje politike – plus fonde, nëse do të bëhet operacionale – për një regjim të tronditur rus, koprracia dhe korrupsioni i të cilit ka varfëruar dhe tjetërsuar qytetarët e saj në mes të një pandemie. Nëse Nord Stream 2 është një urë, ajo të çon vetëm në Kremlin.
Por fati i shoqërisë civile ruse nuk mund të peshohet ndaj një projekti të vetëm tubacioni. As nuk do të mjaftojnë dëbimet e diplomatëve këtë javë. Agresionet serike të jashtme të Kremlinit që nga aneksimi i vitit 2014 i Krimesë dhe ekseset e saj të brendshme (të cilat, larg nga të qenit çështje të brendshme kanë shkelur detyrimet e Rusisë sipas ligjit ndërkombëtar) kërkojnë një përgjigje shumë më strategjike dhe gjithëpërfshirëse Evropiane.
Është koha për të zhvendosur fokusin e politikës së Evropës në Rusi: larg diplomatëve dhe tubacioneve, te parimet dhe njerëzit.
Rusia është anëtare e Këshillittë Evropës dhe e Konventës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Shkeljet e të drejtave të njeriut në Rusi janë biznes i të gjithë evropianëve.
Mbështetja e drejtpërdrejtë për shoqërinë civile ruse mund të dështojë, duke pasur parasysh paranojën e njohur të Putinit për ndërhyrjet e huaja. Evropianët duhet ta bëjnë të qartë se ajo që ata po ofrojnë është solidaritet me dëshirën e rusëve për qeverisje të denjë – sipas kushteve të tyre, jo tonat. Pensionet dhe vizat bujare për studentët rusë për të studiuar në Evropë do të ishin një gjest pa interes dhe praktik.
Edhe më e rëndësishmja, qeveritë evropiane duhet të synojnë pasuritë që rojet e Putinit dhe krijuesit e oligarkëve kanë grumbulluar në Evropë. “Akti Evropian Magnitsky” është emëruar pas sinjalizuesit rus Sergei Magnitsky, i cili vdiq në një burg në Moskë në 2009. Miratuar në dhjetor, lejon BE të ngrijë pasuritë, të ndalojë hyrjen ose të ndalojë marrëdhëniet me abuzuesit e të drejtave të njeriut kudo ata janë. Është koha për ta përdorur këtë gjë.
Së fundmi, ne evropianët duhet të godasim ashpër mjetet që përdor Kremlini për të dobësuar demokracitë tona dhe për të na përçarë: propagandë, dezinformim, agresion kibernetik dhe korrupsion. Gjermania gjithashtu duhet të pezullojë Nord Stream 2, ose të paktën të sinjalizojë se nuk do të vërë veton ndaj sanksioneve evropiane kundër saj.
Një Evropë që përdor fuqinë e saj të konsiderueshme në këtë mënyrë do të veprojë sipas parimeve të saj dhe gjithashtu në ruajtjen e vetvetes. Mbi të gjitha, kjo do t’i shtrinte dorën rusëve të zakonshëm. Kjo nga ana tjetër mund të japë shpresë të re për shoqëritë civile nën kërcënim diku tjetër, të tilla si në Bjellorusi, Mianmar, Hong Kong ose Kinë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
