Shefi i politikës së jashtme të BE Josep Borrell mohon që diplomatë morën pjesë në tubime proteste. Moska ka urdhëruar dëbimin e tre diplomatëve evropianë, secili nga delegacionet gjermane, polake dhe suedeze në Rusi, duke i akuzuar ata për pjesëmarrje në protesta në mbështetje të liderit të burgosur të opozitës Alexei Navalny.
Masa erdhi gjatë një vizite në Moskë të Premten nga Josep Borrell, shefi i politikës së jashtme të BE.
Borrell tha se ai ishte “me të vërtetë i shokuar” nga planet e dëbimit, të cilat e kapën atë në befasi. Ato u raportuan nga mediat ruse në mes të bisedimeve me homologun e tij rus Sergei Lavrov.
“Ne i hedhim poshtë këto akuza,” tha Borrell, duke shtuar se ai kishte “refuzuar dhe hedhur poshtë” pretendimet në lidhje me pjesëmarrjen në protesta gjatë takimit të tij me ministrin e jashtëm rus. Ai gjithashtu tha që konventa diplomatike i lejonte diplomatët të vëzhgonin ngjarje të tilla si tubimet e protestave.
Kancelarja gjermane Angela Merkel e quajti veprimin e palës ruse “të pajustifikueshëm”.
Emmanuel Macron, presidenti i Francës, e dënoi këtë qëndrim mjaft ashpër.
“Tensionet politike nuk duhet të trajtohen në këtë mënyrë. Unë shpreh solidaritetin tim me tre vendet, diplomatët e të cilave u dëbuan”.
Ministria e jashtme e Polonisë reagoi në dëbimin e një prej diplomatëve të saj, duke thirrur ambasadorin rus në Varshavë dhe duke kërkuar që Moska të kthejë mbrapsht “vendimin e saj të gabuar”.
“Nëse kjo gjë nuk ndodh, Polonia rezervon të drejtën për të ndërmarrë masa lidhur më këtë çështje,” tha ministria, duke shtuar se lëvizja ruse do të shkaktojë “një thellim të mëtejshëm të krizës” në marrëdhëniet midis dy vendeve.
Borrell tha se Lavrov i kishte thënë atij që dëbimet do të njoftoheshin të hënën, por lajmi kishte qarkulluar padashur në media.
Në një deklaratë që konfirmon masën e marrë nga Rusia, ministria e jashtme ruse tha se pjesëmarrja e pretenduar e diplomatëve në tubime ishte “e papranueshme dhe e papërshtatshme për statusin e tyre diplomatik”.
Dëbimet mbuluan një vizitë të vështirë për Borrell, ai ishte zyrtari i parë i lartë i BE-së që udhëtoi në Rusi që nga viti 2017.
Bisedimet dështuan të prodhojnë ndonjë sukses të prekshëm në përpjekjet për të liruar Navalny, por e kënaqën Moskën pasi Borrell bëri thirrje që BE të miratojë statusin e zhvilluar nga Rusia lidhur me Vaksinën për covid19.
Në një konferencë shtypi pas bisedimeve me Lavrov, Borrell tha se konfirmimi i efikasitetit të lartë të Sputnik V ishte “i mirë për të gjithë njerëzimin, kjo do të thotë se do të kemi më shumë mjete për të luftuar pandeminë”.
“Shpresoj se tani Agjencia Evropiane e Barnave do të jetë në gjendje të çertifikojë këtë vaksinë për përdorim në vendet anëtare të BE,” tha ai.
“Ky do të jetë një lajm i mirë për ne, sepse, siç e dini, ne nuk kemi vaksina të mjaftueshme dhe një burim shtesë i furnizimit të tyre është vetëm i mirëpritur.”
Ne duhet të pranojmë se marrëdhëniet tona janë shënuar nga dallime thelbësore dhe mungesë besimi. Ne e shohim njëri-tjetrin më shumë si konkurrentë dhe rivalë sesa partnerë.
Komisioni Evropian është nën presion për një përhapje të ngadaltë të vaksinave Covid-19 me bllokun që mbetet prapa fuqive të tjera kryesore dhe nuk arrin të sigurojë sasinë e mjaftueshme. Në një studim të botuar në ‘The Lancet’ këtë javë, Sputnik V u zbulua se kishte një efikasitet prej 91.6 përqind.
Vaksina ruse tërhoqi polemika dhe disa kritika ndërkombëtare kur presidenti Vladimir Putin e miratoi atë për përdorim këtë verë para se të kishte përfunduar edhe testimin në fazën e hershme.
Miratimi nga Borrell vjen pasi Macron tha këtë javë se ai ishte i hapur për ta përdorur nëse merrte miratimin e EMA. Gjermania tha se ishte në bisedime për të ndihmuar potencialisht në gjetjen e vendeve të prodhimit për të në Evropë.
Vizita e Borrell vjen në javën që Rusia burgosi Navalny-n për më shumë se dy vjet e gjysmë dhe mes një goditjeje brutale të policisë ndaj protestuesve paqësorë të cilët janë mbledhur kundër ndalimit të tij.
Borrell tha se ai kishte përsëritur kërkesat e bllokut për lirimin e Navalny dhe një hetim të plotë të atentatit të gushtit të kaluar. Por ai ndaloi pak paralajmërimin e Moskës për ndonjë pasojë nëse ajo nuk përputhej dhe tha se nuk kishte thirrje nga asnjë vend anëtar për sanksione shtesë.
“Ne duhet ta pranojmë që gjatë viteve të fundit, marrëdhëniet tona janë shënuar nga dallime thelbësore dhe mungesë besimi,” tha Borrell. “Ne e shohim njëri-tjetrin më shumë si konkurrentë dhe rivalë sesa partnerë.”
“Bashkimi Evropian është një partner jo i besueshëm,” tha Lavrov. “Degradimi i mëtejshëm i lidhjeve është i mbushur me pasoja negative dhe shumë, shumë të paparashikueshme.”
Moska filloi bisedimet me EMA muajin e kaluar në lidhje me miratimin e Sputnik V dhe procesi është në një fazë të hershme. EMA është e pavarur nga Komisioni Evropian dhe Borrell nuk ka asnjë rol zyrtar në procedurën e prokurimit të vaksinave të bllokut.
Hungaria ishte shteti i parë anëtar i BE që miratoi Sputnik V, duke përdorur masat kombëtare të emergjencës për të lejuar që ajo të përdoret përkohësisht. Kryeministri Viktor Orban ka thënë që dozat mund të fillojnë të administrohen javën e ardhshme.
Bisedimet Borrell-Lavrov, të cilat vazhduan pas konferencës për shtyp, u përqëndruan gjithashtu në konfliktin në Ukrainë, marrëveshjen bërthamore të Iranit, ndryshimin e klimës, Lindjen e Mesme dhe bashkëpunimin në fusha të tilla si anti-terrorizëm dhe luftimin e trafikut të drogës.
Ndërsa vizita ka nxitur kundërshtimin e një grupi shtetesh anëtare të BE pranë kufijve të Rusisë, duke përfshirë Poloninë dhe vendet Balltike, vendimi për të vazhduar pasqyron ndarjet e bllokut në politikën ndaj Kremlinit.
Disa shtete anëtare janë të etur për të gjetur fusha të bashkëpunimit të ndërsjellë me Rusinë, megjithë marrëdhëniet e vjetra të ashpra dhe konfrontimin që rrjedhin nga aneksimi i Krimesë nga Moska në 2014, akuzat për vrasje të urdhëruara nga Kremlini në vendet evropiane dhe përpjekjet për t’u përzier në zgjedhjet e vendeve anëtare.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
