Rreth 7 në 10 pacientë me Alzheimer rezultuan pa pllaka të trurit ,që janë një shenjë dalluese e sëmundjes ,pas trajtimit me një ilaç eksperimental potencialisht të rëndësishëm, tregojnë rezultatet e provës klinike.
Ilaci, Donanemab, gjithashtu ngadalësoi ndjeshëm rënien e trurit të pacientëve, sipas gjetjeve të botuara më 13 mars në Neë England Journal of Medicine.
Donanemab shpërndan depozitat e përhershme të pllakave të amiloid-beta, proteina ngjitëse toksike që grumbullohet në trurin e njerëzve me Alzheimer, tha bashkëautorja e studimit Dr. Liana Apostolova, një profesore e hulumtimit të sëmundjes Alzheimer në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Indiana.
Prova klinike në fazën 2 përfshiu 257 pacientë, rreth gjysma e të cilëve morën donanemab intravenoz çdo katër javë për deri në një vit e gjysmë. Gjysma tjetër mori njëilac tjetër zëvëndësues (placebo).
“Ilaci ishte jashtëzakonisht efikas në heqjen e amiloidit nga truri, aq sa deri në fund të provës, 70% e individëve që hynë me nivele të larta amiloidi ishin në thelb në intervalin amiloid-negativ, i cili është me të vërtetë i thellë,” Tha Apostolova. “Një përqindje e tillë nuk është raportuar sot me barna të tjerë që kanë hequr me sukses edhe amiloidin, kështu që është mjaft e jashtëzakonshme.”
Alzheimeri karakterizohet nga grumbullimi i një lloji të dytë të proteinave të quajtura tau, e cila formon “ngatërresa” brenda indeve të trurit të pacientëve. Gjithnjë e më shumë, shkencëtarët po e kuptojnë se tau mund të jetë një lojtar aktiv në sëmundjen e Alzheimerit. Donanemab nuk synon ose trajton ngatërresat e proteinave tau që janë një tipar i fazës së mëvonshme të Alzheimerit, por studiuesit shpresojnë duke “shpëlarë trurin” nga beta amiloide, ato mund të parandalojnë gjithashtu krijimin e tau, tha Apostolova.
Në këtë provë, donanemab punoi aq mirë sa që shumica e pacientëve e ndaluan përdorimin para se të mbaronte prova, tha Apostolova.
“Më shumë se gjysma e pjesëmarrësve ishin në gjendje të ndërpresin trajtimin sepse funksionoi aq mirë, deri në pikën ku nuk kishte më kuptim për ta dhënë atë sepse tani ata ishin në thelb amiloid negativ,” tha ajo. “Kjo është e madhe.”
Ilaci gjithashtu duket se ka ngadalësuar progresin e Alzheimerit, bazuar në testet e ushtrimeve të trurit, tha Apostolova.
“Ilaci rezultoi në 32% performancë më të mirë tek ata që e marrin atë në krahasim me ata që nuk e marrin,” tha ajo. “Të dy grupet ranë, por grupi donanemab ra 32% më pak, dhe kjo ishte domethënëse.”
Jo të gjitha rezultatet e ushtrimeve të trurit ishin statistikisht të rëndësishme, por të gjithë kishin tendencë të tregonin një ngadalësim të progresit me 20% në 40%, tha Apostolova.
Shoqata e Alzheimerit “inkurajohet nga këto të dhëna të reja premtuese”, tha Maria Carrillo, zyrtarja kryesore e shkencës.
“Këto rezultate janë inkurajuese sepse është faza e parë e provës së Alzheimerit për të treguar rezultate pozitive në një masë rezultati primar në lidhje me kujtesën dhe të menduarit,” tha ajo.
Carrillo shtoi se “duhet të bëhet më shumë punë në këtë terapi eksperimentale të ilaçeve”, duke vërejtur se kërkohen prova më të mëdha për të konfirmuar përfitimet e donanemab.
Kishte disa efekte anësore shqetësuese që do të duhet të konsiderohen në provat klinike të fazës 3. Këto prova do të përcaktojnë nëse ilaçi do të aprovohet nga Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave.
Ilaci funksionon duke u lidhur me pllaka amiloide të pjekura dhe duke i shpërndarë ato. Proteinat e lira amiloide beta hiqen më pas nga truri përmes enëve të gjakut.
“Kur proteina amiloide hiqet nga truri përmes enëve të gjakut, ajo duhet të kalojë pengesën gjak-tru dhe kjo mund të shkaktojë një rrjedhje në barrierë,” tha Apostolova.
Rreth një e katërta e pjesëmarrësve në provat klinike përjetuan ënjtje të trurit për shkak të mikro-hemorragjive në enët e vogla të gjakut, tha Apostolova. Gjashtë përqind zhvilluan simptoma në lidhje me këtë efekt anësor. Simptomat mund të përfshijnë dhimbje koke, ndryshime në gjendjen mendore, konfuzion, të vjella, të përziera dhe vështirësi në ecje.
Dy individë duhej të shtroheshin në spital për shkak të ënjtjes së trurit edhe pse të dy rastet u zgjidhën vetë, thanë studiuesit. Secili prej tyre kishte simptoma të konfuzionit, dhe një person raportoi vështirësi për të shprehur veten.
Është raportuar një vdekje mes njerëzve që marrin donanemab, megjithëse nuk është e qartë se ilaçi ishte në ndonjë mënyrë shkaktar.
Megjithatë, “ne do të dëshironim të ndjekim njerëzit me MRI të sigurisë pasi të fillojmë një terapi si donanemab dhe të sigurohemi që ata janë të sigurt për të marrë ilaçin dhe nuk ka efekte të tilla anësore,” tha Apostolova.
Ajo tha se studimet e ardhshme, duke përfshirë provat e fazës 3, duhet të përqendrohen në atë se kush mund të jetë në rrezik më të lartë për ënjtje të trurit dhe nëse përdorimi i një dozë të reduktuar mund ta shmangë këtë rrezik.
