SHBA përshëndeti planin nga aleati i NATO-s duke e quajtur të mirëpritur mbështetjen për një “rend ndërkombëtar të bazuar në rregulla” mes tensioneve në ujërat e pasura me burime.
Një fregatë gjermane do të niset për në Azi në gusht dhe, në udhëtimin e saj të kthimit, do të bëhet anija e parë luftarake gjermane që kalon Detin e Kinës Jugore që nga viti 2002, thanë të mërkurën zyrtarë të lartë të qeverisë.
Anija nuk do të kalojë brenda asaj që zyrtarët e quajtën “12-milje detare”, shtuan zyrtarë në ministritë e jashtme dhe të mbrojtjes, në një referencë për zonat e diskutuara të detit, të cilat Kina i pretendon pothuajse në tërësinë e saj.
Mbretëria e Bashkuar gjithashtu po dërgon marinën e saj në rajon, duke njoftuar të Shtunën se HMS Queen Elizabeth do të lundrojë në udhëtimin e saj të parë në maj të këtij viti dhe pritet të arrijë Azinë Lindore nga fundi i verës në hemisferën veriore.
Kina ka krijuar grupe ushtarake në ishujt artificialë përtej Detit të Kinës Jugore, e cila pretendohet gjithashtu nga Vietnami, Malajzia, Brunei, Tajvani dhe Filipinet, të cilat e çuan Kinën në gjykatën ndërkombëtare për pretendimet e saj.
Në vitin 2016, Gjykata e Arbitrazhit në Hagë vendosi se nuk kishte asnjë bazë ligjore për pretendimet e Kinës.
Kina refuzoi të merrte pjesë në çështje dhe më vonë e hodhi poshtë vendimin si “të pavlefshëm”.
SH.B.A. kryen rregullisht operacione për “liri të lundrimit” në të cilat anijet e tyre kalojnë afër disa prej ishujve, duke pohuar lirinë e hyrjes në rrugët ujore ndërkombëtare.
Uashingtoni akuzon Pekinin për militarizimin e Detit të Kinës Jugore dhe përpjekjen për të frikësuar fqinjët e tij aziatikë.
“Rendi ndërkombëtar i bazuar në rregulla”
SH.B.A. e mirëpritën vendimin e Gjermanisë për të vendosur anijen e saj në rajon.
“Shtetet e Bashkuara kanë një interes kombëtar në ruajtjen e paqes dhe stabilitetit, respektimin e ligjit ndërkombëtar, tregtisë së ligjshme të papenguar dhe lirisë së lundrimit dhe përdorimeve të tjera të ligjshme të detit,” tha një zëdhënëse e Departamentit të Shtetit të SHBA.
“Ne mirëpresim mbështetjen e Gjermanisë për një rend ndërkombëtar të bazuar në rregulla në Indo-Paqësor. Komuniteti ndërkombëtar ka një interes jetik në ruajtjen e një rendi të hapur detar. ”
Një zëdhënës i ministrisë së jashtme në Kinë tha se vendet gëzonin lirinë e lundrimit në rrugë ujore sipas ligjit ndërkombëtar, por shtoi: “Ata nuk mund ta marrin atë si një justifikim për të minuar sovranitetin dhe sigurinë e vendeve të bregut.”
Vetë Kina gjithashtu ka rritur aktivitetet e saj në rajon.
Të Mërkurën, gazeta shtetërore Globale Times njoftoi se marina e Kinës zhvilloi një seri stërvitjesh “skenar luftimi” duke përfshirë zbarkimin amfib në ujërat e pazbuluara “larg kontinentit”.
Në janar, Pekini miratoi një ligj që për herë të parë lejoi në mënyrë të qartë rojet e tij bregdetare të qëllonin mbi anijet e huaja.
Ligji i Rojës Bregdetare e fuqizon atë të “marrë të gjitha masat e nevojshme, duke përfshirë përdorimin e armëve kur sovraniteti kombëtar, të drejtat sovrane dhe juridiksioni cenohen në mënyrë të paligjshme nga organizata ose individë të huaj në det”.
Mes alarmit midis vendeve përreth detit, Kina tha se ligji ishte një masë “normale e brendshme” që nuk synonte një vend të veçantë.
Formulimi i ligjit, tha Pekini, “nuk tregon ndonjë ndryshim të politikës detare të Kinës”.
Garda bregdetare e Kinës është forca më e fuqishme e këtij lloji në rajon dhe tashmë është aktive në afërsi të ishujve të pabanuar të Detit të Kinës Lindore të kontrolluara nga Japonia por të pretenduara nga Pekini, si dhe në Detin e Kinës Jugore.
Si përgjigje, Franca njoftoi në shkurt se një nëndetëse dhe anije luftarake sulmuese bërthamore patrulluan në Detin e Kinës Jugore për të nënvizuar lirinë e lundrimit.
Janarin e kaluar, një anije luftarake kanadeze lundroi gjithashtu pranë Detit të Kinës Jugore, duke kaluar përmes ngushticës së Tajvanit në rrugën e saj për t’u bashkuar me stërvitjet pranë me flotën Australiane, Japoneze dhe SHBA.
Përkthyer dhe përshtatur nga Al Jazeera/ F.H, konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Fuqitë evropiane në Detin e Kinës Jugore, burim konflikti për 2021
