Sëmundja Pulmonare Obstruktive Kronike (SPOK,COPD) është një sëmundje (patologji) që prek mushkëritë, sëmundje kjo e cila mund të parandalohet. SPOK-u karakterizohet nga një ngushtim (obstruksion) i parikthyeshëm ose pjesërisht i rikthyeshëm i rrugëve ajrore. Ky obstruksion zakonisht është progresiv dhe shoqërohet me një përgjigje inflamatore jo normale kronike të mushkërive kundrejt grimcave të pluhurit dhe/ose gazeve si p.sh: dioksodi i karbonit që gjendet në ajrin e ambientit që na rrethon. SPOK-u është shkaktari i tretë i vdekjeve në të gjithë botën dhe i dyti që akuzohet për invaliditet të plotë të këtyre pacientëve. Në 2010 janë raportuar mbi tre milionë vdekje në botë nga kjo sëmundje. Në Shqipëri kjo patologji nënvlerësohet, por studimet tregojnë që vendi ynë ka një prevalencë të lartë të SPOK-ut, afërsisht 5-6% të popullatës.
Cilët janë shkaktarët e kësaj sëmundje?
Duhanpirja është shkaku kryesor dhe më i zakonshëm që çon në shfaqjen e kësaj sëmundje. Njihen edhe faktorë të tjerë ndër të cilët mund të përmendim: ndotjen e ambientit, defiçitet e α1-antitripsinës, mosha, dieta ushqimore dhe mungesa e lëvizjes (imobiliteti).
Cilat janë shenjat dhe simptomat që shoqërojnë këtë sëmundje?
Simptomat më të shpeshta të kësaj sëmundje janë kollë kronike me sekrecione dhe vështirësi në frymëmarrje, simptoma këto të cilat janë më të shfaqura gjatë ecjes (efortit). Kategoria më e prekur më tepër janë meshkujt duhanpirës > 40 vjec , por kohët e fundit po shtohet edhe numri i femrave me SPOK si rrjedhojë dhe kjo më së shumti si pasojë e duhanit.
Si diagnostikohet kjo sëmundje?
Për të diagnostikuar këtë sëmundje kryhet ekzaminimi që quhet Spirometri me provën me bronkodilatatore. Ҫdo person, mashkull apo femër, mbi moshën 40 vjeç, duhanpirës, me ose pa ankesa, i rekomandohet që të kryejë këtë egzaminim. Nëse pacienti diagnostikohet me SPOK duhet të përcaktohet grada e sëmundjes të cilat janë të stadifikuara në Grada A,B,C,D (Stadi i I,II,III,IV).
Cilat janë alternativat e trajtimit të kësaj sëmundje?
Në varësi të gradës (Stadit) në të cilën stadifikohet sëmundja përcaktohet edhe plani i mjekimit nga ana e mjekut specialist. Grada e parë nuk kërkon mjekim të vazhdueshëm, por vetëm në rast se pacienti ka ankesa atëherë mjeku mund të rekomandojë ndonjë mjekim, ndërsa për të trajtuar gradat e tjera të sëmundjes kërkohet mjekim më i gjatë.
Mjekimi ka për qëllim frenimin e sëmundjes. Sëmundja e SPOK-ut shoqërohet me ndërlikime të shumta të tilla si: kardiake ,endokrinologjike, muskulare, deri në invalidizim të plotë të pacientit.
