Industria e marketingut iu përshtat dinamikës së pandemisë në vitin 2020 e në vazhdim. Një nga trendet më popullore është “dhurimi” apo “lojërat shpërblyese”(giveaway), ndërkohë që gjithçka është rrotulluar rreth rrjeteve sociale dhe e-commerce. Pjesa dixhitale ka vijuar rritjen dhe biznesi po e sheh si kanal të rëndësishëm ku po zhvendos buxhetet për të arritur konsumatorin. Kjo nuk e ka zbehur gjithsesi pjesën e kanaleve tradicionale. Ekspertët e fushës pohojnë se COVID-19 nxori në pah markat me vizion, të cilat edhe në kohë të vështira arritën të qëndrojnë pranë konsumatorit me mesazhet e duhura ndërkohë që nxiti më shumë kreativitetin. Zhvillimi dixhital i bërë në pak muaj nga bizneset për shkak të pandemisë, vlerësohet se në kushte normale do të kishte marrë 5 vjet. 2021 ka nisur më mirë dhe agjencitë janë optimiste për ecurinë.
Është e pamundur që duke qëndruar aktiv në rrjetet sociale si Instagram apo Facebook të mos keni hasur një “Giveaway” (dhurim apo lojëra shpërblyese). Është një nga taktikat me kosto të ulët të marketingut e përdorur gjerësisht në një vit pandemi nga markat, për të arritur sa më shumë blerës potencialë. Sigurisht giveaway-t përdoren prej vitesh si kanale marketingu, por asnjëherë nuk kanë qenë aq popullore sa në vitin e fundit.
“Lojërat” e para nisën të merrnin vëmendjen në vitet 2015-2016, kur anëtarë të familjes Kardashian, të rrethuar nga marka luksoze si Chanel apo LouisVuitton, zhvillonin evente të tilla online, në vlerë mijëra dollarë dhe e shfrytëzonin këtë për të rritur influencën në rrjete sociale. Jo rastësisht, shumica e pjesëtarëve të kësaj familje kanë profile me mbi 100 apo 200 milionë ndjekës nëpër rrjete sociale e mbi to janë ngritur perandori biznesi që nisin nga kozmetika e përfundojnë te veshjet.
Edhe në Shqipëri, giveaway-t kanë mbërritur prej kohësh si formë marketimi dhe organizmi i tyre është një partneritet mes biznesit dhe influence (njerëz të cilët kanë një numër të konsiderueshëm ndjekësish në rrjetet sociale). Mund të jenë njerëz me një imazh publik të konsoliduar, në një fushë të caktuar si art, muzikë, fashion dhe jo vetëm, ose figura televizive që ngjallin interes te publiku.
Një paradë dhuratash nga makinat, tek telefonat e gjeneratës së fundit apo çmime “cash” në qindra apo mijëra euro u bënë pjesë e fushatave të kësaj natyre të organizuara nga dhjetëra personazhe të famshëm. Edhe ato biznese të vogla lokale, të cilat deri dje e konsideronin pjesën dixhitale si të parëndësishme, vendosën të notojnë në këto ujëra duke e parë si të vetmen mundësi për të mbijetuar.
“Arsenali” i buxheteve dhe kreativitetit u përqendrua në 12 muajt e fundit kryesisht tek online dhe e-commerce (aty ku është mundësia) dhe rritja e numrit të ndjekësve në profilet zyrtare në rrjetet sociale, si një formë për të plotësuar hendekun që la pas kufizimi fizik për të vizituar dyqanet. Forma e “giveaway” nuk përkrahet nga të gjithë në marketing. Ka nga ata që e konsiderojnë të suksesshme për rritjen e numrit të ndjekësve (konsumatorëve potencialë) në afatshkurtër.
Ndërkohë, të tjerë theksojnë se pikiata e rënies së numrit të ndjekësve është po aq e shpejtë sa rritja. Klientët nuk kanë kohë të krijojnë lidhje emocionale me markën dhe nëse në fund nuk marrin “dhuratën” e premtuar, ju mjafton vetëm një komandë për të mos ju ndjekur më. Edhe pse është një nga shumë format për të rritur bazën tuaj të ndjekësve e klientëve, nuk është e vetmja dhe pandemia ka sjellë ndryshime domethënëse në tërësi në industrinë e marketingut, duke i bërë të gjithë më kreativë e markat “më të ndjeshme” e “më të mira”.
Marketingu dixhital në rritje, buxhetet i dhanë më shumë peshë
Ndoshta sepse në kushtet e karantinës dhe kufizimeve, hapësira e vetme e lirë ishte interneti, markat ndërkombëtare, por edhe bizneset e vogla lokale, kërkuan mundësi në botën virtuale. Rrjetet sociale, marketingu online dhe e-commerce ishin pjesa ku e orientuan të gjithë vëmendjen dhe buxhetin. Ata që e kishin tashmë një dritare e zgjeruan dhe e plotësuan me elemente shtesë, ata të cilët nuk e kishin, shpejtuan për ta ngritur një të tillë.
Operimi i çdo biznesi në kushtet e pandemisë ishte sfidues, dhe shitjet nëse nuk ishte një produkt bazik apo i lidhur me nevojat emergjente që sillte pandemia ranë në mënyrë drastike. Buxhetet e marketingut ishin të parët që ndien presionin e realitetit të ri dhe thuajse të gjithë aplikuan pas shkurtimeve të mundshme rishpërndarje të fondeve me fokus te dixhitali.
“Pjesa dixhitale u rrit në mënyrë domethënëse në vitin 2020 dhe të dhënat tregojnë për një rritje mesatare prej 8% në raport me 2019. Media tradicionale (TV, radio, OOH, shtypi) ranë në 2020-n në mënyrë drastike me rreth 18%. Gjithsesi, rënia nuk ishte vetëm si rezultat i COVID-19, por edhe për shkak të anulimit të eventeve globale sportive, si Lojërat Olimpike, Euro 2020 në futboll apo kampionati i Wimbeldon e shumë kompeticione të tjera.
Për 2021, sigurisht që ‘Dixhitali’ do të rritet edhe shumë më shumë. Pritet që të arrijë 61% të pjesës totale të shpenzimeve për reklamim. Rritja e shpenzimeve në dixhital pritet të jetë rreth 10% në raport me 2020” – pohon Oliver Petrovski nga agjencia “New Moment Albania”.
Të njëjtën gjë konfirmon edhe Erion Isufi nga “Landmark”, duke nënvizuar se pandemia që kufizoi lëvizjen dhe ndërveprimin në terren, i dha një shtysë të madhe komunikimit dhe marketingut në kanalet dixhitale.
“Fokus të veçantë patën rrjetet sociale, të cilat nuk u kufizuan vetëm në komunikime standarde, por u trajtuan si kanale të mirëfillta dhe u transformuan në hapësira biznesi, duke u përshtatur me çdo kërkesë të tregut. Sigurisht fuqia e televizionit mbeti e lartë, pavarësisht se sot kemi një tkurrje të investimeve në mediat tradicionale nga marketuesit e mëdhenj” – thotë Isufi. Aktorët e tregut nënvizojnë se pandemia nxiti një revolucion dixhital që në ecurinë normale të biznesit do të donte vite për t’u zhvilluar.
Markat “e zgjuara” u bënë më të ndjeshme, fitimi nuk ishte qëllimi parësor
Pandemia shërbeu si një moment reflektimi për të gjithë. Pas fazës së parë të panikut dhe “luftës” nëpër supermarkete për të marrë produktin e fundit të dobishëm të mbetur në raft, erdhi momenti i solidaritetit. Markat, nga ana tjetër, nuk e braktisën të qenët biznes dhe mbijetesën nëpërmjet shitjes, por ato më “të zgjuarat” reflektuan menjëherë për anën humane dhe mesazhet që u dërguan tek konsumatori ishin krejtësisht të ndryshuara. “Markat (ashtu si edhe konsumatorët) po bëhen më pragmatistë, duke u fokusuar në përfitimin racional dhe funksional, në vend të përfitimit emocional që zinte më shumë vend dikur.
Së dyti, siç e thashë, markat po përpiqen të shohin një panoramë më të gjerë. Të ekzistojnë jo vetëm me qëllimin e të qëndruarit në treg dhe fitimin. Por të ofrojnë përfitime për shoqërinë nëpërmjet ekzistencës së tyre. Të kenë kuptim. Dhe shpesh e përkthejnë këtë në komunikim dhe veprime për një kauzë, për ndikim social. Tashmë është moderne apo trend të jesh markë ‘e mirë’” – shprehet Petrovski. Ai pohon se pandemia nxori në sipërfaqe markat me vizion dhe që mendojnë jashtë kornizave edhe në situata të vështira, duke gjetur mënyra sesi të arrijnë tek klientët apo konsumatorët e tyre, edhe kur në duar nuk kanë më shitjet.
Mesazhet e dërguara këtë herë te konsumatori ishin ato që në një kohë pandemie përçonin përkujdesje. “Mesazhet tregtare apo ato agresive që lidhen me blerjen e produkteve dhe ofertave ua lanë vendin mesazheve të cilat përcillnin masat për parandalim të efekteve të pandemisë. Konsumatorët dëgjuan shpesh se brandet janë këtu për t’i mbështetur emocionalisht (jo rrallë edhe me dhurata promocionale), dëgjuan se është e rëndësishme të kujdesemi dhe të jemi bashkë, duke dhënë edhe shpresë se çdo gjë do të na bëjë më të fortë për të ardhmen” – thekson z. Isufi nga “Landmark”.
Çfarë është një giveaway
Është një nismë që të lejon të arrish një rritje të menjëhershme të ndjekësve kryesisht në rrjetet sociale, në faqe të tilla si Instagram. Nëpërmjet një postimi nga një personazh me një numër të madh ndjekësish kërkohet që të bëhet “like” (pëlqim) mbi këtë post, të komentohet duke përmendur tre miq dhe të ndiqet llogaria e personazhit si dhe e biznesit në fjalë.
Tipologjia e këtij dhurimi apo loje u ndryshua nga tregu amerikan ku u kuptua se bashkimi bën fuqinë dhe duke bashkuar në një giveaway shumë biznese mund të dhuroje më shumë dhe normalisht suksesi të ishte më i lartë. Ndaj atyre që duan të bëhen pjesë e dhurimeve të kësaj natyre u vendoset si kusht që të ndjekin të gjithë llogaritë të cilat i ndjek personazhi influencer.
Një giveaway mund të jetë një nismë e marrë nga një biznes i vetëm ose nga një personazh që ua bën këtë të ditur bizneseve, duke i ftuar të bëhen pjesë. Pjesëmarrja e tyre bëhet përmes një tarife fikse, e cila vendoset nga personazhi që organizon këtë dhurim ose përmes negocimit të një produkti ose shërbimi që mbulohet nga biznesi pjesëmarrës (shërbime estetike, dentare etj.).
Mekanizmi i organizmit të aktiviteteve të tilla, që kanalizohen te marketingu dixhital varet nga marrëveshja me të cilën palët (biznesi dhe organizuesi) bëjnë në fillim të eventit. Në rastet kur nisma është e biznesit, organizuesi paguhet nga ky i fundit, ndërkohë që në rastet kur iniciator është personazhi publik, pagesa gjenerohet nga të ardhurat totale që arkëtohen, pasi u janë zbritur shpenzimet për produktet pjesë e dhurimit.
Fituesit përzgjidhen përmes software-ve specifikë që duhet të jenë të certifikuar, për të garantuar transparencë dhe barazi për të gjithë pjesëmarrësit.
Fushatat e giveaway zgjasin rreth 25-60 ditë. Muajt që rezultuan më të suksesshëm nga statistikat e giveaway në botë në vitin 2020 ishin qershori dhe nëntori. Mesatarisht 34% e konsumatorëve janë të rinj të cilët shtohen për herë të parë në një biznes. Markat jashtë shtetit mesatarisht nga një giveaway fitojnë rreth 17 mijë ndjekës. Llogaritë në Instagram që organizojnë konkurse të kësaj natyre fitojnë 70% më shumë ndjekës sesa ata që nuk organizojnë asgjë.
INTERVISTA
“Industria e marketingut po jep shenja pozitive gjatë vitit 2021”
Erion Isufi, CEO i Landmark
Komunikimi tradicional i markave me konsumatorin në vitin 2020 u prek dukshëm nga pandemia e COVID-19. Buxhetet e planifikuara në fillimvit për marketing u pezulluan për një moment derisa u qartësua disi situata dhe më pas, patën rishpërndarje duke iu përshtatur kushteve të reja.
Erion Isufi, CEO i “Landmark” nënvizon se rishpërndarja u lidh me planifikimin e buxheteve kryesisht për rrjetet sociale dhe marketingut online. Pavarësisht vështirësive të 2020 në horizont, sipas Isufit, ka sinjale pozitive në tremujorin e parë të 2021, të cilat me siguri do të jenë pararojë e investimeve dhe e hovit të padiskutueshëm që ekonomia në tërësi do të ketë në përfundim të situatës.
Një vit nga nisja e pandemisë, si kanë qenë buxhetet e kompanive për marketingun? Si paraqiten në vitin 2021?
2020 ishte një vit sfidues për të gjitha industritë dhe tregjet botërore dhe sigurisht, agjencitë e marketingut u përballën me situata të panjohura më parë.
Fillimi i vitit 2020 ishte shpresëdhënës dhe synonte zhvillime të mëdha si nga pikëpamja e projekteve dhe buxheteve të planifikuara. Ajo që pasoi ishte pa dyshim një çast i vështirë. Si ne, ashtu edhe klientët që marrin shërbimet tona, u gjendën në një “standby” të obliguar. Situata solli pezullim, ose më mirë të themi një formulë të re shpërndarjeje të buxheteve, duke iu përshtatur situatës së re.
Kur them një formulë rishpërndarjeje, i referohem planifikimit të buxheteve me fokus kryesisht mediat sociale dhe marketingut online. Komunikimi tradicional u prek ndjeshëm dhe humbje të konsiderueshme pati fusha e organizimit të eventeve, ku për shkak të masave anti-COVID, nuk u ndërprenë tërësisht aktivitetet promocionale me karakter social.
Industria e marketingut dhe komunikimit është gjithmonë një sektor shumë i gjallë dhe krijues, e si i tillë, që në tremujorin e parë të këtij viti, po jep shenjat e një vale pozitive, e cila me siguri do të jetë pararojë e investimeve dhe hovit të padiskutueshëm që ekonomia në tërësi do të ketë në përfundim të kësaj situate.
Cilat kanale kanë rezultuar si të preferuara për të përçuar informacionin promocional te konsumatori, po të kemi parasysh televizionin, radion, shtypin e shkruar, outdoor, rrjetet sociale?
Pandemia, më saktësisht mungesa e lëvizjes dhe e ndërveprimit në terren, i dha një shtysë të madhe komunikimit dhe marketingut në kanalet dixhitale. Fokus të veçantë patën rrjetet sociale, të cilat nuk u kufizuan vetëm në komunikime standarde, por u trajtuan si kanale të mirëfillta dhe u transformuan në hapësira biznesi, duke u përshtatur me çdo kërkesë të tregut. Sigurisht, fuqia e televizionit mbeti e lartë, pavarësisht se sot kemi një tkurrje të investimeve në mediat tradicionale nga marketuesit e mëdhenj.
Si ka ndryshuar marketingu në kohën e pandemisë, lidhur kjo me mesazhet që përcillen?
Komunikimi dhe mesazhet e pandemisë nxorën në pah, le të themi, anën më humane dhe më emocionale të brandeve që operojnë në treg. Mesazhet tregtare apo ato agresive, që lidhen me blerjen e produkteve dhe ofertave ua lanë vendin mesazheve që përcillnin masat për parandalim të efekteve të pandemisë.
Konsumatorët dëgjuan shpesh se brandet janë këtu për t’i mbështetur emocionalisht (jo rrallë edhe me dhurata promocionale), se është e rëndësishme të kujdesemi dhe të jemi bashkë, duke dhënë edhe shpresë se çdo gjë do të na bëjë më të fortë për të ardhmen. Kjo natyrë e markave dhe e komunikimit pati ndikim pozitiv si te konsumatorët, edhe te kompanitë, të cilat fituan sadopak terren në nivelin emocional të marrëdhënies me klientin.
Cilët sektorë kanë qenë më aktivë në reklama dhe cilët më pak në raport me sjelljen e tyre tradicionale?
Telekomunikacioni vazhdon të kryesojë tregun me komunikim të vazhdueshëm, duke u shtrirë në të gjitha kanalet e komunikimit. Bankat, po ashtu, vijojnë të përdorin të gjitha kanalet e komunikimit. Për të dy sektorët, përdorimi i rrjeteve sociale ka një rritje të konsiderueshme dhe të qëndrueshme.
Si e shihni pjesën e marketingut dixhital, a e ka pasur në vendin tonë vëmendjen që ka marrë globalisht në këto kohë pandemie?
Siç e përmenda edhe pak më herët, dixhitalizimi e ka revolucionarizuar botën e marketingut në 15 vitet e fundit. E vërteta është se, deri një muaj para shpërthimit të pandemisë në vendin tonë, klientët nuk e kishin në fokus komunikimin online, shitjen apo siç njihet ndryshe “e-commerce”, dhe në momentin që u përballën me situatën ku bota ndaloi dhe e vetmja dritare komunikimi me tregun u bë rrjeti, kërkesat drejtuar agjencive u rritën, duke rikonfirmuar atë që ne i kishim sugjeruar biznesit në vend prej vitesh. Investoni në marketingun dixhital, këtë këshillë ua drejtoj të gjitha bizneseve, e ardhmja është në rrjet.
Sigurisht situata edhe në Shqipëri paraqitet krejt ndryshe. Nëse një projekt, ofertë apo mesazh nuk përcillet edhe online, e nuk promovohet në kanalet dixhitale, mund të konsiderohet thuajse një thirrje anonime.
Cilat janë sfidat që po hasin agjencitë e marketingut në këtë kohë pandemie? Flasim për koordinimet me klientët, distancimi social, kufizimet e vendosura, si dhe produktiviteti në punë?
Fillimi i pandemisë solli paqartësi për të gjithë ne, si për stafin e agjencisë, edhe për klientët. Mungesa e takimeve të drejtpërdrejta dhe distancimet sociale krijuan hendek në komunikim, i cili u kuptua shpejt dhe në kohë, për të mos ndikuar në marrëdhëniet e përditshme.
Sot, takimet bëhen më të shpeshta, pasi koordinimi në platformat online ofron fleksibilitet dhe them se produktiviteti është maksimal, dëshira është e madhe për përmirësim të vazhdueshëm.
Marre nga MONITOR
