Franca po rrit praninë e saj ushtarake në Detin e Kinës Jugore me një qasje të ekuilibruar strategjikisht për të shmangur rritjen e tensionit me Pekinin.
Pas dërgimit të nëndetëses së sulmit bërthamor Émeraude dhe anijes mbështetëse detare Seine përmes Detit të Kinës Jugore në fillim të shkurtit, Franca po përgatit një tranzit tjetër për të bërë presion mbi pretendimet e Pekinit në rrugë ujore duke dërguar një anije sulmuese amfibe, Tonnerre dhe fregatën Surcouf për të kaluar nëpër ujërat e diskutueshme dy herë gjatë misionit të saj vjetor Jeanne d’Arc, i cili filloi më 18 shkurt.
Sipas vëzhguesve, lëvizjet mund të shihen ndërsa Franca po zbaton Strategjinë e saj Indo-Paqësore 2019, e cila bën thirrje që ajo të rrisë praninë e saj në rajon dhe të mbrojë lirinë e lundrimit dhe rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla.
Anijet luftarake do të shmangin kalimin përmes ngushticës së Tajvanit, një pikë që ka ndezur tensionet SHBA-Kinë, por duket se pala franceze nuk po përjashton ndryshimin e itinerarit të saj. Kur u pyet nëse po planifikonte të tranzitonte përmes ngushticës së Tajvanit, kapiteni Arnaud Tranchant i tha Naval Neus se ai respektonte ligjin ndërkombëtar dhe sovranitetin e territoreve afër shtegut që po merrte marina franceze, por “nuk kishte gjurmuar ende rrugët e veta në këtë zonë”.
“Moskalimi i ngushticës së Tajvanit do të ishte vërtet një gjest pozitiv për ta bërë këtë,” tha Antoine Bondaz, bashkëpunëtor studiues në Fondacionin për Kërkime Strategjike.
Tajvani nuk është përmendur në Strategjinë e sigurisë së Francës në Indo-Paqësor as në azhurnimet e fundit strategjike. I referohet Kinës 28 herë, madje edhe me më shumë përmendje se Rusia.
“Kjo është ajo që unë e etiketoj si një strategji sistematike e invisibilizuese e Tajvanit,” tha Bondaz, duke shtuar se ekzistonte një formë e vetë-censurimit midis vendimmarrësve evropianë në lidhje me Tajvanin.
“Është e nevojshme që Evropianët të jenë shumë më të qartë në kundërshtimin e tyre kundër një ndryshimi të njëanshëm të status quosë në ngushticën nga Kina.”
Në prill 2019, një anije luftarake franceze kaloi përmes ngushticës së Tajvanit, një lëvizje e rrallë për një vend evropian, duke zemëruar Pekinin. Si rezultat, Kina njoftoi Francën se nuk ishte më e ftuar në një paradë detare për të shënuar 70 vjetorin e themelimit të marinës së Kinës, sipas Reuters.
Nëse Franca zgjedh të mos lundrojë nëpër ngushticën e Tajvanit këtë herë, “kjo patjetër që mund të shihet si një përpjekje e Parisit për të ekuilibruar objektivin e saj strategjik të mbrojtjes së lirisë së lundrimit në rajon ndërsa përpiqet të parandalojë një burim marrëdhëniesh me Pekinin”, tha Helena Legarda, një analiste e vjetër në Institutin Mercator për Studime të Kinës.
Ekspertët thonë se Pekini deri më tani ka qenë i përmbajtur drejt lundrimit francez në Detin e Kinës Jugore.
I pyetur në lidhje me misionin e nëndetëses së sulmit bërthamor francez, zëdhënësi i ministrisë së jashtme Uang Uenbin tha: “Kina gjithmonë respekton lirinë e lundrimit.”
Sidoqoftë, Uang tha se Kina kundërshtoi çdo përpjekje për të minuar sovranitetin dhe sigurinë e saj dhe për të prishur paqen dhe qetësinë rajonale me pretekstin e “lirisë së lundrimit”.
Sun Keqin, studiues në Institutet Kineze të Marrëdhënieve Ndërkombëtare Bashkëkohore, tha se ishte e qartë se operacioni francez ishte pjesërisht në “bashkëpunim me Shtetet e Bashkuara”, të cilën Kina “nuk ishte e lumtur” për të parë dhe nxiti vigjilencën e Pekinit.
“Por kjo është ndryshe nga operacionet e SHBA që hyjnë në ujërat territoriale të Kinës dhe provokojnë Kinën”, tha Sun, duke shtuar se dallimi me operacionin francez përfshinte një partneritet strategjik midis Kinës dhe Francës dhe marrëdhëniet e përgjithshme Kinë-Bashkimi Evropian.
“Përgjigja jonë është e përmbajtur dhe në të njëjtën kohë ne kemi lëshuar një paralajmërim, duke shpresuar që marina franceze të mos shkojë më tej,” tha Sun.
Legarda theksoi gjithashtu mungesën e një përgjigje të fortë nga Kina për praninë e shtuar ushtarake të Francës në rajon në muajt e fundit.
“Mund të lexohet gjithashtu si një shenjë se Pekini po ushtron përmbajtje për të shmangur antagonizmin e Evropës mes tensioneve të saj të vazhdueshme me SH.B.A.,” tha ajo.
Në fjalimin e tij të parë para një publiku global në Konferenca e Sigurisë në Mynih, Presidenti i SHBA Joe Biden deklaroi se “Amerika është kthyer, aleanca transatlantike është kthyer”.Por pati rezistencë nga pala franceze.
Presidenti francez Emmanuel Macron rinovoi një thirrje për “autonomi strategjike” evropiane nga SH.B.A., duke dërguar sinjalin që Evropa të mos jetë shumë e varur nga Shtetet e Bashkuara.
Përgjigja e Macron u mirëprit qartë nga Pekini. “Lundrimi i Detit të Kinës Jugore të Francës nuk është për t’u habitur, ai bazohet në gjykimin e saj për autonominë strategjike. Sidoqoftë, për çështjet më thelbësore, Franca mund të mos ndjekë Shtetet e Bashkuara”, tha Zhao Junjie, një ekspert në studimet Evropiane në Akademinë Kineze të Shkencave Sociale. Anijet luftarake franceze që lundrojnë në Detin e Kinës Jugore nuk janë të reja dhe operacionet e tyre janë më të shpeshta se çdo vend tjetër evropian.
Sipas vëzhguesve, Franca po sinjalizon se është e gatshme të kundërshtojë pretendimet territoriale të Kinës në Detin e Kinës Jugore, në bashkëpunim me partnerë të tillë si SH.B.A., Australia dhe Japonia.
Sun Keqin tha se megjithëse Franca nuk ishte aq e fortë ushtarakisht sa vendet e tjera si Shtetet e Bashkuara, Francezët po përpiqeshin të tregonin forcën ushtarake.
“Që kur Biden mori detyrën, ai ka ushtruar vazhdimisht presion mbi vendet evropiane… Franca bashkëpunoi me veprimet e Shteteve të Bashkuara dhe demonstroi praninë e saj ushtarake në Detin e Kinës Jugore,” tha Sun.
Ministrja franceze e Mbrojtjes Florence Parly tha se patrulla e fundit franceze provoi se marina mund të vendoste me partnerët e saj strategjikë për periudha të gjata dhe larg shtëpisë.
“Një prani më e madhe ushtarake franceze në rajon do të tërheqë zemërimin e Pekinit, veçanërisht nëse ajo shihet si pjesë e një shtytjeje të koordinuar perëndimore kundër Kinës,” tha Legarda.
Anijet luftarake franceze lundruan përmes Detit të Kinës Jugore si pjesë e misionit Jeanne d’Arc nga 2015 në 2017 dhe vitin e ardhshëm u bashkuan në rrugën ujore të diskutueshme nga anije nga Marina Mbretërore e Britanisë.
Bondaz tha se pozicioni francez ishte i qartë: të promovonte një Indo-Paqësor të lirë, të hapur, gjithëpërfshirës dhe të bazuar në rregulla. Qëllimi i Francës nuk ishte as të mbështeste politikën e SH.B.A.-së dhe as të kundërshtonte politikën kineze, por t’i kujtonte çdo vend parimet themelore.
“Politika franceze është e ekuilibruar dhe koherente me politikat e mëparshme,” tha ai. “Kjo nuk është kundër Kinës, kjo është për interesat tona.”
Përkthyer dhe përshtatur nga Reuters/ F.H, konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
