Kërcënimi strategjik nga Kina është i vërtetë, por gjigandët e teknologjisë amerikane nuk mund të nënvlerësohen.
Gjatë luftës së ftohtë u tha që SH.B.A. kishte një kompleks ushtarako-industrial, ndërsa Bashkimi Sovjetik ishte një i tillë. Pyetja sot është se deri në çfarë pike Shtetet e Bashkuara duhet të zhvillojnë një kompleks ushtarako-teknologjik, ashtu si Kina e cila po kthehet në një të tillë.
Këtë muaj, Komisioni i Sigurisë Kombëtare të SH.B.A.-së mbi Inteligjencën Artificiale botoi një raport me 752 faqe duke theksuar seriozitetin e kërcënimit strategjik të Kinës dhe papërgatitjen e SH.B.A.-së. “Brenda dekadës së ardhshme, Kina mund të tejkalojë Shtetet e Bashkuara si superfuqia e IA në botë”, përfundon ajo.
Për të ruajtur epërsinë e SHBA, komisioni rekomandon një listë të gjatë veprimesh, duke përfshirë injektimin e ekspertizës teknologjike në çdo fushë ushtarake, rritjen masive të shpenzimeve federale të kërkimit dhe investime të mëdha në infrastrukturë kritike dhe industri strategjike, të tilla si gjysmëpërçuesit.
Nuk ka dyshim se sfida e paraqitur nga Kina do të kërkojë një përgjigje sistematike afatgjatë nga SH.B.A., jo refleksin natyror të superfuqisë të privuar nga vëmendja. Por SH.B.A. duhet t’i rezistojë tundimit për të imituar Kinën për “shkrirjen ushtarake-civile”.
Ndërsa qeveria dhe biznesi do të duhet të bashkëpunojnë në një shkallë të gjerë, ato kurrë nuk duhet të arratisen së bashku. “Ne nuk kemi shkrirje ushtarake-civile dhe as nuk duhet të kemi”, thotë Gilman Louie, një anëtar i komisionit dhe sipërmarrës i teknologjisë.
Siç argumenton komisioni, IA ka një rëndësi thelbësore për sigurinë kombëtare sepse mund të zmadhojë kaq shumë aftësi ushtarake dhe të ekspozojë dobësitë strategjike.
Ai mundëson që sistemet e armëve të fushës së betejës, të tilla si dronët, të vendosen me shpejtësi të tmerrshme dhe në shkallë makro me mikro-precizion. “Në të ardhmen, lufta do të vendosë algoritmin kundër algoritmit”, thuhet në raport. “Njerëzit nuk mund të jenë kudo në të njëjtën kohë, por softueri mund të jetë.”
Megjithatë IA mund të përdoret gjithashtu në mënyra më delikate për të amplifikuar “armët e ndikimit në masë”, duke minuar stabilitetin ekonomik të një rivali, infrastrukturën kritike dhe kohezionin shoqëror.
Sulmet kibernetike dhe fushatat e dezinformimit të nxitura nga jashtë që po zhvillohen në SH.B.A. nxjerrin në pah gamën e shënjestrave të ekspozuara dhe sa dëm mund të bëhet pa u përballur me konfrontimin e drejtpërdrejtë ushtarak.
Komplikimi i shtuar është se, përveçse janë rivalë gjeopolitikë, SH.B.A. dhe Kina janë partnerë ekonomikë të ndërthurur. Adoleshentët amerikanë përdorin iPhone të prodhuar në Kinë ndërsa studentët kinezë dynden në universitetet e SHBA.
“Kina nuk po izolohet në mënyrën si ishte Bashkimi Sovjetik,” thotë Anja Manuel, drejtoreshë e Forumit të Sigurisë së Aspen, duke mbështetur rekomandimin e komisionit për “shkëputjen e synuar”.
Një ndryshim tjetër me luftën e ftohtë është se sa teknologji thelbësore tani kontrollohet nga ndërmarrjet private amerikane. Vetëm qeveria federale mund të kishte mobilizuar burimet për projektin Manhattan në vitet 1940 për të ndërtuar bombën atomike.
Por kompanitë e teknologjisë Ëest Coast tani dominojnë burimet e të dhënave dhe ekspertizën e UA. Vetë komisioni drejtohej nga Eric Schmidt, ish-kryetari i Google, dhe përfshinte përfaqësues nga Microsoft, Amazon dhe Oracle.
Gjigandët e teknologjisë janë mbështjellë me flamurin amerikan dhe duke u prezantuar si kampionë kombëtarë. Ashtu si administrata e Bush u tregua e butë ndaj kompanive të teknologjisë pas 11 shtatorit, për shkak të dobisë së tyre për agjencitë e sigurimit kombëtar, kështu që mund të ketë një impuls për t’u sjellë butë ndaj tyre sot për çështje të konkurrencës sepse ato shihen si pasuri strategjike teknologjike.
Do të ishte gabim. Inkurajuese është se administrata e Biden sapo ka punësuar Tim Ëu dhe po verifikon Lina Khan, dy ekspertë të antitrustit që janë ndër kritikët më të ashpër të industrisë së teknologjisë.
“Duket sikur Silicon Valley ka shkëlqyer në këtë argument të Kinës dhe po thotë “mos na prish”. Por kjo nuk u duket e vërtetë atyre që janë në fushën e teknologjisë”, thotë Lindsay Gorman, një anëtar i Fondit Gjerman Marshall të SHBA. Prioriteti duhet të jetë krijimi i Googles dhe Mikrosofteve në të ardhmen, thotë ajo, më shumë sesa mbrojtja e detyrave të sotme.
Në vitin 1961, Presidenti Duight Eisenhouer përdori për herë të parë termin “kompleks ushtarak-industrial”, duke paralajmëruar për “blerjen e ndikimit të pajustifikuar” dhe kërcënimin e tij të mundshëm për demokracinë.
“Vetëm një qytetar i vëmendshëm dhe i ditur mund të detyrojë mashtrimin e duhur të makinerive të mëdha industriale dhe ushtarake të mbrojtjes me metodat dhe qëllimet tona paqësore, në mënyrë që siguria dhe liria të mund të përparojnë së bashku”, tha ai.
Fuqia e SH.B.A.-së qëndron te shpikja, inovacioni dhe konkurrenca e ashpër ekonomike dhe politike. Kjo është pasuria e saj më e madhe e sigurisë kombëtare që nuk duhet të humbasë kurrë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H, konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
