Presidenti amerikan u përball me një dilemë të dhimbshme në Afganistan kur mori detyrën.
Pasi kishte angazhuar Shtetet e Bashkuara për të larguar të gjitha trupat e saj nga vendi deri më 1 maj, presidenti i atëhershëm Donald Trump zvogëloi forcën në minimum deri në janar, edhe pse kryengritësit talebanë nuk kishin arritur të respektonin anën e tyre të marrëveshjes së tërheqjes.
Zgjedhja e Biden ishte të linte forcat e SHBA në vend, duke rrezikuar një konflikt të ri me Talibanët, ose të vazhdonte me tërheqjen, edhe pse kjo mund të çonte në kolaps të ushtrisë dhe qeverisë Afgane.
Pas një përpjekje të shkurtër dhe në dukje me gjysmë zemre në diplomaci, Biden ka vendosur për tërheqje të pakushtëzuar, një hap që mund të kursejë kostot dhe jetën e mëtejshme të Shteteve të Bashkuara, por pothuajse me siguri do të jetë një katastrofë për 39 milion njerëzit e vendit – dhe, në veçanti, gratë e saj.
Kjo mund të çojë në përmbysjen e progresit politik, ekonomik dhe shoqëror për të cilin Shtetet e Bashkuara luftuan për dy dekada, me një kosto prej më shumë se 2,000 jetë amerikane dhe qindra miliarda dollarë.
Dhe, sipas komunitetit të inteligjencës amerikane dhe një studimi të porositur nga Kongresi, ai mund të lejojë al-Kaidën të rivendosë bazën e saj në Afganistan, nga e cila nisi sulmet e 11 shtatorit 2001.
Pazari i arritur nga administrata Trump me Talibanët kërkoi që ata të prishnin të gjitha lidhjet me al-Kaidën dhe grupet e tjera terroriste.
Sipas KB dhe zyrtarëve ushtarakë amerikanë, nuk e kanë bërë.
SHBA as nuk ka qenë të gatshme të negociojë seriozisht me qeverinë afgane për një zgjidhje paqësore.
Afganistani hodhi poshtë një propozim të administratës së Biden për një konferencë në Turqi për të filluar ato bisedime dhe përqeshi propozimet e SHBA për një marrëveshje të ndarjes së pushtetit me qeverinë, si dhe për zgjedhjet e reja.
Udhëheqësit e grupit projektojnë bindjen se ata lehtë do ta shpartallojnë qeverinë ushtarakisht sapo Shtetet e Bashkuara të largohen dhe të rivendosin një “emirat islamik” të ashpër siç është ai i modës në vitet 1990.
Zyrtarët amerikanë ofrojnë racionalizime të ndryshme për braktisjen e qeverisë së zgjedhur të Ashraf Ghanit në atë që do të jetë, në rastin më të mirë, një luftë e përgjakshme për mbijetesë.
Një strategji e lënies së trupave në vend në një përpjekje për të detyruar talibanët për kompromis mund të zgjasë angazhimin e SHBA për vite pa arritur një paqe të qëndrueshme.
Ndoshta gjithashtu, disa zyrtarë thonë me shpresë, Talibanët do të moderojnë mohimin e të drejtave të grave dhe politikat e tjera shtypëse për të ruajtur ndihmën ndërkombëtare, pa të cilën ekonomia e Afganistanit do të goditet.
Nëse ky vlerësim rezulton i gabuar, vendimi i Biden për të hequr forcat e SHBA-së deri në datën simbolike të 11 Shtatorit 2021, thjesht mund të rezultojë në rivendosjen e status quo-së 2001, duke përfshirë bazat terroriste që mund të detyrojnë një ndërhyrje të ripërtërirë të SHBA.
Minimalisht, kjo do të thotë një braktisje e afganëve që besuan në ndërtimin e një demokracie që garantoi të drejtat themelore të njeriut – dhe anulimin e sakrificave të ushtarakëve amerikanë që u vranë ose u plagosën në atë mision.
Biden ka zgjedhur rrugën e lehtë, por pasojat ka të ngjarë të jenë të shëmtuara.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Washington Post/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
A “mbijeton” dot Afganistani pa mbështetjen e SHBA-së?
Çfarë do të thotë një presidencë e Biden për Iranin?
