Ndonjëherë partneritetet e punës me qëndrim shumëvjeçar mund të arrijnë pika të palëvizshme.
Baza e përbashkët është shteruar ndërsa vizionet përkatëse të së ardhmes ndryshojnë gjithnjë e më tej.
Dy palë nuk mund të merren vesh më vërtet – por as shkëputja e lidhjeve nuk është më një mundësi.
Berlini dhe Pekini duket se po lëvizin drejt kësaj pike.
“Kina dhe Gjermania kanë pikëpamje të ndryshme për çështje të caktuara. Ky është një fakt objektiv,” tha Kryeministri kinez Li Keqiang në fillim të bisedimeve.
Ai tha se të dy palët duhet të “respektojnë interesat thelbësore” dhe të komunikojnë “në bazë të trajtimit të barabartë dhe mosndërhyrjes në punët e brendshme të njëri-tjetrit”. Nën këtë bazë ata mund të krijojnë kushte të favorshme për bashkëpunim të vazhdueshëm të qetë, argumentoi ai.
Kancelarja gjermane Angela Merkel aludoi në kritikat e kaluara nga Gjermania mbi çështjet e të drejtave të njeriut në Kinë dhe bëri thirrje për më shumë diskutime të tilla, gjithashtu midis ministrave të drejtësisë të dy vendeve.
Shembulli më i fundit i mosmarrëveshjeve erdhi në 23 Prill, kur qeveria gjermane miratoi “ligjin e dytë për të rritur sigurinë e sistemit të teknologjisë së informacionit”.
Sipas ligjit, Huawei nuk do të ndalohet të marrë pjesë në zgjerimin e rrjetit 5G në Gjermani, por do të ketë pengesa. Më parë, ambasadori i Pekinit në Berlin, Wu Ken, kishte kërcënuar hapur se Pekini “nuk do të qëndronte duarkryq” nëse Huawei përjashtohej nga rrjeti 5G.
Por ka edhe çështje të tjera të komplikuara: persekutimi masiv i pakicës ujgure në Xinjiang; shtypja e demokracisë në Hong Kong; Veprimet agresive të Pekinit në Detin e Kinës Jugore dhe kërcënimet e qeverisë Kineze ndaj Tajvanit.
Për Gjermaninë, burimet e konfliktit me Kinën po rriten.
Por në të njëjtën kohë, marrëdhëniet ekonomike vazhdojnë të lulëzojnë dhe intensifikohen.
Në vitin 2019 (viti më i fundit me statistika të plota), Kina ishte partneri më i madh tregtar i Gjermanisë për të katërtin vit radhazi. Prodhuesit gjermanë të makinave shesin më shumë automjete në Kinë sesa brenda vendit.
Nga partnerë në rivalë
Konsultimet ndërqeveritare kino-gjermane, të filluara nga kancelarja Angela Merkel, kanë vazhduar për një dekadë. Ky lloj dialogu i nivelit të lartë të qeverisë është i rezervuar për partnerë veçanërisht të ngushtë.
Në vitin 2014, marrëdhëniet gjermano-kineze u përmirësuan në një “partneritet gjithëpërfshirës strategjik”. Por që nga ajo kohë, gjendja shpirtërore në Berlin dhe kryeqytetet e tjera perëndimore ka përjetuar një ndryshim.
Në Mars 2019, Komisioni Evropian identifikoi Kinën si një “rival sistemik”.
Pra, është e dyshimtë nëse takimi dixhital i së mërkurës do të rezultojë më një deklaratë si ajo e miratuar në konsultimet e fundit ndërqeveritare në 2018, kur punimi i përbashkët titullohej “Partnerë të përgjegjshëm për një botë më të mirë”.
Në të, Gjermania dhe Kina u zotuan, ndër të tjera, për “përparësinë e rendit ndërkombëtar të bazuar në rregulla”, për konventat e të drejtave të njeriut të nënshkruara nga të dy palët, dhe për të mbështetur Kombet e Bashkuara dhe qëllimet e saj.
Këto qëllime ka shumë të ngjarë të synoninnjë mesazh drejt Uashingtonit, ku Presidenti i atëhershëm Donald Trump nuk e kishte fshehur pakënaqësinë e tij për rendin ndërkombëtar dhe institucionet e tij.
Uashingtoni mbetet i rëndësishëm
Ashtu si atëherë, Uashingtoni mbetet i rëndësishëm. Për një kohë të gjatë, ndërvarësia ekonomike dhe ndarja globale e punës u panë si garantues të paqes.
Në mendimin e ri gjeo-ekonomik, ato bëhen një rrezik: varësitë mund të shfrytëzohen.
Kjo është arsyeja pse termi “shkëputje” është në modë.
Por kjo nuk do të ishte e thjeshtë. Ekonomia e Gjermanisë është jashtëzakonisht e ndërlidhur ndërkombëtarisht.
Kancelarja gjermane Merkel dhe udhëheqësi i shtetit dhe partisë së Kinës Xi Jinping gjithashtu folën në telefon përpara konsultave ndërqeveritare në fillim të prillit.
Xi bëri thirrje që BE dhe Kina të “eliminojnë shqetësimet”, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve të Kinës Xinhua.
Marrëdhëniet përballen me “sfida të ndryshme”, tha ai. Kina shpresonte që Evropa “të arrinte autonominë e saj strategjike”, vazhdoi Xi Jinping, sipas Xinhua, në komentet e drejtuara pjesërisht ndaj SHBA.
Sanksionet ping-pong
Në Mars, BE vendosi sanksione kundër Kinës për herë të parë që nga 1989, për shkak të shkeljeve të të drejtave të njeriut në provincën Xinjiang të banuar nga Ujgurë Muslimanë.
Në kthim, Kina vendosi sanksione ndaj shkencëtarëve dhe anëtarëve të Parlamentit Evropian.
Ky është i njëjti Parlament Evropian që ende nuk ka miratuar marrëveshjen për mbrojtjen e investimeve që BE dhe Kina nënshkruan në fund të vitit të kaluar – pas shtatë vjet negociatash.
Nga perspektiva e Berlinit, kjo marrëveshje ishte një nga sukseset kryesore të presidencës gjermane të BE-së.
Marrëdhëniet e Pekinit me ujgurët përmbajnë dinamit të mëtejshëm.
Bundestagu do të diskutojë në mes të majit nëse trajtimi i ujgurëve duhet të etiketohet “gjenocid”.
Nga ana tjetër, është bërë përparim në bashkëpunimin për mbrojtjen e klimës dhe mjedisit.
Të martën, Ministrja gjermane e Mjedisit Svenja Schulze dhe homologu i saj kinez Huang Runqiu nënshkruan një marrëveshje për këtë qëllim.
Schulze shpjegoi se një diskutim i hollësishëm gjithashtu u përqëndrua në pyetjen se si qeveria kineze mund të arrijë qëllimin e saj për t’u bërë neutral i karbonit deri në 2060.
Marrëdhëniet mbeten të dobëta, të komplikuara dhe nganjëherë kontradiktore.
Përballja e një marrëdhënieje të tillë të vështirë do të jetë e vështirë për Gjermaninë më vete, dhe mund të trajtohet më së miri në një kontekst evropian.
Përkthyer dhe përshtatur nga Deutsche Welle/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
“Kina e ka humbur Europën…”
BE, jo më e varur nga Kina!
Ç’ndodhi në samitin BE-Kinë?
