Tregjet janë kapluar nga ethet e kriptovalutave. Çmimi i bitcoin ka arritur arritje të larta ndërsa debati është ndezur rreth shfaqjes së teknologjisë së kriptovalutave.
Por këto mund të jenë një shfaqje anësore për një trend të madh zhvillimi, dixhitalizimi i shpejtë i renminbi.
Kjo zhvendosje, e kombinuar me faktorë të tjerë makroekonomikë dhe politikë, mund të jetë çelësi që përshpejton rënien e dominimit të dollarit si monedha kryesore rezervë në botë. Mund të shpejtojë gjithashtu pranimin e renminbi si rivali kryesor i monedhës amerikane.
Bankat qendrore në të gjithë botën janë përplasur vitet e fundit me konceptin e teknologjisë së monedhës dixhitale. Megjithatë, pak kombe janë aq agresive sa Kina në qasjen e tyre për zhvillimin e një monedhe dixhitale të ashtuquajtur të bankës qendrore.
Një monedhë e tillë do të mbikëqyret nga një autoritet qeveritar qendror, duke hequr elementin e anonimatit që është thelbësor për librin e decentralizuar, bllok-zinxhir të kriptomonedhave të popullarizuara si bitcoin ose ethereum. Përfitimet teorike të mbikëqyrjes qeveritare të këtyre pasurive të reja dixhitale janë të shumta.
CBDC lejojnë parandalimin më të madh të mashtrimit ose krimit, mundësojnë transaksione të menjëhershme ndërkombëtare, ulin kostot e transaksioneve, lejojnë përfshirje më të madhe financiare dhe ndihmojnë sigurimin e stimulit direkt fiskal për individë.
Për Kinën, miratimi i një CBDC si brenda ashtu edhe përtej kufijve të saj do të lejojë sistemin e saj financiar të zvogëlojë varësinë nga dollari dhe të kufizojë rolin dhe mbikëqyrjen e institucioneve të huaja financiare dhe rregullatorëve. Ndërsa shumë vende kanë filluar të diskutojnë mbi zbatimin e mundshëm të CBDC në të ardhmen, Kina ka ecur përpara me zhvillimin.
Në Prill 2020, Pekini pilotoi një monedhë dixhitale në katër qytete, duke lejuar bankat komerciale të kryejnë teste të brendshme duke konvertuar midis parave të gatshme dhe parave dixhitale, çeqeve të bilancit të llogarisë dhe pagesave. Programi pilot u zgjerua në 28 qytete të mëdha në gusht. Me synimin për qarkullim të gjerë në 2022, Kina planifikon të provojë monedhën dixhitale në qytete të tjera të mëdha, përfshirë Pekinin dhe Shangain, këtë vit.
Kjo qasje pioniere duhet të përshpejtojë ngritjen e renminbit në skenën botërore. Disa përdorues jashtë Kinës, veçanërisht në SHBA, mund të hezitojnë të përdorin një monedhë dixhitale të kontrolluar nga Kina. Sidoqoftë, adoptimi i hershëm në pjesë të Azisë, Amerikës Latine dhe Afrikës ka të ngjarë të vazhdojë shumë më shpejt.
Rëndësia relative e valutave rezervë globale historikisht shpjegohet nga makroekonomisti Barry Eichengreen. Monedhat vlerësohen më shumë si mjete rezervë kur plotësojnë dy kushte: së pari, kur ato janë të qëndrueshme, likuide dhe përdoren gjerësisht në transaksionet ndërkombëtare; dhe së dyti, kur mbështeten nga një vend në të cilin një shtet tjetër ka lidhje të rëndësishme sigurie.
Zhvillimi i Kinës në vitet e fundit e vë atë në një rrugë të qartë për të përmbushur këto kritere pasi qeveria e saj ka ruajtur stabilitetin relativ të politikës. Vendi përbënte 16 përqind të prodhimit global në 2019, por renminbi përfaqësoi pak më shumë se 2 përqind të rezervave globale që nga tremujori i dytë i vitit të kaluar.
Mungesa e aktiveve të emërtuara në renminbi për të huajt që kanë në pronësi ka penguar rritjen e saj si një valutë rezervë. Por tani renminbi do të mbështetet nga autoritetet kineze duke hapur tregun e tyre të brendshëm të bonove prej $ 15tn për pjesëmarrësit e huaj. Kërkesa më e madhe për këto bono do të ulë rendimentin, duke ulur kostot e huamarrjes.
Më e rëndësishme, nëse Kina kap avantazhin e lëvizësit të parë për të përmbushur kërkesën e botës për përdorimin e monedhave dixhitale për të zgjidhur transaksione financiare ndërkombëtare dhe për të zotëruar asete dixhitale, tërheqja e CBDC e saj mund të rritet ndjeshëm.
Kina gjithashtu ka bërë përparime të mëdha në faturimin e tregtisë së saj në renminbi. Arsyeja e sigurisë dhe gjeopolitike për mbajtjen e renminbi është bërë më e fortë përmes masave të tilla si Financimi i Rripit dhe Rrugës së Kinës të projekteve në vendet në zhvillim.
Covid-19 mund të jetë gjithashtu një katalizator për pranimin më të madh të renminbi si një valutë rezervë globale. Masakra ekonomike e pandemisë ka dërguar deficite fiskale tashmë të mëdha dhe ka shtyrë politikën monetare edhe më akomoduese në SHBA.
Ky kombinim historik unik i rritjes së afërt masive fiskale dhe të drejtuar nga vaksinat, ku normat afatshkurtra të interesit janë ankoruar në zero, do të zgjerojë një deficit tashmë të madh të llogarisë rrjedhëse, duke ushtruar presion të mëtejshëm mbi vlerën e dollarit.
Dixhitalizimi i renminbi-t do t’i shtojë këtyre faktorëve ekonomikë dhe gjeopolitikë. Kjo do të ketë një ndikim të qëndrueshëm, transformues në ekonominë ndërkombëtare.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga Financial Times
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Evropa drejt euros digjitale
Bankat qendrore po mendojnë “të zhdukin” kartëmonedhat
RT: Kina rrit testin pilot të monedhës dixhitale
