Të mos bëhet asnjë gabim: E meta potencialisht fatale në Aktin Amerikan të Punëve të Presidentit Biden nuk është rritja e taksave për korporatat nga 21 përqind në 28 përqind dhe për familjet që bëjnë më shumë se 400,000 dollarë në vit, ose në programet që nuk bien nën përkufizimet tradicionale të infrastrukturës, të tilla si makinat elektrike, stacionet e karikimit, shërbimet e kujdesit në shtëpi dhe forcat e punës.
Në të vërtetë, siç thekson Uall Street Journal, rritja e taksave të korporatave nuk do të ndihmojë rritjen ekonomike, mund të rrisë kostot për konsumatorët dhe mund të kufizojë 401K dhe planet e tjera të pensionit.
E meta fatale është e fshehur në sytë e thjeshtë dhe, deri më tani, nuk është ngritur nga ithtarët ose kundërshtarët e planit. E meta fatale është mungesa e një strategjie për të administruar, ekzekutuar dhe mbikëqyrur shpërndarjen efektive, efikase dhe ligjore të fondeve. Pa një strategji të tillë, asnjë plan ambicioz nuk mund të ketë sukses.
Kompleksimi i mungesës së një strategjie ekzekutimi dhe mbikëqyrjeje janë dy faktorë të tjerë negativë. Ekipi i Biden është i mbushur me zyrtarë të lartë me përvojë në qeveri dhe politikë. Por askush nuk ka një sfond të fortë biznesi dhe menaxhimi në sektorin privat.
Një arsye që Programi i Ndihmës së Pasurive (TARP) i administratës së dytë të Bushit pati sukses ishte roli i Sekretarit të Thesarit Henry Paulson, ish-kryetari i gjigandit bankar Goldman Sachs.
Duke i detyruar bankat të pranojnë hua federale dhe deri në një farë mase të bëhen “publike”, qeveria bëri para duke marrë zotërime të borxheve të konvertueshme që u bënë shumë fitimprurëse ndërsa çmimet e aksioneve u rritën.
Së dyti, me një diferencë të madhe, publiku nuk i beson qeverisë federale për të menaxhuar shumë nga gjithçka. Gjatë viteve të Obamës, programet “gati me lopata” ishin një parullë jo një realitet dhe katastrofat e teknologjisë, të tilla si investimet në panelet diellore të Solyndra-s, konfirmuan këtë cinizëm pasi rreth gjysmë miliardë dollarë kredi u avulluan kur kompania u implodua.
Administrata Trump premtoi se shkurtimet e taksave do të paguanin borxhin kombëtar. Por ajo u rrit pasi të ardhurat nuk mund të ecnin në hap me rritjen e shpenzimeve. Dhe pavarësisht tarifave për mallrat kineze, çekuilibri tregtar u rrit.
Duke pasur parasysh që plani i infrastrukturës së Biden përballet me një kundërshtim të fuqishëm, cila mund të jetë një alternativë që mund të adresojë këto kritika në lidhje me taksat, borxhin dhe mbikëqyrjen?
Është një dhimbje e dukshme që infrastruktura e vjetëruar amerikane, nga rrjeti i energjisë deri te autostradat, urat, portet ajrore dhe detare, arsimi dhe internet, duhet të riparohen dhe modernizohen për shekullin 21.
Mjerisht, historiku kombëtar në rregullimin e infrastrukturës së tij ka qenë i qëndrueshëm: ankohesa dhe mos ndërmarrje e asnjë veprimi të vërtetë.
Përgjigja është përmes një fondi investimesh të partneritetit publik-privat i mbjellë me rreth 1 trilion dollarë në para federale (dhe kështu ka nevojë për më pak rritje të taksave) dhe të paktën një shumë e barabartë e mbledhur nga sektori privat përmes emetimit të bonove 30-vjeçare të stimuluara me 2-3 përqind norma interesi mbi ato të garantuara nga qeveria.
Fondi do të ishte jashtë buxhetit dhe do të paguhej nga tarifat e përdoruesve, taksat dhe kthimet e investimeve.
TARP demonstron se e bërë me zgjuarsi, qeveria me të vërtetë mund të bëjë para në huatë e saj.
Fondi mund të përdoret për të mbuluar të gjithë planin e Biden. Në të vërtetë, 400 miliardë dollarë të drejtuar drejt strehimit dhe kujdesit mund të përdoren për të mbledhur qira modeste dhe madje të jenë mjetet për banorët për të blerë përsëri dhe për të zotëruar shtëpitë e tyre.
Por ajo që është kritike është krijimi i një mekanizmi për të administruar, ekzekutuar dhe mbikëqyrur investimet.
Asnjë deri më tani nuk është përshkruar në programin aktual. Këtu, kërcënimi kryesor është politizimi i çdo organizate për të ushtruar dhe mbikëqyrur përdorimin e duhur të këtyre fondeve që do të shkatërronte çdo mundësi suksesi.
Një zgjidhje është krijimi i një bordi mbikëqyrës kombëtar për të gjithë planin. Komitetet do të përforcojnë bordin, me një që funksionon si ekuivalent i një bordi drejtorësh për investime sipërmarrjesh, me qeverinë që merr një pozicion borxhi të konvertueshëm në këto kompani që mund të kthejë një fitim ndërsa zhvillohet teknologjia.
Këto borde duhet të plotësohen me ekspertë të sektorit privat të cilët duhet të jenë të lirë nga ndonjë konflikt i mundshëm interesi. Dhe secili bord mund të përfitojë nga prania e një sekretari ose zëvendësi të kabinetit dhe madje edhe një përfaqësuesi nga Kongresi.
Emri mund të merret nga lulëzimi më i madh ekonomik në historinë amerikane pas gripit spanjoll 1918-1920 dhe i quajtur Fondi Kombëtar i Investimeve 1923. Por pa një strategji për ekzekutimin dhe mbikëqyrjen, Akti i Punëve Amerikane i Biden është në rrezik të thellë.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Affairs/ F.H Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
