Gjithçka ndodhi në 5 mars, kur anëtarët e Presidencës së Bosnje e Hercegovinës u takuan me Borut Pahor, presidentin e Sllovenisë, i cili do ta marrë Presidencën e Bashkimit Evropian më 1 korrik të këtij viti. “Kohët e fundit, ka pasur gjithnjë e më shumë zëra në Evropë që shpërbërja e Jugosllavisë duhet të përfundojë. A mund të bëhet kjo paqësisht?”, tha Pahor. Dy anëtarë të Presidencës së BeH, Komsiq dhe Gjaferoviq, thanë se ndarja paqësore nuk është e mundur. Dodik shprehu mendimin e tij të kundërt. Kështu nis një hulumtim i mediumit boshnjak “Istraga” mbi prapaskenat e përgatitjes së ndarjes në Bosnje e Hercegovinë “në kontekstin e Kosovës”, transmeton Gazeta Express.
“Si mik” u tha presidenti slloven Borut Pahor nikoqirëve të tij në Sarajevë në fillim të marsit, “unë dua t’ua bëj një pyetje”.
Zhelko Komsiq, Sefik Gjaferoviq, Millorad Dodik dhe këshilltarët e tyre dëgjuan me kujdes. Pahor bëri një hyrje të shkurtër duke theksuar se kjo s’duhej të dëgjohej në publik.
“Kohët e fundit, ka pasur gjithnjë e më shumë zëra në Evropë që shpërbërja e Jugosllavisë duhet të përfundojë. A mund të shpërndaheni paqësisht në BeH?”, pyeti Pahor.
Dy anëtarë të Presidencës së BeH, Komsiq dhe Gjaferoviq thanë se ndarja paqësore nuk është e mundur. Dodik shprehu mendimin e kundërt. Sipas informacionit nga hetimi, gjithçka ndodhi në 5 mars, kur anëtarët e Presidencës së BeH u takuan me Borut Pahor, presidentin e Republikës së Sllovenisë, që do ta marrë presidencën e Bashkimit Evropian më 1 korrik të këtij viti. Pesë ditë më vonë, Millorad Dodik foli në Asamblenë Kombëtare të Republika Srpskas rreth shkëputjes. Pastaj, përsëri, më 3 prill të këtij viti, ai përsëriti pikëpamjet e tij në një intervistë dhënë agjencisë së lajmeve, SRNA.
“Perspektiva është të sigurojmë kushte neutrale dhe paqësore për ndarjen në BeH. Nuk është një shkëputje e dhunshme, por një proces që do të mundësojë të drejtën e njerëzve për vetëvendosje. Kjo është diçka që unë shoh vetëm në të ardhmen në BeH”, tha Dodik.
“Ndarja paqësore është pikërisht ajo për të cilën po flitet në Bruksel në kontekstin e Kosovës dhe Bosnje e Hercegovinës, shkruan ky medium. Sllovenia, të paktën pjesa politike e mbledhur rreth kryeministrit Janez Jansha, pjesërisht mbështet pikëpamje të tilla. Istraga.ba raportoi më parë se biznesmenë të afërt me kryeministrin slloven kishin pastruar para për vite me radhë përmes Bosnje e Hercegovinës, pra përmes Republika Srpskas, ku ata gëzonin mbështetjen e autoriteteve. Është, sigurisht, Rok Snezhiq, një biznesmen i dyshuar për pastrimin e rreth 50 milionë markave përmes BeH, Austrisë dhe Hungarisë, por Prokuroria e BeH, që është shumë i ndikuar nga HDZ dhe Zagrebi zyrtar, nuk donte ta ndiqte penalisht atë. Pastaj, në mars të këtij viti, Kroacia nisi një dokument diplomatik jozyrtar në lidhje me BeH, ose, i thjeshtuar, për ndryshimet në ligjin zgjedhor në BeH.
“Në takimin e ministrave të jashtëm të BE-së, ai paraqiti një dokument diplomatik jozyrtar, një “non-paper” mbi Bosnjë dhe Hercegovinën, të nisur nga Kroacia dhe të mbështetur nga pesë vende të tjera – Sllovenia, Hungaria, Bullgaria, Greqia dhe Qipro”. Është fjala e ministrit të Punëve të Jashtme të Republikës së Kroacisë, Gordan Grliq Radman.
Prandaj, kryeministri slloven, Janez Jansha dhe ai hungarez, Viktor Orban mbështetën dokumentin e përgatitur nga Qeveria e Kroacisë, përmbajtja e të cilit u botua ekskluzivisht nga Slobodna Bosna javën e kaluar.
“Peisazhi i prishur politik, si dhe atmosfera e mosbesimit midis përfaqësuesve politikë të tre popujve përbërës në Bosnjë e Hercegovinë, shpesh shkaktojnë ngecje funksionale në institucione dhe pengesa në zbatimin e reformave kryesore. Vetëm kur të tre popujt përbërës dhe të gjithë shtetasit e tjerë në Bosnjë e Hercegovinë të ndjehen të sigurt dhe pa u shqetësuar, fokusi do të jetë me platformat politike kombëtare për të kaluar në çështjet socio-ekonomike. Për ta arritur këtë, si një parakusht kryesor, Ligji Zgjedhor duhet të ndryshohet pa vonesa të mëtejshme dhe shumë përpara zgjedhjeve të përgjithshme 2022. “Ndryshimi i Ligjit Zgjedhor nuk duhet të jetë një qëllim i vetëmjaftueshëm, por hapi i parë thelbësor në rrugën e vendit drejt stabilitetit politik”, thuhet në dokument.
Ky dokument u mirëprit gjithashtu nga kreu i delegacionit të Bashkimit Evropian në Bosnjë e Hercegovinë, Johann Sattler, i cili tha në një intervistë me Oslobodjenje se “është një nxitje shtesë për zbatimin e reformave të nevojshme”. Këtu është ajo që ministri i Punëve të Jashtme të Kroacisë, Gordan Grliman Radman, tha në konferencën Neum në mars rreth ndryshimeve në legjislacionin zgjedhor.
“Ndryshimi i Ligjit Zgjedhor duhet të jetë një pjesë integrale dhe një hap i rëndësishëm në rrugën e vendit drejt stabilitetit politik. Asnjë qëllim politik ose tjetër nuk mund ta justifikojë praktikën e dalë nga inxhinieria zgjedhore dhe e cila lejoi qëllimisht heqjen e përfaqësimit të ligjshëm politik të kroatëve në Presidencën e BeH dhe institucioneve të tjera përkatëse politike”.
Sllovenia dhe Hungaria mbështetën këto pikëpamje. Prandaj është e rëndësishme të kujtojmë disa fakte nga e kaluara jo shumë e largët. Pasi humbi zgjedhjet dhe dorëzoi zyrtarisht detyrën e tij në Presidencën e BeH, Dragan Çoviq udhëtoi në Budapest në dhjetor 2018, ku u takua me Viktor Orban, kryeministrin hungarez i cili nuk i fsheh lidhjet e tij të mira me Federatën Ruse. Çoviq e informoi Orbanin në lidhje me zgjedhjet në BeH.
“Përkundër mbështetjes plebishitare që Asambleja Kombëtare Kroate dhe HDZ fituan midis kroatëve në BeH, për shkak të ligjit antikushtetues dhe jodemokratik të zgjedhjeve, kroatët u privuan edhe një herë nga pozicioni i një anëtari të Presidencës së BeH. Kjo ushtron presion të panevojshëm në marrëdhëniet politike në BeH dhe nevojën për ta ndryshuar ligjin zgjedhor dhe Kushtetutën në mënyrë që BeH të stabilizohet përfundimisht”, i tha Çoviq kryeministrit hungarez.
“Vladimir Putin është burimi im i frymëzimit”, është një nga deklaratat më të famshme të kryeministrit hungarez Viktor Orban.
Dhe Viktor Orban është një burim frymëzimi për udhëheqësit e Ballkanit Perëndimor. Të paktën kjo është ajo që pretendoi Aliaksej Kazarski, një studiues në Universitetin Comenius në Bratislavë në intervistën e tij për Evropën e Lirë. Në të vërtetë, udhëheqësit e vendeve të ish-Jugosllavisë e duan Orbanin. Një prej tyre është kryeministri aktual slloven Janez Jansha, udhëheqësi i partisë së djathtë sllovene SDS.
Në vitin 2017, Orban ndoqi kongresin e Partisë Demokratike Sllovene të Janshas dhe të dy nuk i fshehin lidhjet e tyre të ngushta. Por pse kjo ka rëndësi për këtë histori?
Peter Shatz, një manjat hungarez dhe mik i ngushtë i kryeministrit Viktor Orban, është bërë një nga krijuesit e perandorisë mediatike në Slloveni dhe Maqedoninë Veriore. Midis partnerëve të tij është Kllavija Snezhiq, gruaja e Roko Snezhiq që u përjashtua nga BeH më parë këtë vit sepse përbënte kërcënim për sigurinë ekonomike dhe kombëtare.
Istraga.ba më parë njoftoi se Klavdija Snezhiq është anëtare e Bordit Mbikëqyrës të Nova24TV, së bashku me Peter Schatz. Në të njëjtën periudhë, ndërsa Rok Snezhiq së bashku me BH. pastruan 22 milionë euro për qytetarët, ndër të tjera përmes Hungarisë, Peter Schatz themeloi kompaninë R-POST-R d.o.o. në Slloveni.
Tre muaj më vonë, kompania e Schatz-Post-R u bë aksionere në personin juridik “Nova obzorja založništvo d.o.o. Ljubljana”. Një nga aksionarët e “New Horizons” është Partia Demokratike Sllovene e Janez Jansha. Në të njëjtin vit kur Peter Schatz hyri në biznesin e mediave në Slloveni, Dijana Gjugjiq, përndryshe e lidhur me Roko Snezhiqin pagoi një donacion në vlerë prej 450 mijë eurosh në llogarinë e partisë së Janshas.
Donacioni më vonë u kthye, por paratë e mbetura (21 milionë euro) që Gjugjiq, së bashku me Jelena Sladojeviq dhe Tanja Doshen – Subotiq, transferoi përmes llogarive të saj në Austri, Sllovaki dhe Hungari humbi gjurmët. Në dokumentet e Prokurorisë së BeH thuhet se të gjitha këto punë ishin organizuar nga Rok Snezhiq, gruaja e të cilit, së bashku me Peter Schatz, më vonë hynë në biznes në Nova24TV. Sipas mediave veriore maqedonase, Peter Schatz përdori kompaninë R-Post-R për të vendosur media në atë vend dhe portali slloven “necenzurirano.si” shkruajti se paratë erdhën direkt nga ndërmarrjet hungareze, nga rrethi më i afërt i bashkëpunëtorëve të kryeministrit Viktor Orban.
Mediat e themeluara nga biznesmeni hungarez Peter Schatz në Maqedoninë Veriore janë pro-ruse. Ju kujtojmë se ish-kryeministri i Maqedonisë së Veriut Nikolla Gruevski, pasi humbi pushtetin atje, u arratis në Hungari. Gruevski ishte gjithashtu një politikan pro-rus dhe një kundërshtar i pranimit të vendit në NATO. Sipas informacionit që del nga ky hetim, ky grup mediatik i mbledhur rreth Schatz është në negociata për marrjen e Televizionit Alternativ nga Banja Lluka, i cili, nga rruga, shërben si një kanal për propagandimin e historisë së “shpërbërjes paqësore të BeH”. /GazetaExpress/
