Presidentët e SHBA janë përpjekur të largohen nga Lindja e Mesme që nga mandati i parë i Barack Obama. Kriza izraelito-palestineze që shpërtheu papritur këtë javë dhe u përshkallëzua shpejt në një konflikt Gaza-Izrael i paraqet Joe Biden provën e parë nëse ai mund të ketë sukses atje ku dështuan Obama dhe Donald Trump.
Presidenti Biden me siguri e ka bërë të qartë se përparësitë e tij të politikës së jashtme qëndrojnë diku tjetër. Kundër ngritjes së Kinës, qëndrimi përballë Rusisë së Putinit, luftimi i ngrohjes globale, ndalimi i programit bërthamor të Iranit dhe trajtimi i pandemisë globale janë në qendër të vëmendjes së administratës së tij.
Në Lindjen e Mesme, Biden njoftoi një fund të luftës në Afganistan dhe mbështetjen e SHBA për luftën e Arabisë Saudite në Jemen. Ai braktisi fushatën e “presionit maksimal” të Trump kundër Iranit dhe ofroi të heqë shumicën e sanksioneve nëse Teherani do të kthehej në përputhje me marrëveshjen bërthamore JCPOA. Ndryshe nga paraardhësit e tij, ai nuk caktoi një të dërguar special për paqen në Lindjen e Mesme dhe ai ende nuk ka emëruar një ambasador në Izrael ose të caktojë një konsull të përgjithshëm në Autoritetin Palestinez.
Objektivi i tij themelor në rajon është të ruajë qetësinë në mënyrë që ai të merret me çështje më të rëndësishme diku tjetër. Çdo ngritje e rëndë do të duhet të trajtohet nga partnerët dhe aleatët rajonalë të Amerikës. Nën Biden, SHBA po zhvendoset nga udhëheqja në mbështetjen në Lindjen e Mesme.
Ngjarjet e kanë zakon të heqin qafe politikanin me qëllimin më të mirë. Por një javë në krizën Gaza-Izrael, me dhunën që dominon titujt kryesorë dhe bazën progresive të partisë Demokratike që kërkon që ai të ndërhyjë për të zgjidhur konfliktin Izraelo-Palestinez, Biden duket i vendosur për të shmangur devijimin.
Ai ka pasur vetëm një telefonatë të shkurtër me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu. Ekipi i tij i sigurisë kombëtare ka punuar në distancë, por ai dërgoi vetëm një zyrtar të Departamentit të Shtetit të nivelit të mesëm në rajon për të komunikuar për një armëpushim. Dhe ai po bën çdo përpjekje nga Këshilli i Sigurimit i KB për të ndërhyrë.
Në thelb, ai po largohet nga Izraeli për t’u marrë me krizën më vete.
Kontrasti i kësaj me luftën e fundit të Gazës në 2014, kur sekretari i shtetit John Kerry nxitoi në rajon dhe punoi për një armëpushim me Turqinë dhe Katarin, për ta refuzuar atë nga Izraeli. Biden nuk po “udhëheq”, siç bëri Obama në Libi. Ai po mbështet Izraelin dhe po udhëheq diku tjetër. Dhe kjo është mënyra e vetme që Shtetet e Bashkuara do të jenë në gjendje të mbajnë boshtin e tyre larg rajonit.
Si me çdo strategji të re, zbatimi është i papërsosur. Në këtë rast, qëndrueshmëria varet nga aleatët rajonalë të Amerikës që bëjnë gjënë e duhur. Princi i Kurorës së Arabisë Saudite Mohammed bin Salman duket se e ka kuptuar këtë, duke propozuar një armëpushim në Jemen dhe duke arritur deri te Irani për të qetësuar tensionet. Por Netanyahu u hutua nga procedurat gjyqësore dhe negociatat e koalicionit dhe Izraeli ndezi zjarret në Jeruzalem, vendi më i ndjeshëm në rajon.
Këshilltarët e tij përfundimisht ndërhynë me Netanyahun, duke e bindur atë të pezullojë dëbimet Palestineze në Jeruzalemin Lindor, të frenojë tepricat e policisë në xhaminë al-Aqsa dhe të riorodojë një marshim provokues larg Qytetit të Vjetër. Por ishte tepër vonë. Hamasi shfrytëzoi rastin për t’u bërë “shpata e Jeruzalemit” duke hedhur raketa drejt Qytetit të Shenjtë.
Biden tani varet nga Netanyahu për ta sjellë luftën në një përfundim të shpejtë. Pavarësisht nga mburrja, objektivat e kryeministrit duket se janë të kufizuara në kthimin e aftësive të Hamasit për të bërë luftë dhe në rivendosjen e fuqisë parandaluese të Izraelit. Ai ka kohë që ka braktisur çdo nocion për t’i dhënë fund sundimit të Hamasit në Gaza.
Përveç kësaj, ai tani duhet të merret me një konflikt të papritur arabo-hebre në qytetet e Izraelit. Pas tre netësh tërbimi dhe pa fund, Netanyahu duhet të gjejë një mënyrë për t’i qetësuar gjërat. Kjo është veçanërisht e vërtetë nëse Izraeli po shkon në një zgjedhje të pestë, e cila tani duket e mundshme. Ai nuk dëshiron të shkojë në votime me një luftë të ndezur në kufij dhe brenda vendit gjithashtu.
Sigurisht, një armëpushim varet edhe nga Hamasi, por ka disa ditë që po sinjalizon se është gati. Ajo ka arritur të qëllojë në Jeruzalem dhe Tel Aviv, duke prishur trafikun ajror, duke ndezur një konflikt arabo-hebre brenda Izraelit dhe duke u paraqitur si mbrojtës i nderit musliman në Jeruzalem. Nuk ka shumë më tepër që mund të shpresojë të arrijë. Kjo është arsyeja pse të dërguarit e Egjiptit tani kanë arritur në Izrael për të ndërmjetësuar marrëveshjen.
Nëse një armëpushim mund të mbajë, Biden mezi do të duhet të ngrejë një gisht. Por nëse ai do të qëndrojë i përqendruar në përparësitë e tij diku tjetër, ai do të duhet ende t’i rezistojë këngës sirenë të paqes izraelito-palestineze, një sfidë e pashpresë me udhëheqjet aktuale.
Ai gjithashtu do të jetë i varur nga Netanyahu për të shmangur provokimet. Dhe ndihmësit e tij do të duhet të ndihmojnë në rivendosjen e shpresës palestineze në zgjidhjen e dy shteteve që mbështetin Biden. Por ai mund ta bëjë këtë në hapa të vegjël, rritës.
Boshti i Biden duket se i ka mbijetuar provës së parë të Lindjes së Mesme. Por paqëndrueshmëria e vendit siguron që do të ketë edhe më shumë ngjarje.
Shpresojmë që deri atëherë partnerët e tij lokalë do të kenë kuptuar rolet e tyre në një rend rajonal të mbështetur nga Amerika, sesa të udhëhequr nga Amerika, dhe kjo do ta bëjë më të lehtë për Biden të shmangë përfshirjen përsëri në batakun e Lindjes së Mesme.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
