Shumica e demokratëve që unë njoh janë të çuditshëm në lidhje me presidencën e Joe Biden. Ky njeri është si një Yoda politik, duke përdorur Forcën e qeverisë për të kthyer krizën më të keqe ekonomike që nga Depresioni i Madh në vetëm 100 ditë.
Plani i tij i punës, menaxhim i krizës Covid dhe lëvizjet për ta zhvendosur vendin në një sistem që shpërblen punën, përfshin ndryshime që shumë njerëz kishin shpresuar të shihnin për dekada. Axhenda përfshin standarde më të larta të punës dhe një sistem të drejtë taksash, investime në kujdesin shëndetësor, kujdesin për fëmijët dhe arsimin, dhe zinxhirët e furnizimit më elastik. Edhe republikanët janë në bord me gjëra të tilla si rrugë më të mira dhe brez i gjerë.
Disa nga ato që po propozon Biden, të tilla si përdorimi i punës sindikale në kontratat federale dhe mbrojtja e interesave tregtare të SHBA, mund të bëhen me goditjen e një stilolapsi nga Shtëpia e Bardhë. Por programet stimuluese milionëshe do të duhet të kalojnë përmes Kongresit. Kjo varet nga mbajtja e shumicës të Dhomës (Senati ndahet 50-50). Edhe nëse planet kalojnë, zbatimi do të jetë kompleks.
Detajet praktike të shumë prej programeve – se si ato do të shtrihen, cilat agjenci (shtetërore ose federale) do të ishin në krye dhe si do të financoheshin – janë ende të pakta. Por ndërsa shfaqen plane më konkrete, ka të ngjarë që ato të përfshijnë shkëmbime ndërmjet grupeve të panumërta të interesit. Atëherë fillon me të vërtetë puna e vështirë.
Së pari, ka konsiderata të zakonshme që duhen bërë midis politikës, të cilat janë veçanërisht të rëndësishme përpara zgjedhjeve afatmesme, ku demokratët rrezikojnë të humbin marzhin e tyre të mbështetjes në Dhomën e Përfaqësuesve.
Sondazhet tregojnë se si republikanët ashtu edhe demokratët duan investime në infrastrukturë në ura të reja dhe bandë të gjerë. Pyetja është se ku rrjedhin paratë e para. Një përqindje e madhe e sindikalistëve të tregtisë së ndërtesave votuan për Donald Trump në zgjedhjet e fundit.
Ata votues, shumë prej të cilëve janë në gjendje të lëkundshme, duan shpenzime të hershme për projekte të gatshme të mjeteve që do të bëjnë që një numër i madh i punëtorëve të punojnë shpejt, diçka që Presidenti e pranoi në fjalimin e tij javën e kaluar në Kongres, duke e quajtur planin e tij të punës një “plani i jakëve blu”.
Rindërtimi i urave dhe rrugëve është sigurisht i nevojshëm dhe ofron mundësi për prerjen e shiritave. Por, përforcimi i brezit të gjerë në komunitete, disa prej të cilave janë rurale, por shumë prej të cilave janë në zona të mëdha urbane, është pa dyshim edhe më i rëndësishëm.
Megjithatë përpjekje të tilla janë më pak të dukshme. Investimet fillestare do të shkonin për pajisje dhe jo për njerëzit, dhe procesi i vendosjes së kabllove dhe fibrave po lëviz ngadalë. E njëjta gjë vlen për gjëra të tilla si përforcimi i furnizimit me gjysmëpërçues. Ndërtimi i një fonderi kërkon vite, jo muaj.
Kjo nënvizon tensionin midis përparësive afatshkurtra kundrejt atyre afatgjata. Tregjet e kapitalit amerikan dhe në veçanti kapitalistët e sipërmarrjeve duan rezultate të shpejta dhe dalje të mëdha. Por rindërtimi i bazës industriale dhe kalimi në një ekonomi të gjelbër është një propozim shumë dekadash.
Mund të kërkojë një sistem plotësisht të ri financimi afatgjatë, siç është një bankë publike e infrastrukturës, për të mos përmendur një angazhim ndaj politikës industriale.
Do të kërkojë gjithashtu mbështetjen e aleatëve. Mbushja e hendekut midis asaj që do të shesë në vend kundrejt asaj që shet jashtë mund të jetë sfida më e madhe e presidentit.
Në fjalimin e tij në Kongres, Biden tha se ai kishte biseduar me udhëheqës botërorë të cilët besojnë se SHBA “janë kthyer” por duan të dinë “për sa kohë?” Evropianët kuptohet që duan të jenë në gjendje të mbështeten në stabilitetin politik Amerikan përpara se të angazhohen për aleanca demokratike rreth tregtisë, taksave dhe teknologjisë, veçanërisht duke pasur parasysh rëndësinë e lidhjeve tregtare Kinë-BE.
Evropa dhe Amerika kanë nevojë për njëri-tjetrin dhe duhet të punojnë së bashku për të zhvilluar një aleancë dixhitale që siguron një alternativë liberal-demokratike ndaj kapitalizmit të mbikëqyrjes me bazë shtetërore në stilin e Pekinit, ose monopoleve të papenguara Big Tech të përfaqësuara nga grupet e Silicon Valley.
Por edhe nëse Evropa e kupton që interesat e saj afatgjata mbrohen më mirë duke forcuar lidhjet me Uashingtonin dhe jo me Pekinin, Evropianët dhe Amerikanët kanë palë të ndryshme të interesit të korporatave që po lobojnë për përparësi dhe mbrojtje.
Dëshmitari, për shembull, Apple dhe Google që luftojnë Bayer, Siemens dhe BASF mbi rregullat e patentës dhe kush merr atë pjesë të vlerës së ekonomisë dixhitale të shekullit 21. Ose shqetësimet evropiane në lidhje me rregullimin e të dhënave të SHBA. Gjermania do të jetë zero për mënyrën se si funksionon e gjithë kjo, pasi SH.B.A. e shtyn vendin të zgjedhë midis sistemeve të ndryshme 5G dhe chip.
Në këtë betejë, eksportuesit gjermanë, të cilët shesin në SHBA dhe Kinë, kanë shumë për të humbur. Siç më tha kohët e fundit një avokat që përfaqësonte interesat e fuqishme të punës së SHBA: “Gjermania po përpiqet t’i ketë të dyja mënyrat me Kinën, dhe ata nuk munden.”
As Biden nuk mund të jetë një president pro-punës dhe një që duket se shkon lehtë në Big Tech. Uberisation i më shumë llojeve të punës, dështimi i aktivistëve të sindikatave për të organizuar në kompanitë e teknologjisë të tilla si Amazon, dhe argumenti se monopolet platformë nuk duhen shkatërruar, sepse ato duhet të qëndrojnë të mëdha për të mbrojtur interesat kombëtare ekonomike të Amerikës të gjithë kërcënojnë vizionin e Biden e “punës jo pasurisë”.
Kjo betejë politike e Yodës sapo ka filluar.
Përkthyer dhe përshtatur nga Financial Times/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
