Luftimet zgjatën më pak se dy javë, por nuk munguan shpërthimet dëmet dhe shumë viktima. Deri në fund Hamasi, një grup militant palestinez, kishte qëlluar rreth 4000 raketa në drejtim të Izraelit. Shumica u përgjuan nga mbrojtja raketore e Izraelit. Izraeli u përgjigj me qindra sulme ajrore në Gaza, një enklavë e ngushtë e drejtuar nga Hamas, e cila nuk kishte mburojë.
Më shumë se 200 njerëz u vranë, të gjithë palestinezë përveç 12 prej tyre. Beteja mbaroi më 20 maj; një armëpushim hyri në fuqi para agimit të mëngjesit tjetër. Kush e di sa do të zgjasë qetësia?
Luftimet midis Izraelit dhe Hamasit janë bërë pothuajse rutinë. Që kur grupi islamik mori kontrollin e Gazës në 2007, të dy palët kanë zhvilluar katër luftëra dhe disa beteja më të vogla, që kanë kushtuar mijëra jetë (përsëri, kryesisht palestinezë).
Shkëndija për shpërthimin e fundit erdhi në Jeruzalem por po të mos ishte Jeruzalemi, do të kishte qenë ndonjë shkak tjetër. Izraeli dhe Hamasi janë mbërthyer në një krizë të përhershme, të bllokuar nga logjika e luftës, e cila dikton që ata të vazhdojnë të kalojnë të njëjtat lëvizje.
Filloni me Hamasin, i cili e sheh luftën kundër “pushtuesve sionistë” si arsyen e saj ekzistuese. Fushata e saj e bombardimeve vetëvrasëse në vitet 1990 dhe 2000 mban shumë përgjegjësi për shkatërrimin e marrëveshjeve të paqes në Oslo.
Për shkak të sulmeve të pandërprera, Izraeli u tërhoq nga Gaza në 2005. Grupi dëboi Fatahun, rivali i tij Palestinez, dy vjet më vonë. Sot shumica e Gazanëve e shohin Hamasin si autoritar dhe të korruptuar. Në pamundësi për të treguar ndonjë arritje, në vend të kësaj fajëson agresionin izraelit dhe paraqitet si një mbrojtës i vërtetë i çështjes palestineze.
Nuk kishte asnjë plan për të sulmuar Izraelin; thjesht pa një mundësi për të pohuar veten pasi Mahmoud Abbas, presidenti palestinez dhe udhëheqësi i Fatah, shtyu zgjedhjet legjislative për një kohë të pacaktuar.
Sulmet e Hamasit janë të kota: raketat e saj shkaktojnë relativisht pak dëm. Por Izraeli mendon se duhet të përgjigjet. “Nëse i ka ndodhur Uashingtonit apo Neu York-ut? Ju e dini se çfarë do të bënit,” tha Binyamin Netanyahu, Kryeministri i Izraelit, në televizionin Amerikan.
Kështu që cikli ka vazhduar. Bomba izraelite goditi zyrat e Hamasit, raketahedhëset dhe komplekset e tuneleve. Disa nga komandantët e grupit u vranë.
Oficerët izraelitë thonë se ata kanë degraduar ndjeshëm aftësitë e Hamasit. Por edhe ata nuk mendojnë se grupi do të prishet për shumë kohë. Kur të vijë shkëndija tjetër, militantët padyshim do të jenë aty për ta ndezur atë.
Dhe mos ki dyshim se do të vijë. Të dy palët janë të kënaqur që të lënë Gaza një gropë të keqe mjerimi që shpërthen periodikisht.
Kontrolli i Hamasit në një farë mënyre i përshtatet Netanyahut, pasi dobëson udhëheqjen palestineze dhe zbeh perspektivën e një shteti palestinez. Megjithatë, Izraeli do të përpiqet ende ta mbajë grupin poshtë.
Ajo dhe Egjipti e kanë mbajtur Gazën nën bllokadë që nga viti 2007, duke e bërë më të vështirë për Hamasin të armatoset dhe duke e bërë jetën të zymtë për Gazanët e zakonshëm. Kufizimet në udhëtim nënkuptojnë se ata nuk mund të largohen. Territori i izoluar dhe i varfëruar bën krahasime me një burg në ajër të hapur.
Politikat e Hamasit e bëjnë atë më shumë si një poligon qitjesh. Grupi ndonjëherë tregon pak interes për të qeverisur në të vërtetë. Shkollat dhe spitalet e saj mund të përdoren për ruajtjen e armëve. Ideja është që Izraeli nuk do të sulmojë site të tilla ose, nëse e bën, Hamasi mund ta përdorë atë për propagandë.
Militantët ishin të befasuar nga sa e ashpër Izraeli reagoi pasi ata filluan breshërinë e tyre të parë në 10 maj. Akoma, edhe pse numri i të vdekurve u rrit, ata nuk u ndalën.
Megjithatë, kishte elementë të rinj në këtë raund të dhunës. Një valë përplasjesh midis qytetarëve hebre dhe arabë në Izrael e nervozoi Netanyahu.
Ekzistojnë lloje të reja presioni edhe nga jashtë. Ndërsa Presidenti Joe Biden theksoi “të drejtën legjitime të Izraelit për të mbrojtur veten”, disa kolegë demokratë bënë thirrje për vendosjen e kushteve për ndihmën amerikane për Izraelin.
Por tani për tani, asgjë nga ato nuk ka të ngjarë të ndalojë ciklin e dhunës. Izraeli dhe Hamasi do të dalin nga kjo betejë aq sa hynë.
Asgjë nuk është fituar; asgjë nuk është zgjidhur. E megjithatë ata ka të ngjarë ta bëjnë përsëri.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
