Candida është një infeksion mykotik i shkaktuar nga kërpudhat kandida. Ka mbi 20 lloje kërpudhash Candida, por ajo që më së shpeshti shkakton infeksione quhet Candida albicans. Gjendet në traktin tretës, zonën gjenitale dhe në sipërfaqen e lëkurës.
Falë baktereve që luftojnë kërpudhat në trup dhe sistemin imunitar, ky lloj Candida normalisht nuk shkakton probleme. Por kur është me tepricë mund të shkaktojë infeksione dhe skuqje.
Kur infeksioni është në lëkurën, quhet kandidiaza kutane (e lëkurës).
Llojet e zakonshme
Kërpudhat Candida vendosen në një numër fushash të ndryshme të trupit, veçanërisht ato që janë të ngrohta, të errëta dhe të lagështa. Ato përfshijnë:
Palosjet e lëkurës, të tilla si nën gjinjtë , vithet dhe në kërthizë
Në dhe përreth organeve gjenitale
Në gojë dhe rreth qosheve të jashtme të buzëve
Në shtretërit e thonjve, veçanërisht thonjtë e duarve që kalojnë shumë kohë të mbuluar me dorashka dhe të djersitura
Në traktin tretës
Kur Candida lejohet të rritet pa u ndalur, ajo mund të shkaktojë një numër infeksionesh dhe skuqje, duke përfshirë:
Infeksioni vaginale
Infeksionet vaginale (kandidiaza vaginale) janë mjaft të zakonshme dhe janë më të përhapura tek gratë e moshës 20-40 vjeç.
Simptomat përfshijnë një vaginë të kuqe, kruarje ,djegie gjatë urinimit dhe – në rreth 10% të rasteve – një shkarkim i bardhë pa erë.
Skuqja nga pelenat
Së bashku me irritues si jashtëqitja, urina dhe detergjentet / sapunët, kërpudha mund të jetë një shkak i zakonshëm i skuqjes së pelenave.
Një skuqje e pelenave nga kërpudhat është e kuqe e ndezur dhe e përflakur, shpesh me carje që rrjedhin. Zakonisht kufizohet nga gunga të kuqe, të ngritura, të ngjashme me puçrrat. Është më keq në palosjet e lëkurës që kanë ventilim të kufizuar.
Paronychia
Ky është një infeksion që prek lëkurën rreth thonjve të duarve dhe këmbëve. Kur lëkura rreth shtretërve të thonjve është e irrituar – për shkak të kafshimit të thonjve, për shembull -candida mund të fitojë hyrje dhe të qëndrojë aty.
Lëkura do të jetë e skuqur dhe do të kruhet. E lënë e patrajtuar, kjo kandidiazë kutane mund të prishë kutikulin dhe të bëjë që thoi të ngurtësohet përfundimisht, të ndahet nga lëkura dhe të bjerë.
Shkaqet dhe faktorët e rrezikut
*Diabeti
Njerëzit me diabet janë të prirur ndaj infeksioneve mykotike dhe skuqjeve që vijnë me to.
Kjo sepse myku zhillohet më shumë. Sa më e lartë të jetë përmbajtja e sheqerit në urinë, djersë dhe sekrecione të tjera, aq më shumë mundësi ka që të zhvillohet myku.
*Pabarazitë hormonale
Hormoni estrogjen, i cili është më i lartë te femrat, mund të stimulojë rritjen e Candida
*Përdorimi i antibiotikëve
Përveç vrasjes së baktereve që shkaktojnë sëmundje, disa antibiotikë mund të shkatërrojnë edhe bakteret “e mira” që mbajnë nën kontroll nivelet e kërpudhave ose mykut. Marrja e antibiotikëve me spektër të gjerë mund të rrisë këtë rrezik tek disa njerëz.
*Sistemi imun i kompromentuar
Njerëzit me sistem imunitar të dobësuar – për shkak të kushteve si HIV, kryerja e kimioterapisë, përdorimi i disa ilaçeve steroide ose që kanë qenë kohët e fundit të sëmurë – janë në rrezik të rritur të kandidiazës.
Trajtimi
Trajtimi i infeksionit candida, nga ana tjetër, do të ndihmojë në trajtimin e skuqjes nga myku. Mjeku mund të rekomandojë një krem antifungal, pomadë, pluhur ose supozitor .
Për raste më të rënda, mjeku mund të përshkruajë antifungale më të forta. Për kandidiazë që ndodh në gojë mjeku mund të rekomandojë një larës goje antifungal.
