“Një person, një votë” është një parim i mirë.
Raporti në Bashkimin Evropian është pak më kompleks: “Një luksemburgas, ose nëntë gjermanë, një votë”.
Gjermania ka një mep për çdo 860,000 qytetarë.
Në të kundërt Luksemburgu – një vend afërsisht me madhësinë e Dyseldorfit – ka një në 100,000.
Një peshë disproporcionale parlamentare është një nga shumë përfitimet që gëzojnë bandat e BE-së të shteteve të vogla.
Tre të katërtat e popullsisë së bllokut jetojnë në vetëm shtatë vende; pjesa e mbetur është shpërndarë mbi 20. tjetri.
Për ta, anëtarësimi është një marrëveshje e ëmbël.
Politikanët e tyre mund të ndryshojnë vendet e para, zakonisht si kandidatë për kompromis.
Kur bëhet fjalë për tema të tilla si taksat, politika e jashtme ose ndryshimi i traktateve të BE, ato kanë veto.
Kjo do të thotë që Malta (popullsi: 500,000) mund të thotë aq shumë sa Italia (popullsia: 60 milion).
BE-ja vepron si një lupë gjeopolitike, duke i bërë vendet e vogla të duken shumë më të mëdha.
Brenda BE-së, shtetet e vogla mund, përnjëherë, të formojnë historinë sesa të jenë viktima të saj.
Nuk është çudi që në takimin e tyre të parë të tillë, disa udhëheqës kanë sjelljen e çuditshme të një futbollisti në fundjavë që takon Cristiano Ronaldon.
Për vendet e mëdha, BE-ja i ka bërë të mbajnë ndikimi e tyre të mëparshëm; për të vegjlit, BE-ja i ka bërë ata më të fuqishëm se sa mund të kishin ëndërruar ndonjëherë.
Irlanda dhe Luksemburgu u transformuan nga kombet e fermerëve dhe prodhuesve të çelikut përkatësisht në dy nga vendet më të pasura të planetit duke ulur taksat e fqinjëve më të mëdhenj.
Meqenëse BE mund të rregullojë ligjin mbi taksat vetëm me unanimitet, blloku mund të bënte shumë pak.
U kërkoi atyre bukur të ndryshonin. Ata thanë jo.
Kohët, megjithatë, po ndryshojnë.
Shtetësia, si tatimi, është një tjetër e drejtë themelore e shteteve.
Kush përveç qeverisë malteze duhet të vendosë se kush është maltez? Malta dhe Qipro e kanë përdorur këtë pushtet për të bërë para të lehta, duke kërkuar të drejtën për të jetuar dhe punuar në BE për këdo që dëshiron të shpenzojë disa milion euro në bono qeveritare ose në një banesë të shtrenjtë me pamje nga Mesdheu. Por kur një pasaportë kombëtare gjithashtu i jep shtetësinë e BE, kjo bëhet çështje e çdo anëtari.
Një privilegj tjetër i një vendi të vogël po zhduket.
Një pasaportë nga një vend i vogël ishte dikur një rrugë e shkurtër për zyrat e larta në BE.
Në politikën evropiane, shkalla e punës ka qenë e kundërt me madhësinë e vendit të tyre të lindjes.
Njerëzit ishin më të lumtur të drejtoheshin nga një Portugez ose një Luksemburgas, në vend të dikujt nga Franca ose Gjermania.
Gjërat po ecin përpara.
Gjermania, në veçanti, tani është më komode duke kërkuar punë të mëdha.
Ursula von der Leyen ishte e para gjermane që drejtoi Komisionin Evropian që nga vitet 1960.
Banka Qendrore Evropiane, institucioni që ka bërë më shumë për të mbajtur euron së bashku, është udhëhequr nga vendet më të mëdha që nga fillimi i saj.
Vendet e mëdha duan njerëzit e tyre në poste të larta.
Nëse diçka simbolizon fuqinë e madhe të vendeve të vogla, ajo është e vetos.
Për tema të caktuara, një “jo” e vetmuar ende mund të prishë planet.
Megjithatë, sa herë që një sovranist si Viktor Orban përdor veton, federalistët e BE-së fillojnë të brohorasin, duke argumentuar se ai po bën rastin e tyre.
Një BE që mbështetet më shumë në votimin me shumicë të kualifikuar po ecën përpara.
Një pasojë e pathënë e BE bëhet më demokratike se shtetet e saj të vogla duhet të bëhen më pak të fuqishme.
Be-ja u themelua për të frenuar tepricat e fuqive të mëdha evropiane, jo për t’i zëvendësuar ato me tepricat (pa dyshim më pak të përgjakshme) të kolegëve të tyre më të vegjël.
Një bllok ku disa qytetarë kanë më shumë fjalë se të tjerët nuk është i shëndetshëm.
Vendet e vogla të Evropës nuk duhet të kenë frikë nga humbja e ndikimit.
Deri më tani ata e ruajtën fuqinë e tyre individuale si pjesë e një të tëre. Në të ardhmen, ata do të luajnë një rol më të vogël në një bllok më të fortë.
Është një marrëveshje ndryshe, por gjithsesi e ëmbël.
Përkthyer dhe përshtatur nga The Economist/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Detyrat’ e Ursula von der Leyen
“BE do të ndihmojë vendet anëtare në çdo formë”
“Fjala e fundit thuhet këtu”, BE kundër Gjermanisë?
