Depresioni perinatal është depresion që ndodh gjatë ose pas shtatzënisë. Simptomat mund të variojnë nga të lehta deri te ato të rënda. Në raste të rralla, simptomat janë mjaft të rënda, saqë shëndeti i nënës dhe foshnjës mund të rrezikohet. Depresioni perinatal mund të trajtohet. Ky artikull përshkruan shenjat dhe simptomat e depresionit perinatal dhe se si mund të merrni ndihmë.
Çfarë është depresioni perinatal?
Depresioni perinatal është një çrregullim i humorit që mund të prekë gratë gjatë shtatzënisë dhe pas lindjes. Fjala “perinatale” i referohet kohës para dhe pas lindjes së një fëmije. Depresioni perinatal përfshin depresionin që fillon gjatë shtatzënisë (i quajtur depresion prenatal) dhe depresionin që fillon pasi fëmija të lindë (i quajtur depresion pas lindjes). Nënat me depresion perinatal përjetojnë ndjenja të trishtimit ekstrem, ankthit dhe lodhjes që mund ta bëjë të vështirë kryerjen e detyrave të përditshme, duke përfshirë kujdesin për veten e tyre ose për të tjerët.
“Baby blues ” është një term i përdorur për të përshkruar ndryshime të lehta të humorit dhe ndjenjat e shqetësimit, pakënaqësisë dhe rraskapitjes që shumë gra ndonjëherë përjetojnë në 2 javët e para pas lindjes së një fëmije. Bebet kërkojnë kujdes gjatë gjithë ditës, kështu që është normale që nënat të ndjehen të lodhura ose të mbingarkuara ndonjëherë. Nëse ndryshimet e humorit dhe ndjenjat e ankthit ose pakënaqësisë janë të mëdha, ose nëse zgjasin më shumë se 2 javë, një grua mund të ketë depresion pas lindjes. Gratë me depresion pas lindjes në përgjithësi nuk do të ndihen më mirë nëse nuk marrin trajtim.
Çfarë e shkakton depresionin perinatal?
Depresioni perinatal është një sëmundje e vërtetë mjekësore dhe mund të prekë çdo nënë – pavarësisht nga mosha, të ardhurat, kultura ose arsimimi. Gratë nuk kanë “asnjë faj” që kanë depresion perinatal: nuk ka ardhur nga asgjë që një nënë ka ose nuk ka bërë. Depresioni perinatal nuk ka një shkak të vetëm. Kërkimet sugjerojnë që depresioni perinatal është shkaktuar nga një kombinim i faktorëve gjenetikë dhe mjedisorë. Stresi i jetës (për shembull, kërkesat në punë ose përvojat e traumës në të kaluarën), kërkesat fizike dhe emocionale të lindjes së fëmijës dhe kujdesit për një fëmijë të vogël dhe ndryshimet në hormonet që ndodhin gjatë dhe pas shtatzënisë mund të kontribuojnë në zhvillimin e depresionit perinatal. Përveç kësaj, gratë janë në rrezik më të madh për zhvillimin e depresionit perinatal nëse kanë një histori personale ose familjare të depresionit , çrregullimit bipolar ose nëse kanë përjetuar depresion perinatal me një shtatzëni të mëparshme.
Psikoza pas lindjes
Psikoza pas lindjes (PP) është një sëmundje e rëndë mendore që ndodh pas lindjes. PP është një urgjencë mjekësore dhe është e rëndësishme të kërkoni ndihmë menjëherë . Gratë që kanë PP mund të kenë iluzione (mendime ose besime që nuk janë të vërteta), halucinacione (shikim, dëgjim ose nuhatje të gjërave që nuk janë aty), mani (një gjendje e lartë e humorit që shpesh duket se nuk është në kontakt me realitetin), paranojë , dhe konfuzion. Gratë që kanë PP gjithashtu mund të jenë në rrezik për të dëmtuar veten ose fëmijën e tyre dhe duhet të marrin ndihmë sa më shpejt të jetë e mundur. Rikuperimi është i mundur me ndihmë profesionale.
Shenja dhe simptoma
Disa gra mund të përjetojnë disa ose të gjitha simptomat e depresionit perinatal. Disa nga simptomat më të zakonshme të depresionit perinatal përfshijnë:
- Humor i vazhdueshëm i trishtuar, i shqetësuar ose “i zbrazët”
- Nervozizmi
- Ndjenjat e fajit, pavlefshmërisë, pashpresës ose pafuqisë
- Humbja e interesit ose kënaqësisë në hobi dhe aktivitete
- Lodhja ose ulja jonormale e energjisë
- Ndiheni të shqetësuar ose keni probleme të rrini pa lëvizur
- Vështirësi në përqendrimin, mbajtjen mend, ose marrjen e vendimeve
- Vështirësi në gjumë (edhe kur foshnja është duke fjetur), zgjim herët në mëngjes ose gjumë të tepërt
- Oreksi jonormal, ndryshimet në peshë, ose të dyja
- Dhimbje trupi, dhimbje koke, ngërçe ose probleme me tretjen që nuk kanë një shkak të qartë fizik ose nuk lehtësohen as me trajtim
- Problem në krijimin e një lidhjeje emocionale me foshnjën
- Dyshime të vazhdueshme në lidhje me aftësinë për t’u kujdesur për foshnjën
- Mendime rreth vdekjes, vetëvrasjes ose dëmtimit të vetes ose foshnjës
Vetëm një mjek profesionist mund të ndihmojë një grua të përcaktojë nëse simptomat që ajo ndjen janë për shkak të depresionit perinatal ose diçka tjetër. Është e rëndësishme për gratë që përjetojnë ndonjë nga këto simptoma të flasin me një mjek të specializuar për këtë gjendje.
Trajtimi
Trajtimi për depresionin perinatal është i rëndësishëm për shëndetin e nënës dhe foshnjës, pasi depresioni perinatal mund të ketë efekte serioze shëndetësore te të dy. Me trajtimin e duhur, shumica e grave ndihen më mirë dhe simptomat e tyre përmirësohen.
Trajtimi për depresionin perinatal shpesh përfshin terapi, ilaçe, ose një kombinim të të dyjave. Nëse këto trajtime nuk zvogëlojnë simptomat, terapitë e stimulimit të trurit, të tilla si terapia elektrokonvulsive, mund të jetë një mundësi për tu eksploruar. Një mjek i kësaj fushe mund të ndihmojë gratë të zgjedhin trajtimin më të mirë bazuar në simptomat e tyre.
