Mali i Zi, një shtet ballkanik me borxhe të mëdha ndaj Kinës, po negocion për të kapur qindra miliona euro në kredi të lirë të Bashkimit Evropian dhe po përgatitet të shesë pasuritë e shtetit për të lehtësuar varësinë e tij financiare nga Pekini, thanë zyrtarë të lartë.
Borxhi malazes ndaj Kinës është në zemër të një debati të nxehtë rreth ndikimit kinez në Evropë dhe mund të komplikojë zgjerimin e BE në Ballkan, thanë zyrtarë të BE, të cilët kërkuan të mos identifikoheshin. Mali i Zi është një kandidat për t’u bashkuar me BE, një proces që kërkon përmbushjen e standardeve fiskale.
Mali i Zi huazoi 944 milion dollarë nga Kina në 2014 për të financuar një rrugë autostradë 41 km (25 milje), e cila armiqtë e Kryeministrit të atëhershëm Milo Gjukanoviç e quajti “Rruga për Askund”, duke thënë se ajo tipizonte mbetje dhe keqmenaxhim nën sundimin e tij, një akuzë që ai e mohoi.
Ai do të ishte faza e parë e një lidhje 163 km me Serbinë fqinjë, e shpallur si një mënyrë për të lehtësuar tregtinë Kinë-Evropë përmes Ballkanit. Segmenti 41 km, fillimisht pritej të përfundonte në 2019, tani është vendosur të përfundojë deri më 30 nëntor.
Por kritikët, përfshirë udhëheqësit e opozitës malazeze, ekonomistët lokalë, aktivistët anti-korrupsion si dhe Banka Botërore dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar e quajtën autostradën një elefant të bardhë të panevojshëm kur u firmos kredia.
Ata figura të opozitës janë tani në qeverinë e Kryeministrit Zdravko Krivokapic ndërsa ndjek negociatat me huadhënësit e BE për të përmirësuar pozicionin e saj financiar.
Borxhi total i qeverisë tani është i barabartë me 103% të prodhimit ekonomik. Fondet e lira të BE mund t’i japin Malit të Zi më shumë hapësirë financiare për të investuar në projekte që do të rrisin ekonominë, të goditur rëndë nga pandemia COVID-19, tha një zyrtar i BE i përfshirë në bisedime.
Brukseli i është drejtuar Bankës së Kredive të Rindërtimit të Gjermanisë (KfW) dhe Agjencisë Franceze të Zhvillimit (AFD) – të dyja bankat zhvillimore në pronësi të shtetit si dhe huadhënësi i shtetit italian CDP për të drejtuar ndihmën financiare, tha zyrtari i BE.
“Plani është që ne të marrim oferta nga të tre ata dhe më pas t’i përziejmë së bashku,” tha zyrtari. “Shpresojmë, një ofertë mund të jetë gati në javët e ardhshme, para verës.”
Një burim i njohur me qasjen e BE ndaj CDP të Italisë tha se BE i kishte kërkuar asaj, ndër të tjera, të propozonte zgjidhje për Malin e Zi por hapat konkretë nuk ishin ndërmarrë ende.
Komisioni Evropian dhe Mali i Zi fillimisht debatuan për rifinancimin e borxhit kinez por e braktisën idenë sepse do të kërkonte miratimin e Pekinit dhe ata nuk menduan se Kina do të ishte e përshtatshme, tha zyrtari i BE.
Një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme kineze tha se autostrada ishte e rëndësishme për zhvillimin socio-ekonomik të Malit të Zi dhe se Pekini i kushtoi një rëndësi të madhe zhvillimit të lidhjeve me republikën bregdetare të Adriatikut me 628,000 njerëz.
Komisioni Evropian tha se do të vazhdojë të punojë me Malin e Zi për të mbështetur projektet e tij të infrastrukturës dhe ishte i hapur për të mbështetur pjesët e mbetura të projektit të autostradës.
“Komisioni do të vazhdojë të mbështesë Malin e Zi në rrugën e tij drejt anëtarësimit dhe në këtë kontekst të punojë me vendin për të gjetur zgjidhje financiare për projektet e tij të investimeve dhe gjithashtu të sigurojë qëndrueshmërinë e borxhit të tij publik,” tha zëdhënësi Anna Pisonero. Ajo nuk pranoi të jepte hollësira.
SCAN
