Në esenë e fundit mbi Samantha Power, administratorja e re e Presidentit Joe Biden i Agjencisë së Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar, Michelle Goldberg i The New York Times shkruan – saktë – se “prova e parë e madhe e Power” qëndron në atë që Amerika bën për të ndihmuar vaksinimin e pjesës tjetër të bota kundër COVID-19. ”
Dhe vetë Power citohet të ketë thënë se, “Ka të bëjë me një axhendë shumë, shumë të prekshme, të orientuar drejt rezultateve”.
Rezultatet dukej se ndiqnin.
Në samitin e G7, raporton rregullisht Goldberg, Biden njoftoi se SHBA do të kontribuonte me 500 milion doza vaksinash për t’u përdorur në “vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme”. Sipas Goldberg, kjo “nxiti vendet e tjera të rritnin kontributet e tyre”, duke siguruar “një miliard doza deri në vitin 2022”.
Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, zotimi i ri aktual ishte për 870 milion doza shtesë, jo një miliard, “me qëllim për të dhënë të paktën gjysmën deri në fund të vitit 2021.” Me fjalë të tjera, “qëllimi” do të ishte marrja e “të paktën” 435 milion doza shtesë të vaksinave në impiantin COVAX (mekanizmi ndërkombëtar i krijuar për të siguruar aksesin e vaksinave në vendet e varfëra) “deri në vitin 2022”. Edhe nëse të gjithë miliardat vijnë gjatë 2022, Agnès Callamard, Sekretari i Përgjithshëm i Amnesty International, e ka quajtur atë një “pikë në oqean”, të bërë nga “gjysmë masa të dobëta dhe gjeste të pamjaftueshme”.
Dhe ekziston një problem i mëtejshëm: zotimet e G7 janë vetëm premtime, dhe historiku i G7 në përmbushjen e premtimeve të tij nuk është veçanërisht i mirë.
Këtu gjuha e komunikatës së G7 është duke thënë: “synoni të jepni”. Edhe nëse dikush beson se ato fjalë janë zgjedhur me mirëbesim, ato nuk janë saktësisht të sakta ose kategorike.
Sot, Afrika dhe India kanë vaksinuar mezi 3% të popullsisë së tyre të kombinuar prej rreth 2.5 miliardë njerëz. Pse?
Vetëm SHBA vlerësohet se ka kapacitetin për të prodhuar 4.7 miliardë doza deri në fund të vitit 2021 – katër miliardë më shumë sesa Amerika ka nevojë. Përsëri, sipas Amnesty International, G7 do të ketë “tre miliardë doza të tepërta të kërkesës deri në fund të [2021]”.
Ku po shkojnë ato doza? Me sa duket për klientët e pasur.
Ndërkohë, jashtë flluskës së vendit të pasur, virusi mund të përhapet,dhe vrasë.
Kjo nuk është thjesht një çështje humanitare. Nëse viruset nuk çrrënjosen, ato evoluojnë. Tashmë, janë shfaqur variante të shumta të koronavirusit.
Një zgjidhje e dukshme është që të çojmë rezervat e grumbulluara në të gjithë botën. E dyta do të ishte heqja dorë nga mbrojtja e patentave dhe kufizimet e furnizimit të vaksinave perëndimore, në mënyrë që ato të prodhohen më shpejt në vendet e tjera.
Nëse India vetëm – prodhuesi më i madh i vaksinave në botë – mund të kapërcejë vështirësitë aktuale të prodhimit, ajo mund të rifillojë eksportet dhe të fillojë të furnizojë doza në pjesën tjetër të Azisë dhe Afrikës, ndërsa plotëson kërkesat e saj deri në fund të këtij viti. Dhe doza të mjaftueshme mund të prodhohen për t’i dhënë fund pandemisë, për qëllime praktike, deri në fund të vitit 2022.
Ndërkohë, nga ana tjetër është Kina, dhe Rusia.
Kina aktualisht po vaksinon më shumë se dhjetë milion njerëz në ditë. Në 2022, Kina mund të prodhojë deri në pesë miliardë doza për botën – të mjaftueshme për Indinë dhe Afrikën së bashku. Ndërkohë, prodhuesit kinezë janë të vendosur të ndërtojnë vendet e prodhimit në të gjithë botën, duke filluar kohët e fundit në Egjipt. Dhe Rusia ka në plan të prodhojë mbi 850 milion doza të Sputnik V vetëm në Indi këtë vit.
Kjo është pothuajse e njëjtë me të gjithë angazhimin e G7 – dhe kjo do të ndodhë më shpejt.
Jo gjithçka që lexojmë për këto çështje është domosdoshmërisht e besueshme. Jo çdo projeksion do të funksionojë.
Mund të jetë e vërtetë, siç raportohet, se vaksinat kineze janë më pak efektive sesa ato të prodhuara nga Pfizer-BioNTech, Moderna, AstraZeneca, Johnson & Johnson dhe Sputnik V.
Por tani për tani, është e qartë.
SHBA dhe Evropa po ofrojnë thërrime, duke mbrojtur miliarderët e tyre, lobet e tyre dhe kontributet e politikanëve të tyre.
Ndërkohë, Kina dhe Rusia kanë ide të tjera – dhe aftësinë për t’i realizuar ato.
Pra, shumë shpejt, bota do të ketë prova të reja se kush është i besueshëm dhe kush jo.
Unë do të thoja që e gjithë kjo është e paprecedentë, por nuk është kështu.
Në dimrin e ftohtë evropian të viteve 1947-48, Jan Masaryk, ministri i jashtëm çekosllovak, iu lut SHBA-së për dërgesat e ushqimit. SHBA vendosi kushte. Klement Gottwald, kreu i Partisë Komuniste Çekosllovake, i bëri thirrje Joseph Stalinit. Çekosllovakia ra nën kontrollin e plotë komunist në shkurt 1948.
Samantha Power ka të drejtë. Gjithçka ka të bëjë me rezultate të prekshme.
James K. Galbraith , nga 1993-97, shërbeu si këshilltar kryesor teknik për reformën makroekonomike në Komisionin Shtetëror të Planifikimit të Kinës. Ai është autor i disa librave.
Përkthyer dhe përshtatur nga Project Syndicate/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Koronavirusi, një vaksinë nga Shtetet e Bashkuara
Fajin e ka Von der Leyen!
