Para se Joe Biden të largohej për në Evropë, duke nisur udhëtimin e tij të parë jashtë vendit që kur mori detyrën, presidenti amerikan përsëri u përpoq të bashkonte aleatët e tij të mëdhenj duke luajtur kartën e ideologjisë dhe vlerave demokratike, projektuar si një kornizë për zhvillimin ekonomik, në një klub me mendje të ngushtë dhe të vjetëruar anti-Kinë dhe anti-Rusi, thanë ekspertët kinezë, duke bërë jehonë të paralajmërimit të ri nga Presidenti rus se SHBA po ecën në rrugën e Bashkimit Sovjetik.
“Pavarësisht se po i jep fund pandemisë Covid-19 kudo, duke përmbushur kërkesat e një krize përshpejtuese të klimës, ose duke u përballur me aktivitetet e dëmshme të qeverive të Kinës dhe Rusisë, SH.B.A. duhet të çojë botën nga një pozitë e fuqisë”, shkroi Biden në një pjesë e opinionit botuar nga Uashington Post të Dielën, tre ditë para se të nisej për udhëtimin e parë jashtë presidencës së tij.
Të planifikuar për t’u takuar me partnerët e G7, aleatët e NATO-s dhe udhëheqësit e BE, Presidenti i SHBA është planifikuar gjithashtu të takojë homologun e tij rus Vladimir Putin. Në artikull, Biden u kërkoi “demokracive të mëdha” të ofrojnë një “alternativë me standarde të larta” ndaj Kinës në mbështetjen e zhvillimit global.
Ndërsa Biden përpiqet të pompojë aleancën tradicionale demokratike dhe shpreson të rigjallërojë ndikimin e saj, ekspertët kinezë e konsideruan atë duke menduar se SH.B.A. ende mund të drejtonte sistemin global nga një pozicion i fuqisë, pasi bota po zhvendoset nga një uni- polare ndaj një strukture multi-polare me një ritëm shumë më të shpejtë mes pandemisë, dhe qeverisja perëndimore, me rënie të konkurrencës, është bërë më pak efektive edhe në korrigjimin e gabimeve të veta.
Presidenti rus vuri në dukje problemet me SH.B.A. përpara samitit të tij me Biden.
Putini tha se SH.B.A. beson se vendi është ende aq i fuqishëm sa ata kanë mundësi të bëjnë gabime dhe gabime të vogla, njoftoi Euroneus të Shtunën, duke cituar një fjalim nga udhëheqësi rus në një forum ekonomik në Shën Petersburg.
“Dhe SH.B.A., me një ecje të sigurt, një hap të vendosur, po shkon drejt në rrugën e Bashkimit Sovjetik,” u citua Putini të thoshte në raport.
Refreni anti-Kinë, anti-Rusi
Takimi i G7 do të mbahet nga 11 deri në 13 qershor në Cornuall, Angli dhe Shtëpia e Bardhë tha se pjesëmarrja e Biden në takim theksoi angazhimin e tij për të rivendosur aleancat e SHBA, ringjalljen e marrëdhënieve transatlantike dhe për të punuar në bashkëpunim të ngushtë me aleatët e SHBA dhe partnerët multilateral për të adresuar sfidat globale dhe për të siguruar më mirë interesat e Amerikës.
Sidoqoftë, në sytë e ekspertëve kinezë, G7 është një relike e një epoke të kaluar, ndikimi dhe fuqia e së cilës nuk ia vlen më të shikohet, pasi qendra e gravitetit ekonomik dhe politik në botë është zhvendosur drejt Lindjes.
Kur G7 u krijua në 1975, shtatë vendet anëtare ishin me të vërtetë shtatë lojtarët kryesorë në ekonominë botërore, tha të Dielën Yang Xiyu, një studiues i lartë në Institutin e Studimeve Ndërkombëtare të Kinës. Sidoqoftë, ndryshime të mëdha kanë ndodhur në disa vende aziatike që nga vitet 1970, dhe lavdia e kaluar e këtyre shtatë vendeve tani është zbehur.
“Ka pasur një rënie të aftësisë konkurruese të SH.B.A. dhe qeverisjes së udhëhequr nga Perëndimi. Por ata nuk kanë qenë në gjendje të fillojnë reforma thelbësore,” tha Yang.
Pandemia COVID-19 në veçanti e ka bërë rënien e konkurrencës dhe qeverisjen e tyre shoqërore shumë më të dukshme gjatë vitit të kaluar, kur Kina, së bashku me më shumë vende të Azisë Lindore morën masa drakonike në frenimin e përhapjes së virusit, duke udhëhequr ekonominë post-pandemike në shërim. Pesë anëtarët e G7 regjistruan rastet e koronavirusit me numrin e tyre në rritje të renditur në 10 më të mirët në të gjithë botën.
Li Haidong, profesor në Institutin e Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Universitetin e Punëve të Jashtme të Kinës, tha të Dielën se udhëtimi i Biden në Evropë ka një qëllim të qartë: të konsolidojë rrjetin e saj të aleancës në një përpjekje për të ruajtur pozicionin dominues të SHBA në udhëheqjen që perëndimi të përballet me Kinën. Padyshim, Biden e sheh qëllimin si përparësinë kryesore të Uashingtonit për politikën e saj të jashtme, vuri në dukje Li.
Presidenti amerikan përcakton miqtë ose armiqtë e tij bazuar në vlerat demokratike, por nëse është e vendosur dhe e besueshme për ta marrë këtë si ideal themelor të rrjetit të aleancës është shumë e diskutueshme pasi aleatët evropianë të SH.B.A.-së kanë interesat e tyre, tha Li.
Megjithëse ka pasur dyshime në rritje duke lënë në hije lidhjet Kinë-BE pas marrëveshjes së ndaluar të investimeve, akuzat kundër politikave të Kinës Xinjiang dhe Hong Kong, Ndërsa Kina është partneri më i madh tregtar i BE, Kina dhe Evropa mbeten partnerë strategjikë gjithëpërfshirës, sipas zyrtarëve kinezë dhe evropianë. Dhe disa zyrtarë evropianë gjithashtu pranuan se është e rrezikshme për BE-në të mbizotërohet nga SH.B.A., të cilat kanë dashur ta tërheqin atë në një situatë të vështirë për t’u përballur me Kinën.
Biden është planifikuar të udhëtojë në Bruksel pas vizitës në MB, për të marrë pjesë në samitin e NATO-s dhe më pas samitin SHBA-BE. Udhëtimi, për të realizuar ëndrrën e tij për të “udhëhequr botën nga një pozicion force”, shihet nga analistët kinezë si “Netët Arabe” pasi rendi i vjetër ndërkombëtar në epokën e pas Luftës së Dytë Botërore të udhëhequr nga SH.B.A. është bërë gjithnjë e më e paqëndrueshme dhe një rend i ri botëror është larg nga vendosja, me sistemin global që kalon nga uni-polari në multi-polar.
Gjithashtu, skandali në lidhje me Danimarkën që akuzohet për ndihmën e spiunit amerikan ndaj zyrtarëve evropianë, i cili u ekspozua javën e kaluar përpara udhëtimit të Biden në Evropë do të jepte një goditje të rëndë në marrëdhëniet transatlantike, e cila gjithashtu tregoi se nuk ka gjë të tillë si “respekt reciprok” në marrëdhëniet transatlantike dhe nënvizoi hipokrizinë e të ashtuquajturve aleatë të demokracive, sipas vëzhguesve kinezë.
Të menduarit me dëshirë
Sfida më e madhe për administratën e Biden është si të rregullojë antagonizmin e klasave të SH.B.A.-së, konfliktin racor dhe problemet e tjera të brendshme në shpërthimin e COVID-19, për një vit, në vend që të shkonte përtej detit për të përçarë botën, tha Li, duke bërë jehonë të Putinit duke paralajmëruar administratën e Biden rreth SH.B.A.-së që tani shkojnë në të njëjtën rrugë të Bashkimit Sovjetik.
“Ashtu si Bashkimi Sovjetik, SH.B.A., megjithëse ende gëzon forcën udhëheqëse kombëtare, abuzon me fuqinë e saj dhe krijon politika që shkojnë kundër globalizimit, zhvillimit të larmishëm ndërkombëtar dhe kërkesës së brendshme publike, e cila do të çonte vetëm në një dilemë të problemeve të brendshme dhe të jashtme”, kinezët tha eksperti.
Ndërsa Putini diskutoi marrëdhëniet e Rusisë me SHBA përpara një takimi me Biden si “në një pikë jashtëzakonisht të ulët tani”, sipas raporteve të medias, Putini tha të Shtunën se marrëdhëniet Rusi-Kinë kanë arritur një “nivel të lartë të paparë” dhe të dy palët kanë interesa të gjera të përbashkëta ndërmjet tyre.
Yang Jin, një bashkëpunëtor bashkëpunëtor hulumtues në Institutin e Studimeve Ruse, Evropës Lindore dhe Azisë Qendrore nën Akademinë Kineze të Shkencave Sociale, besoi se Biden po arrin të lehtësojë marrëdhëniet SHBA-Rusi dhe madje po përpiqet të josh Rusinë për t’u përballur me Kinën. Sidoqoftë, ky është thjesht një dëshirë e dëshiruar nga Biden, vuri në dukje Yang, duke përmendur tonin e ashpër të Putinit përpara samitit duke kritikuar që SH.B.A. dëshiron të “ndalojë” zhvillimin e Rusisë.
Dhe pas vizitës së Biden, aleatët e SH.B.A.-së në Evropë patjetër që nuk do t’i ndjekin verbërisht SH.B.A.-të për tu shkëputur me Kinën ose Rusinë sepse ata mbështesin globalizimin, tha ai, pasi nevoja për bashkëpunim ndërkombëtar po lulëzon veçanërisht në epokën post-epidemike.
“Roli i luajtur nga Kina dhe Rusia është i rëndësishëm në bashkësinë ndërkombëtare dhe vendet evropiane dhe madje edhe SH.B.A. nuk mund të përparonin mirë pa këto dy fuqi,” shtoi Yang.
Përkthyer dhe përshtatur nga Foreign Policy/ F.H, Konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
