Gjermanët do të votojnë për një qeveri të re në 26 Shtator dhe për herë të parë që nga viti 2005, Angela Merkel nuk do të kandidojë.
Pas gati 16 vitesh në pushtet, Merkel, 67 vjeç, do t’i lërë kontrollin e ekonomisë më të madhe të Evropës një kancelari të ri.
Gara është e hapur dhe pas Brexit dhe zgjedhjes së Presidentit Biden në Shtetet e Bashkuara, bota do të shikojë për të parë se në cilin drejtim e marrin gjermanët vendin e tyre.
Çfarë është në lojë?
Drejtimi i Gjermanisë nga pandemia e koronavirusit, me një fokus në ringjalljen e ekonomisë, mbetet një çështje më e ngutshme në frontin e brendshëm.
Politikat e klimës, të cilat do të jenë më urgjente pas përmbytjeve të fundit dhe gjelbërimi i sektorit industrial të vendit janë gjithashtu në mendjet e votuesve.
Dhe dixhitalizimi dhe garantimi i barazisë dhe sigurisë shoqërore janë paraqitur gjithashtu në debate.
Kushdo që merr pushtetin do të vendosë se sa të bazohet në politikat e Merkel dhe a ta vendosë vendin në një drejtim të ri. Nëse partia e saj konservatore mbetet në pushtet, ka të ngjarë të ketë më shumë qëndrueshmëri sesa nëse të Gjelbrit ambientalist bëjnë historinë dhe marrin kancelarinë për herë të parë.
Në frontin e politikës së jashtme, konservatorët kryesisht do të kërkonin vazhdimësi në tregtinë në lulëzim të Gjermanisë me Kinën dhe pozicionimin e saj ndaj Rusisë, përfshirë tubacionin Nord Stream 2 që pritet të përfundojë më vonë këtë vit dhe do të transportonte gaz natyror direkt në Gjermani nga Rusia, duke anashkaluar Ukrainën dhe vendet e tjera të Evropës Lindore.
Të Gjelbrit janë kundër tubacionit.
Të gjitha partitë politike – përveç Alternativës së ekstremit të djathtë për Gjermaninë, ose AfD – bien dakord që Gjermania i përket fuqimisht Bashkimit Evropian.
Të Gjelbrit po bëjnë presion për një ringjallje më ambicioze të projektit Evropian, me veprime më të ashpra kundër Hungarisë dhe anëtarëve të tjerë që nuk arrijnë të mbajnë parimet demokratike.
Për vite, qasja e Gjermanisë ndaj Kinës ka qenë “ndryshimi përmes tregtisë”, por shtypja e kundërshtimit të Kinës në vend dhe përkulja e muskujve të saj jashtë e kanë vënë në pikëpyetje atë strategji.
Shtetet e Bashkuara kanë shtypur aleatët ngurrues për të marrë një qëndrim më të ashpër ndaj Kinës.
Pse ka rëndësi Gjermania?
Brenda Bashkimit Evropian, Gjermania shpesh shihet si një udhëheqëse de facto. Ajo ka ekonominë më të madhe dhe popullsinë më të madhe, dhe së bashku me Francën shihet gjerësisht si një motor për politikë dhe vendimmarrje.
Nën udhëheqjen e Merkel, e cila u bë një nga udhëheqësit më të larta brenda bllokut me 27 anëtarë, ndikimi u rrit edhe më shumë, megjithëse ajo nuk arriti të fitonte një konsensus midis vendeve anëtare mbi politikën e refugjatëve dhe për të parandaluar Hungarinë dhe Poloninë nga prapambetja demokratike.
Merkel gjithashtu përdori peshën e vendit të saj si ekonomia e katërt më e madhe në botë dhe një anëtare e Grupit të 7 kombeve të industrializuara për të mbështetur politikën globale të klimës dhe për të nxitur sanksione të ashpra kundër Rusisë për aneksimin e saj të Krimesë.
Pasardhësi i saj do të trashëgojë çështje me gjemba se si të merret me një Kinë gjithnjë e më të fuqishme dhe rivendosjen e tregtisë me Moskën.
Gjatë katër mandateve të znj. Merkel në detyrë, kombi prej 83 milionësh ka pësuar një zhvendosje të brezave, duke u bërë më të larmishëm etnikisht, por edhe duke u plakur në mënyrë të konsiderueshme . Normat shoqërore janë bërë më liberale, me një të drejtë ligjore për martesë homoseksuale dhe një mundësi gjinore jo binare në dokumentet zyrtare. Por një e djathtë ekstreme e ringjallur dhe një prishje e ligjërimit politik në nivelin lokal kanë kërcënuar kohezionin e vendit.
Çfarë roli do të luajë kancelarja Merkel?
Derisa të formohet një qeveri e re, një proces që mund të zgjasë disa javë deri në disa muaj, Merkel do të mbetet në detyrë si kryetare e përkohshme e qeverisë. Formimi i qeverisë do të varet nga mënyra se si rezultton votimi.
Ajo është zotuar të qëndrojë jashtë fushatës zgjedhore dhe deri më tani është përqendruar tek menaxhimi i pandemisë së koronavirusit.
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
‘Tragjedia’ e Angela Merkel
1:0 për Armin Laschet
4 sfidat e mëdha të Europës
