MENU
klinika

Shkaqet

Pse tiroidja është jo-aktive?

24.07.2021 - 07:42

Hipotiroidizmi mund të zhvillohet për një numër arsyesh të ndryshme, më e zakonshmja është një sulm autoimun në gjëndrën tiroide, i quajtur tiroiditi Hashimoto. Hipotiroidizmi ( aktivitet i ulët i gjendrës tiroide) mund të jetë gjithashtu rezultat i marrjes së një ilaçi si litiumi, gjenetik, ose një problem themelor i gjëndrës së hipofizës.

Të kuptuarit “pse” prapa një diagnoze të hipotiroidizmit është thelbësore për të ecur përpara me një plan të duhur trajtimi. Ndërsa disa njerëz mund të kërkojnë zëvendësim të përjetshëm të hormoneve tiroide, të tjerët mund të kenë një rast jetëshkurtër të hipotiroidizmit (për shembull, tiroiditi pas lindjes), dhe duhet të ndërpresin marrjen e një ilaçi ose të kërkojnë teste të mëtejshme diagnostike si imazhi i gjëndrës së hipofizës.

Tiroiditi i Hashimoto është më i zakonshëm tek gratë, dhe ndërsa mund të shfaqet në çdo moshë, është më i zakonshëm ndërsa njerëzit plaken. Për gratë, Hashimoto zhvillohet shpesh gjatë shtatëzënësisë, pas lindjes ose rreth kohës së menopauzës.

Shkaqe të tjerë të hipotiroidizmit përfshijnë:

*Kirurgjia

Njerëzit me hipertiroidizëm, nyje të tiroides ose kancer të tiroides mund të kenë nevojë të operohen. Nëse e gjithë gjëndra tiroide hiqet në mënyrë kirurgjikale, një person do të jetë hipotiroid dhe do të kërkojë ilaçe për zëvendësimin e hormoneve tiroide gjatë gjithë jetës. Nëse hiqet vetëm një pjesë e gjëndrës tiroide, ka një shans të mirë që ajo përsëri të jetë në gjendje të bëjë mjaftueshëm hormon tiroide.

*Rrezatimi

Në vend të operacionit tiroide ose ilaçeve antitiroide, disa njerëz me hipertiroidizëm trajtohen me jod radioaktiv, i cili do të shkatërrojë gjëndrën tiroide, duke e bërë një person hipotiroid. Njerëzit që i nënshtrohen trajtimit rrezatues për limfomën Hodgkin ose kancerin e kokës dhe qafës gjithashtu janë në rrezik të zhvillojnë hipotiroidizëm.

*Tiroiditi

Tiroiditi përshkruan inflamacionin e gjëndrës tiroide dhe është një term i përgjithshëm për një sërë kushtesh tiroide.

Një shembull tjetër i tiroiditit është tiroiditi subakut (i quajtur ndryshe edhe tiroiditi de Quervain), i cili besohet se shkaktohet nga një virus. Me këtë lloj tiroiditi, një person përjeton hipertiroidizëm (aktivitet të lartë të tiroides) të ndjekur nga hipotiroidizëm, përveç një gjëndre tiroide të butë.

*Ilace

Disa ilaçe mund të shkaktojnë hipotiroidizëm. Këto ilaçe përfshijnë:

Litium

Amiodaroni

Tionamidet (barna antitiroide)

Interferon-alfa

Interleukin-2

Ilaçe të caktuara të kancerit (frenuesit e tyrosine kinase dhe imunoterapitë frenuese të pikave të kontrollit)

*Teprica ose mungesa e jodit

Shumë jod (për shembull, nga shtesat dietike) mund të shkaktojë ose përkeqësojë hipotiroidizmin. Përveç kësaj, një mungesë e jodit, mund të shkaktojë hipotiroidizëm. Jodi është i nevojshëm për prodhimin e hormonit tiroide dhe gjendet në ushqime, si produktet e qumështit, mishi i pulës, viçi, mishi i derrit, peshku , dhe kripë të jodizuar.

*Hipotiroidizmi kongjenital

Disa foshnje lindin pa gjëndër tiroide ose me vetëm një gjëndër tiroide të pjesshme. Meqenëse nuk ka gjëndër tiroide (ose jo sa duhet) për të prodhuar hormon tiroide, zhvillohet hipotiroidizmi, i cili është serioz dhe kërkon trajtim me një pilulë të hormoneve tiroide.

*Problemi i gjëndrës së hipofizës

Hipofiza është e vendosur në tru dhe stimulon gjëndrat e tjera brenda trupit, si gjëndra tiroide, për të lëshuar hormone. Nëse hipofiza dëmtohet nga një tumor i trurit, rrezatimit ose operacionit të trurit, mund të mos funksionojë aq mirë sa të sinjalizojë gjëndrën tiroide. Kjo pastaj mund të rezultojë që ajo të bëhet jo-aktive. Ky lloj i hipotiroidizmit quhet hipotiroidizëm qendror ose sekondar.

*Sëmundjet infiltruese

Rrallë, sëmundje të caktuara, si hemokromatoza, mund të depozitojnë substanca anormale (hekuri, në rastin e hemokromatozës) në hipofizë, duke shkaktuar hipotiroidizëm qendror, ose më rrallë në gjëndrën tiroide, duke shkaktuar hipotiroidizëm primar.

*Gjenetikë

ADN-ja luan një rol kur bëhet fjalë për zhvillimin e hipotiroidizmit autoimun, dhe kjo është mbështetur nga një numër studimesh.

Kur shikojnë gjenet specifike të lidhura me Hashimoto, shkencëtarët kanë gjetur mutacione në gjenet për antigjenin e leukociteve njerëzore (HLA), receptorët e qelizave T dhe molekulat e tjera të përfshira në sistemin imunitar.

Për të mbështetur më tej rolin e gjeneve në zhvillimin e tiroiditit të Hashimoto, njerëzit me sindromën Turner dhe sindromën Daun (që të dyja janë me origjinë gjenetike) kanë një normë më të lartë se sa pritej të sëmundjes tiroide autoimune, veçanërisht tiroiditi i Hashimoto.

Megjithatë, është e rëndësishme të mbani mend se gjenet janë vetëm një faktor që ju ndihmon të parashikoni rrezikun e zhvillimit të hipotiroidizmit. Ka shumë faktorë të tjerë që hyjnë në lojë, si shtatzënia ose marrja e disa ilaçeve.

Në fund, është kombinimi i gjeneve dhe një shkaktari mjedisor që parashikojnë rrezikun unik të një personi për zhvillimin e hipotiroidizmit.