Cili është efekti Somogyi?
Kur përdorni terapi me insulinë për të kontrolluar diabetin, duhet të matni nivelet e sheqerit në gjak disa herë në ditë. Në varësi të rezultateve, ju mund të merrni insulinë për të ulur nivelet e sheqerit në gjak ose të hani dicka të lehtë për t’i rritur ato.
Efekti ose fenomeni Somogyi ndodh kur merrni insulinë para gjumit dhe zgjoheni me nivele të larta të sheqerit në gjak.
Sipas teorisë së efektit Somogyi, kur insulina ul sheqerin në gjak shumë, ajo mund të shkaktojë një çlirim të hormoneve që dërgojnë nivelet e sheqerit në gjak në një rritje të lartë. Mendohet se është më e zakonshme tek njerëzit me diabet tip 1 sesa diabeti tip 2.
Megjithëse glukoza e lartë në mëngjes ndodh, ka pak prova për të mbështetur se teoria e efektit Somogyi është shpjegimi. Por nëse vëreni këto simptoma, mospërputhje ose ndryshime të mëdha në nivelet e sheqerit në gjak, flisni me mjekun.
Simptomat e efektit Somogyi
Ju mund të jeni duke përjetuar efektin Somogyi nëse zgjoheni me nivele të larta të sheqerit në gjak në mëngjes dhe nuk e dini pse. Djersitja e natës mund të jetë simptomë e këtij fenomeni.
Fenomeni i agimit
Përvoja e fenomenit të agimit është e ngjashme me efektin Somogyi, por shkaqet janë të ndryshme.
Të gjithë e përjetojnë deri diku fenomenin e agimit. Është reagimi natyror i trupit ndaj hormoneve (kortizolit, hormonit të rritjes dhe katekolaminës) që çlirohen me afrimin e mëngjesit. Këto hormone shkaktojnë çlirimin e glukozës nga mëlçia.
Në shumicën e njerëzve, clirimi i glukozës zbutet nga clirimi i insulinës. Por kur keni diabet, nuk prodhoni mjaft insulinë për të zvogëluar çlirimin e glukozës, dhe kjo bën që nivelet e sheqerit në gjak të rriten.
Shkaqet e efektit Somogyi
Nëse keni diabet, mund të përdorni injeksione insuline për të menaxhuar nivelet e sheqerit në gjak. Kur injekton shumë insulinë, ose injekton insulinë dhe shkon në shtrat pa ngrënë sa duhet, ajo ul shumë nivelet e sheqerit në gjak. Kjo quhet hipoglikemi.
Trupi i përgjigjet hipoglikemisë duke lëshuar hormone si glukagoni dhe epinefrina. Këto hormone rrisin nivelet e sheqerit në gjak. Prandaj, efekti Somogyi nganjëherë quhet si “efekti i kërcimit”.
Efekti Somogyi raportohet gjerësisht. Por ka pak prova shkencore që e mbështesin atë.
Trajtimi dhe parandalimi i efektit Somogyi
Nëse keni diabet dhe përjetoni efektin Somogyi, bisedoni me mjekun. Diskutoni çdo luhatje të përsëritur, si nivelet e larta të sheqerit në gjak në mëngjes. Pyesni se si mund ta rregulloni rutinën tuaj të menaxhimit të diabetit për të mbajtur nën kontroll sheqerin në gjak.
Ju mund të zbuloni se ngrënia e dickaje të lehtë me dozën e insulinës natën ndihmon në ndalimin e zhytjes dhe rikthimit të niveleve të sheqerit në gjak. Mjeku gjithashtu mund të rekomandojë ndryshime në regjimin tuaj të insulinës.
Për shembull, ata mund t’ju këshillojnë të merrni më pak insulinë gjatë natës ose të provoni një lloj tjetër të insulinës. Flisni me ta për vendosjen e një niveli të sheqerit në gjak pak më të lartë, por gjithsesi të sigurt për kohën e gjumit.
Nëse mendoni se mund të filloni të përjetoni efektin Somogyi shpejt pasi keni rritur dozën e natës të insulinës, mund të jetë më mirë të zgjoheni në mes të natës për disa netë për të testuar nivelet e sheqerit në gjak. Rritja e dozës së insulinës gradualisht mund të ndihmojë gjithashtu.
Bisedoni me mjekun për të vendosur për planin më të mirë për ju. Ai gjithashtu mund t’ju inkurajojë të investoni në një sistem CGM. Ky monitor gjurmon nivelet e glukozës dhe përdor alarme për t’ju njoftuar kur nivelet bëhen shumë të larta ose shumë të ulta.
