Vjeshta pritet që të sjellë një tjetër valë të fortë të koronavirusit, përfshirë edhe vendet që kanë një përqindje shumë të lartë të vaksinimeve. Me shpresën se pas vaksinimit të 80% të popullsisë jeta do i rikthehet normalitetit shumë vende po nxitonin për injektimin e dozave, por duket se fundi i pandemisë është ende larg. Australianëve iu premtua më shumë liri pasi të përmbushet pragu 80 përqind, pasi zyrtarët thanë se COVID-19 mund të fillojë të trajtohet si gripi.
Kryeministrja e NSW (New South Wales në Australi) Gladys Berejiklian u shpreh se do të ketë një hapje më të madhe pasi të arrihet objektivi 80 përqind, por shtrirja e lirisë do të varet nga numrat e rasteve. “Ju ende do të duhet të respektoni disa rregulla që ekzistojnë rreth vaksinimeve, rreth distancës shoqërore, rreth vendosjes së maskës sapo të arrihet objektivi 80 përqind” tha ajo.
Por Izraeli, i cili ka një popullsi pak më të madhe se NSW, u rihap plotësisht pasi arriti shifrën 80 përqind dhe bëri një hap gjigant prapa. Izraeli arriti një epërsi të hershme në garën për të vaksinuar, duke i vaksinuar qytetarët e tij me ritmin më të shpejtë në botë.
Por javët e fundit Izraeli është goditur nga një ringjallje e papritur e COVID-19, me një numër mesatar ditor prej shtatë ditësh të rasteve që kaluan 6,500 këtë javë.
Epidemiologia Catherine Bennett nga Universiteti Deakin i ka kushtuar vëmendje të madhe përvojës së Izraelit me COVID-19 dhe tha se rritja e re e infeksioneve ishte “zhgënjyese”, pasi prishi shpresat e shumë njerëzve për një kthim në normalitet. “Të gjithë do të kishin dashur që historia të ishte e mrekullueshme ku mund të jetonit normalisht dhe gjithçka do të ishte mirë por kjo ishte para Delta-s” tha ajo.
Pra, çfarë shkoi keq për Izraelin? Dy muaj më parë u duk se vendi e kishte mundur të gjithë virusin.
Numrat mesatarë të rasteve shtatë-ditore u rrëzuan nga një kulm prej më shumë se 8,500 në janar në një grusht të thjeshtë deri në qershor pas një fushate të suksesshme vaksinimi, dhe autoritetet shëndetësore ishin të gëzuar. Shkalla e vdekjeve kishte rënë gjithashtu, nga një mesatare prej mbi 65 në ditë në janar në gati zero deri në fund të qershorit, sipas të dhënave nga Universiteti Johns Hopkins.
Sidoqoftë, ky sukses do të ishte jetëshkurtër. Pothuajse të gjitha kufizimet u lehtësuan në qershor, tubimet masive, siç ishte parada vjetore e krenarisë LGBTQI në vend, shpejt panë dhjetëra mijëra pjesëmarrës në festa që u mblodhën në një plazh të Tel Avivit, duke kënduar, vallëzuar dhe përqafuar.
Banorët festuan pa pasur nevojë të mbanin maskë ose distancë shoqërore. Disa madje udhëtuan jashtë shtetit, edhe pse u inkurajuan të mos e bënin atë. Por brenda disa javësh varianti Delta kishte hyrë në vend, fillimisht u shfaq në shkolla.
“Shumica dërrmuese e të infektuarve janë fëmijë të pavaksinuar. Ka edhe individë të vaksinuar dhe rastet e rënda janë në mesin e të rriturve të moshës 60 vjeç e lart” tha një deklaratë nga Ministria e Shëndetësisë e Izraelit.
Banorët e moshuar që kishin marrë më parë dy doza të vaksinës Pfizer filluan të raportojnë simptoma serioze pas kontraktimit të virusit, duke shkaktuar shqetësime se efektiviteti i vaksinës po zhduket, sipas epidemiologut izraelit Nadav Davidovitch.
Profesori Davidovitch, i cili punon në Universitetin Ben-Gurion të Izraelit dhe është anëtar i komitetit kombëtar të ekspertëve për COVID-19, tha se Izraeli kishte besim të rremë. “Njerëzit po festonin fundin e COVID dhe kjo ndoshta ishte shumë herët” tha ai.
Izraeli merr mësime të vështira nga Delta
Që nga shpërthimi i rasteve, Izraelit i është dashur të tërhiqet. Maskat janë futur përsëri në ambiente të mbyllura, dhe “kalimi i gjelbër” u rivendos kohët e fundit, duke kërkuar që banorët të provojnë statusin e tyre të vaksinimit para se të hyjnë në vende të caktuara.
Tre javë më parë, Izraeli filloi të ofrojë dozën e tretë Pfizer për të moshuarit dhe punonjësit e kujdesit shëndetësor. Izraeli gjithashtu ka provuar stimuj të tillë si birra falas për të fituar mbi hezituesit, me më shumë se 1 milion njerëz ende po presin të marrin vaksinën.
Sa i përket mundësisë së një bllokimi tjetër, profesori Davidovitch tha se qeveria do t’i rezistonte asaj për aq kohë sa të ishte e mundur. “Për mua, bllokimet janë vetëm kur ju po dështoni“.
Ai tha se treguesi kryesor do të ishte nëse kapacitetet në spitale do të tejkaloheshin dhe tha se, për fat të mirë, pranimet ishin përgjysmuar pas fillimit të vaksinimit. Shkalla e vdekjeve është gjithashtu shumë më e ulët, pavarësisht rasteve në rritje.
Deri në 17 gusht, shkalla mesatare ditore e vdekjeve prej shtatë ditësh ishte 19, krahasuar me një mesatare prej shtatë ditësh prej 65 vdekjesh në ditë në kulmin e shpërthimit në janar.
Profesoresha Catherine Bennett tha se ishte një ngushëllim i vogël, por paralajmërimi për Australinë ishte i qartë. “Ne e dimë nga Izraeli se hapja plotësisht është një problem” tha ajo. “Izraeli u mbështet plotësisht te vaksina, Australia nuk duhet ta bëjë këtë“.
Profesori Bennett tha se Australia kishte më shumë gjasa të mbante disa masa të sigurisë së shëndetit publik si testimi, gjurmimi dhe izolimi, edhe pasi të ketë arritur objektivin e saj të vaksinimit prej 80 përqind.
“Ne nuk mund të arrijmë në 80 përqind dhe presim që gjërat të ndryshojnë në mënyrë magjike nëse numrat e rasteve tona janë shumë të larta“. Sa i përket kohës kur do të rikthehet liria e plotë, Bennet sugjeroi se mund të jetë një proces i ngadalshëm.
“Situata ideale është që në një vit ta trajtojmë COVID-19 si infeksionet e tjera, siç është fruthi“.
