Sindroma Asperger është një çrregullim neuro-zhvillimor dhe i përket spektrit të autizmit. Karakterizohet nga mangësi në funksionet themelore që lidhen me aftësinë e individit për kontakt shoqëror, komunikim dhe imagjinatë dhe, si në rastin e autizmit, ndodh më shpesh tek djemtë sesa tek vajzat. Arsyeja për shfaqjen e saj nuk është përcaktuar, megjithëse shumë shkencëtarë favorizojnë faktorin e trashëgimisë.
Njerëzit me Sindromën Asperger kanë një IQ që është normale ose mbi mesataren, kjo është arsyeja pse shumë prej tyre shkëlqejnë në fushën në të cilën punojnë. Shembuj tipikë në këtë kategori janë rastet e Njutonit, Albert Ainstein, Bill Gates, Steven Spielberg, Woody Allen, arritjet e të cilëve janë të njohur për të gjithë ne, megjithëse nuk mund të imagjinohet që këta njerëz mund të mos kenë sukses në gjërat e marra si të mirëqena për të gjithë tjetër, shkruan abcnews.al.
Diagnoza dhe simptomat e sindromës Asperger
Asperger zakonisht diagnostikohet midis moshës 2 dhe 6 vjeç. Një parakusht për diagnozën e Asperger është përjashtimi i një sëmundjeje organike, e cila mund të shkaktojë simptoma. Pasi të sigurohet kjo, diagnoza bëhet në bazë të të dhënave të mbledhura nga specialisti nga prindërit dhe mësuesit e fëmijës dhe pasi vlerësohet niveli i zhvillimit të fëmijës dhe lidhet me sjelljen e tij, si dhe pas kontrollimit të aftësive për të folur, shoqërizim dhe imagjinatë, siç manifestohet përmes lojës.
Simptomat e Sindromës ndryshojnë nga rasti në rast dhe ashpërsia e shfaqjes së tyre ndryshon në një interval midis të butës dhe të rëndë.
Këto mund të përmblidhen si më poshtë:
• Sjelljet stereotipike: këto mund të shfaqen në mënyra të ndryshme, të tilla si shtrembërimi i gishtërinjve të dorës, lëvizja e bustit mbrapa dhe me radhë, etj.
• Sjellja Rituale: Njerëzit me Sindromën Asperger duket se zhvillojnë sjellje të cilat i adoptojnë sikur të ishin duke kryer një ritual. Kështu, ata, për shembull, mund të vishen në një mënyrë të caktuar ose të ndjekin një rrugë të caktuar për në shkollë, ndërsa në të njëjtën kohë refuzojnë ose reagojnë fuqishëm ndaj çdo modifikimi të kësaj sjelljeje, shkruan abcnews.al
• Mangësitë në aftësinë për të komunikuar: Këto qëndrojnë në shmangien e kontaktit me sy, si dhe në përdorimin dhe kuptimin e gjuhës së trupit.
• Vështirësi në shoqërimin: Ndërveprimi me të tjerët bëhet një detyrë e vështirë për njerëzit me Asperger. Ata nuk bëjnë miq lehtë dhe edhe nëse përpiqen, ata përdorin metoda paradoksale për ta arritur atë. Sidoqoftë, ata nuk mund të zënë vendin e tjetrit.
• Shpërthimet e zemërimit.
• Mbingarkesa shqisore: Njerëzit me Asperger shpesh janë të hutuar dhe të paorganizuar kur ka një furnizim të tepërt të stimujve shqisorë. Kështu, ata mund të jenë shumë të ndjeshëm ndaj tingujve me zë të lartë ose imazhe me zë të lartë që alternohen shpejt ose shoqërohen me tinguj paralel.
• Fusha e kufizuar e interesit: Njerëzit me Asperger zakonisht zhvillojnë një fushë interesi shumë të ngushtë, me të cilën merren pothuajse në mënyrë të detyrueshme. P.sh. ata mund të mbajnë mend rrugët dhe ndalesat e trenit që lëvizin në të gjithë vendin ose mund të njohin qytetin ose fshatin më të vogël në çdo vend të botës.
• Probleme me përqendrimin.
• Përdorimi i fjalorit të zhvilluar, por pa e kuptuar gjithmonë personi kuptimin e fjalëve që përdor.
• Talent i veçantë në një fushë, si p.sh. shkencat ose artet: performanca e lartë në një fushë mund të rendisë një person me Asperger ndër gjenitë.
• Probleme koordinimi, të cilat shpesh shfaqen në formën e lëvizjeve të vështira: një shembull tipik është rasti i një njeriu që dinte 16 gjuhë, por në të njëjtën kohë nuk mund të lidhte lidhëset e këpucëve!
Ndërhyrja dhe trajtimi
Sindroma Asperger nuk mund të shërohet plotësisht, megjithatë, ka ndërhyrje që mund ta ndihmojnë personin të përmirësojë zonat në të cilat ai ka vështirësi, duke rezultuar në një jetë funksionale dhe cilësore. Sa më herët të bëhet diagnoza dhe ndërhyrja, aq më i madh është përmirësimi i aftësive të personit që është i çalë.
Këto ndërhyrje kanë për qëllim identifikimin e pikave të forta dhe të dobëta të individit në mënyrë që të forcojnë aftësitë dhe të përmirësojnë deficitet. Kjo mund të arrihet ose nëpërmjet miratimit të një programi të individualizuar të edukimit special, ose përmes kontributit të një terapisti specialist, p.sh. terapist i të folurit, terapist profesional, i cili do të përqëndrohet në mësimin e aftësive themelore.
