Sindroma hiperglicemike hiperosmolare joketotike (HHNS) është e njohur edhe si sindromi hiperglicemik hiperosmolar (HHS). Kjo përfshin nivele shumë të larta të sheqerit në gjak dhe mund të jetë kërcënues për jetën.
HHNS mund t’i ndodhë kujtdo, por është më e zakonshme tek njerëzit e moshuar që kanë diabet të tipit 2.
Nëse sheqeri në gjak rritet shumë, veshkat përpiqen të nxjerrin sheqer të tepërt përmes urinimit. Kur kjo ndodh, njihet si hiperglicemi.
Por nëse nuk pini mjaftueshëm për të zëvendësuar lëngun që keni humbur, nivelet e sheqerit në gjak bëhen edhe më të larta dhe gjaku bëhet më i koncentruar. Kjo quhet hiperosmolaritet. Gjaku që është shumë i koncentruar fillon të marrë ujë nga organet e tjera, përfshirë trurin.
Ketoacidoza diabetike (DKA) është një ndërlikim i diabetit të tipit 1 dhe, më rrallë, diabetit të tipit 2. Kur sheqeri në gjak është shumë i lartë, ketonet (substancat acidike) mund të grumbullohen në gjak në nivele të rrezikshme, duke shkaktuar DKA.
Simptomat
DKA zakonisht evoluon brenda pak orësh, ndërsa HHNS është shumë më e ngadaltë dhe ndodh gjatë disa ditëve ose javë, sipas hulumtimit të vitit 2021. Të dy kushtet duken të ngjashme për shkak të përbërësit të hiperglicemisë të secilës gjendje.
Njohja e simptomave të secilës mund t’ju ndihmojë të kërkoni kujdes mjekësor sa më shpejt të jetë e mundur.
Simptomat e HHNS mund të përfshijnë:
- nivele shumë të larta të sheqerit në gjak
- goje e thate
- rrahje të shpejta të zemrës
- etje
- urinim i shpeshtë
- nauze, të vjella ose dhimbje stomaku
- konfuzion, të folur të paqartë ose dobësi në njërën anë të trupit
- Simptomat e DKA mund të përfshijnë:
- urinim i shpeshtë
- etje ekstreme
- nivele të larta të sheqerit në gjak
- nivele të larta të ketonit në urinë
- nauze dhe të vjella
- frymë me erë frutash
- lodhje
- konfuzion
- frymëmarrje e shpejtë
- Nëse keni simptoma të secilës gjendje, kërkoni menjëherë kujdes urgjent
Shkaqet
Njohja e shkaqeve të mundshme të HHNS dhe DKA mund t’ju ndihmojë të ndërmerrni hapa për të zvogëluar rrezikun e zhvillimit të secilës gjendje.
Faktorët e mundshëm që mund të çojnë në HHNS përfshijnë:
nivele shumë të larta të sheqerit në gjak nga diabeti i padiagnostifikuar ose i pakontrolluar
keqpërdorimi i substancave
infeksione, të tilla si pneumonia, infeksioni i traktit urinar ose sepsë
ilaçe të caktuara, veçanërisht ilaçe të gjeneratës së dytë për psikozën
mos ndjekja e një plani të trajtimit të diabetit
Për njerëzit që kanë diabet, faktorët e mundshëm që mund të shkaktojnë DKA përfshijnë:
- infeksionet
- sëmundjet
- stresi psikologjik
- mungon një injeksion insuline ose nuk ndiqni planin tuaj të trajtimit
- shtatzënisë
Trajtimet
Të dy HHNS dhe DKA janë gjendje serioze dhe kanë nevojë për trajtim të menjëhershëm.
Një mjek zakonisht mund të trajtojë HHNS duke përdorur katër hapa:
- duke ju dhënë lëngje përmes venës
- duke ju ndihmuar të menaxhoni elektrolitet
- duke ju dhënë insulinë përmes venës
- duke bër diagnostikimin dhe menaxhimin e shkaqeve, dhe përcaktimin nëse ekziston një gjendje tjetër shëndetësore e bashkëngjitur
Nëse përjetoni ndonjë ndërlikim nga HHNS, si shoku anafilaktiik, mjeku gjithashtu do t’i trajtojë ato.
Trajtimi për DKA është i ngjashëm me atë të HHNS. Mjeku do të:
Zëvendësojë lëngjet përmes injeksineve intravenoze
Trajton insulinën
Ju ndihmon të menaxhoni elektrolitet
Nëse ka ndonjë shkak themelor të DKA, si një infeksion ose sëmundje tjetër, mjeku mund t’ju ndihmojë të identifikoni dhe trajtoni atë.
