Presidenti kinez Xi Jinping ka thënë se Kina nuk do të financojë më ndërtimin e projekteve të reja të energjisë me qymyr jashtë shtetit, duke befasuar botën për klimën për të dytin vit radhazi në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara.
Kina ka mbështetur projektet e thëngjillit në vendet në zhvillim duke përfshirë Indonezinë dhe Bangladeshin dhe ka qenë nën presion të rëndë diplomatik për t’i dhënë fund financimit për të ndihmuar botën të përmbushë qëllimet e marrëveshjes së klimës në Paris për të zvogëluar emetimet e karbonit.
Njoftimi i Xi të martën pasoi lëvizje të ngjashme nga Koreja e Jugut dhe Japonia në fillim të këtij viti.
“Kina do të rrisë mbështetjen për vendet e tjera në zhvillim në zhvillimin e energjisë së gjelbër dhe të ulët të karbonit dhe nuk do të ndërtojë projekte të reja të energjisë me qymyr jashtë vendit”, tha Xi në një video-para-regjistruar në mbledhjen vjetore të OKB-së.
Premtimi erdhi disa orë pasi Presidenti i Shteteve të Bashkuara Joe Biden njoftoi një plan për të dyfishuar ndihmën financiare për kombet më të varfra në 11.4 miliardë dollarë deri në vitin 2024 për t’i ndihmuar ato vende të kalojnë në energji më të pastër dhe të përballojnë efektet e përkeqësimit të ngrohjes globale.
Megjithëse fjalimi i Xi ishte i shkurtër në detaje, nismat mund të sigurojnë një vrull në COP26, bisedimet kryesore globale të klimës që do të fillojnë në qytetin skocez të Glasgow në fund të tetorit.
“Ky është një moment absolutisht përfundimtar,” tha Xinyue Ma, një ekspert për financimin e zhvillimit të energjisë në Qendrën e Politikave Globale të Zhvillimit të Universitetit të Bostonit.
Në prag të marrëveshjes historike të Parisit për klimën 2015, një marrëveshje e përbashkët SHBA-Kinë ndihmoi në fillimin e negociatave të suksesshme.
I dërguari amerikan për klimën John Kerry përshëndeti shpejt njoftimin e Xi, duke e quajtur atë një “kontribut të madh” dhe një bazë të mirë për sukses në Glasgow.
“Ne kemi folur me Kinën për një periudhë mjaft të gjatë kohore për këtë. Dhe jam absolutisht i kënaqur kur dëgjoj se Presidenti Xi e ka marrë këtë vendim të rëndësishëm”, tha Kerry në një deklaratë.
Alok Sharma, ministri britanik që drejton COP26, gjithashtu përshëndeti njoftimin e Xi.
“Është e qartë se shkrimi është në mur për energji qymyri. Unë mirëpres angazhimin e Presidentit Xi për të ndaluar ndërtimin e projekteve të reja të qymyrit jashtë vendit – një temë kryesore e diskutimeve të mia gjatë vizitës sime në Kinë,” tha ai në Twitter.
‘Ndryshuesi i vërtetë i lojës’
Fushatat e klimës gjithashtu mirëpritën premtimin nga emetuesi më i madh në botë i gazrave serrë.
Nga viti 2013 deri në vitin 2019, të dhënat tregojnë se Kina po financonte 13 përqind të kapacitetit të energjisë me qymyr të ndërtuar jashtë Kinës-“financuesi më i madh publik”, sipas Kevin Gallagher, i cili drejton qendrën e Universitetit të Bostonit.
Lëvizja për mbrojtjen e klimës 350.org e quajti njoftimin e Xi “të madh”, duke thënë se mund të jetë një “ndryshues i vërtetë i lojës” në varësi të kohës kur të hyjë në fuqi.
Helen Mountford, nënkryetare për klimën dhe ekonominë në Institutin e Burimeve Botërore, tha se ishte “një pikë kthese historike larg karburantit më të ndotur fosil në botë”.
“Premtimi i Kinës tregon se zjarri i financimit publik ndërkombëtar për qymyrin po fiket,” tha ajo, por vuri në dukje se Pekini vazhdoi të investonte në qymyr në shtëpi.
Kina vuri në veprim 38.4 gigawat energji të re me qymyr vitin e kaluar-më shumë se tre herë nga ajo që ishte sjellë në linjë globalisht
Grupet joqeveritare në një letër në fillim të këtij viti thanë se Banka shtetërore e Kinës ishte financuesi më i madh i projekteve të qymyrit, duke siguruar 35 miliardë dollarë që nga marrëveshja e Parisit për klimën.
Xi përsëriti premtimet nga viti i kaluar se Kina do të arrinte një kulm në emetimet e dioksidit të karbonit para vitit 2030 dhe neutralitetin e karbonit para 2060.
Disa ekspertë i kanë kritikuar objektivat si jo mjaft ambiciozë, megjithëse premtimet i lejuan Pekinit të kërkojë bazën morale në këtë çështje pasi Presidenti i atëhershëm amerikan Donald Trump, i cili e quajti ndryshimin e klimës një “mashtrim”, u tërhoq nga marrëveshja e Parisit për klimën.
Një nga lëvizjet e para të Biden pas marrjes së detyrës në janar ishte kthimi i SHBA në marrëveshjen e Parisit.
“Kina ishte njeriu i fundit në këmbë. Nëse nuk ka financa publike të qymyrit nga Kina, nuk ka pak ose aspak zgjerim global të thëngjillit,” tha Justin Guay, drejtor i strategjisë globale të klimës në Projektin Sunrise, një grup që mbron një kalim global nga thëngjilli dhe karburantet fosile, tha për premtimin e Xi.
Guterres përshëndeti lëvizjen e Xi për thëngjillin dhe zotimin e Biden për të ndihmuar kombet në zhvillim të merren me ndryshimet klimatike.
“Përshpejtimi i fazës globale nga thëngjilli është hapi i vetëm më i rëndësishëm për të mbajtur objektivin prej 1.5 shkallësh të Marrëveshjes së Parisit, tha ai në një deklaratë.
/Përkthyer dhe përshtatur për Konica.al nga AlJazeera
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
Dikush përfiton nga përçarja tregtare Kinë-Australi
Bllokimet e koronavirusit i sollën një mirë të madhe botës!
