Kancelaria gjermane 16-vjeçare e Angela Merkel mbikëqyri të tre krizat kryesore të Bashkimit Evropian të shekullit 21: kriza e borxhit financiar dhe sovran të vitit 2008, kriza e emigrantëve 2015 dhe kriza e vazhdueshme e sundimit të ligjit dhe demokracisë.
Dhe ndërsa ajo performoi në mënyrë të mrekullueshme me të parën dhe mbijetoi me sukses të dytën, është e fundit që do të përcaktojë trashëgiminë e saj.
Merkel nuk po e lë problemin e BE -së për sundimin e ligjit – sfida më transformuese për integrimin evropian në një afat të gjatë – te pazgjidhur për pasardhësin e saj. Ambiciet autoritare të kryeministrit hungarez Viktor Orbán dhe të fuqishmit të Polonisë Jarosław Kaczyński paraqesin një sfidë sistemike për BE -në.
Merkel është kritikuar vazhdimisht për butësinë ndaj Orbanit dhe dhënien përparësi interesave të industrisë gjermane të automobilave dhe prodhimit mbi integritetin demokratik të BE -së. Ajo gjithashtu është akuzuar se nuk ka folur kundër dinamikës autoritare të vendit në mënyrë që të mbajë delet e zeza të Partisë Popullore Evropiane (EPP), partisë Fidesz të Orbanit, brenda familjes politike konservatore.
A mund të kishte vepruar ndryshe Merkel?
Por a mundet Evropa të presë një qasje rrënjësisht të ndryshme, kritike ndaj autokratëve të dobët të BE -së nga kushdo që e pason atë në Berlin? Jo domosdoshmërisht.
Zgjedhjet strategjike të Merkelit nuk ishin vetëm të sajat; ato janë të rrënjosura thellë në traditat themelore të politikës dhe diplomacisë gjermane. Si të tilla, ato ndahen jo vetëm nga Demokristianët (CDU), por edhe nga Social Demokratët Gjermanë (SPD), Demokratët e Lirë Liberalë (FDP) dhe, edhe pse në një masë më të vogël, gjithashtu nga të Gjelbrit.
Ajo që formësoi qasjen gjermane ndaj Hungarisë dhe Polonisë shkon përtej faktit se këto vende janë pjesë organike ose bërthama prodhuese gjermano-qendrore evropiane dhe se ato disponojnë me aksione të gjera dhe gjithnjë në rritje të investimeve të huaja direkte gjermane (IHD).
Ajo gjithashtu shkon më tej se e vërteta se politika gjermane është formuar nga përgjegjësia historike e vendit përballë vendeve të Evropës Qendrore dhe Lindore dhe se Fidesz dikur ishte një anëtar i rëndësishëm i PPE.
Nën sipërfaqe janë dy arsye që kanë formësuar qasjen e Berlinit ndaj autokratizimit në rritje.
Së pari, është paaftësia tradicionale e elitave gjermane për të përcaktuar interesin kombëtar të vendit në asgjë tjetër përveç termave ekonomikë që nga ribashkimi.
Së dyti, kultura politike dhe e politikës së jashtme gjermane është jashtëzakonisht e pëlqyer dhe e orientuar drejt dialogut.
Me pak fjalë, në kuptimin e Berlinit, demokracia dhe sundimi i ligjit janë thjesht vlera që nuk lidhen me interesat e tyre. Ato janë të mira për t’u pasur, por nuk janë thelbësore për të fituar.
SPD, të Gjelbrit dhe FDP mund të jenë më të përkushtuar ndaj këtyre dy vlerave sesa homologët e tyre konservatorë, por ato nuk përfaqësojnë një shkollë të ndryshme mendimi kur bëhet fjalë për formulimin dhe strategjinë e interesit.
Ata ndajnë të njëjtat tradita dhe kufizime strukturore që formuan politikën gjermane nën Merkel.
Kjo njollë në trashëgiminë e kancelarit është trashëgimia e përbashkët e klasës politike gjermane.
Është gjithashtu trashëgimi e SPD, e cila ka qeverisur me Merkelin për 12 nga 16 vitet e saj në detyrë dhe ka qenë nën kontrollin e zyrës së jashtme gjatë asaj kohe.
Pasardhësi i Merkel ka një mundësi për të lënë rrugën që ka hapur dhe të demonstrojë se qasja e Gjermanisë ndaj autokratizimit në BE mund të jetë e ndryshme.
Ka arsye të mira për të dyshuar se kjo do të ndodhë. Por nëse kancelari i ardhshëm nuk ndryshon qasjen e Gjermanisë, njolla në trashëgiminë e Merkelit do të bëhet e tyre.
Përkthyer dhe përshtatur nga Politico.eu/ konica.al
VAZHDO TË LEXOSH MË TEPËR PËR TEMËN
15 vitet e ‘kancelares së përjetshme’ gjermane
BE është thjesht një tigër prej letre!
“Ata u larguan të mërzitur”/ Ç’ndodhi mes Merkel e Macron?
